A 
       कीटक व रोंगासाठी बीज प्रक्रिया करने

उद्देश ; विवध किटक व रोगापासून सवँरक्षण करणे

साहित्य; बियाणे,सामान्य मीट,बुरशीनाशक औषधे,कीटक नाशके इ.

कृती;
१. बियाणे प्रक्रियेचे प्रकार; A.कोरड्या बियाणांवर किटक नाशक व बुरशीनाशक औषधे लावून त्यावर बीज प्रक्रिया करणे
२. द्रव बियाणे प्रक्रिया ; पाण्यामध्ये औषध टाकणे किंवा त्या बियाणा लेप देणे

B
बियांतील सुप्तता तोडण्यासाठी बीज प्रक्रिया

उद्देश; बियाणाची सुप्तता तोडण्यासाठी वापरली जाणारी बीज प्रक्रिया पद्धत

साहित्य; सुप्त बियाणे,गंधयुक्त आम्ल, जिब्रेलिक आम्ल,पाणी,रेफ्रिजरेटर,हलका हातोडा,थिओरिया,पोटॅशियम नायट्रेड,किनेटिक

कृती;

 १. यांत्रिक बियाणे पद्धत A यांत्रिक बियाणे कण्हर धूप-या यंत्रा द्वारे मध्यभागी दाबाने हातोड्याने झाकून घेतले हे यांत्रिक बियाणे आच्छादन आहे
B रसायनिक बियाणे झाकणे; बियाणे एक जाड आम्लात किंवा काही सेंदीय विलयामध्ये काही काळ ठेऊन बियांची उगवण
संपते
ex. बियाणे एकाग्र सल्फ्युरिक असिड मध्ये ५ मी ठेवावे
२. स्तरीकरण;-अनेक वृक्षाच्छादित पिंकामध्ये शीतकरण उपचाराने बियाणे ०-५ डिग्री सेल्ससिअस अतिशीत तापमानापेक्षा जास्त ठेवून शारीरिक सुप्तता
दूर केली जाऊ शकते

३ रसायनांचा वापर ;- बियाणांवर रासायनिक आणि हार्मोन्स यापासून जिब्रेलिक असिड थिओरिया सायटोकेनीड्स पोटॅशिअम नायट्रेडसह प्रक्रिया कारवी.