1. मशीन ची माहिती

मिलिंग मशीन, एकतर उभ्या किंवा क्षैतिज, सामान्यत: सपाट आणि अनियमित आकाराच्या पृष्ठभागावर गीअर्स, थ्रेड्स आणि स्लॉट्स ड्रिल, बोअर आणि कट करण्यासाठी वापरली जातात

Milling machine

Co2 welding

2) CO2 वेल्डिंग
 ज्याला गॅस मेटल आर्क वेल्डिंग (GMAW) असेही म्हणतात, एक वायर इलेक्ट्रोड वापरते जे वेल्डिंग गनद्वारे दिले जाते आणि इलेक्ट्रिक आर्कद्वारे वितळले जाते. वातावरणातील दूषित होण्यापासून वेल्डचे संरक्षण करण्यासाठी कार्बन डाय ऑक्साईड वायूचा संरक्षक वायू म्हणून वापर या प्रक्रियेत होतो.
3) लेथ मशीन
 लेथ मशीन हे एक स्थिर कटिंग टूल आहे जे प्रामुख्याने लाकूड आणि धातूला आकार देण्यासाठी वापरले जाते, हे एक स्थिर कटिंग टूल आहे जे प्रामुख्याने लाकूड आणि धातूला आकार देण्यासाठी वापरले जाते 
  • 2.मापन

मापणाचे 2 प्रकार आहे

ब्रिटिश & मेट्रिक हे २ मोजमपणाचे येणत्रना आहे

उदेश : मोजमाप कसे करायचे हे शिकणे / मोजमपणाचे प्रकार शेकणे

ब्रिटिश मॅट्रिक
इंचनग
फूटCm सेंटिमीटर
कोस मिटर
तोळा ग्राम
Vernier calliper

व्हर्निअर कॅलिपर ही पट्टी गोलाकार वस्तूंचा व्यास मोजण्यासाठी वापर केला जातो

A vernier caliper is usually used to measure the diameter of circular objects

Least Count of Vernier Calliper 0.1 mm

 The least count of vernier callipers is also known as the vernier constant

ऊद्देश रंगकाम करणे
साहित्य रंग , थिनर , रोलर
कृती : १) सर्वप्रथम रंग देणाऱ्या भागाला पोलिश पेपर ने स्वच्छ करून घेणे
२) रंग व थिनर मिक्स करून घेणे , नऊनंतर रंग कपाटाला दिले
३) रोलर च्या माध्य्मातून रंग दिले

रंगाचे उपयोग
१) वास्तूचे आयुष्य वाढवण्या साठी
२) आकर्षक दिसण्यासाठी

ऊदेश : मिलिंग मशीन द्वारे वेगवेगळ्या प्रकारचे ब्लॉक / जॉब बनवणे त्यावर डिझाइन करणे / चाप मारणे’

साहीत्य : स्लॉट ड्रिल , कट्टर ,रिवर्स डोकटेल , कट्टर वेल

कृती : १) मिलिंग माशीनवर डॉक्टटेल कट्टर , बीट बसवणे ,

२) जॉब वर लाकूड बसवणे व सरफेस मारणे मारणे त्यानंतर त्यवर a आकाराचा स्लॉट मारणे

३) चावी गाळ मारन्यासाठी स्लॉट ड्रिल बसवणे आणि स्लॉट मारला

Milling Machine

उदेश : लोखंडावर किंवा लकडावर कचा , फेस काढणे आणि जॉब तयार करण्यासटही लेथ मशीन चा वपर केला जातो

साहीत्य : गोल आकाराचा लोखंड / लाकडाचा गोल लाकूड ,लेथ मशीन, पॉलिश पेपर

कृती : सुरवातीला सरांकडून सर्व भागांची माहिती घेतली , एक लाकूड घेऊन त्याला लेथ मशीन वर सेनटर ला सेट करून घेतले < मशीन चालू करून घेतया वर स्टूल ब्लेड ने लाकूड घासले व सारफेस चे साल निघाल्या नंतर पॉलिश पेपर ने घासले आणि सरफेस मऊ करून घेतले व नंतर च्यामपर मारला , च्यामपर मारून झाल्यावर पॉलिश केले

वेगवेगळेया प्रकार चे वेल्डिंग शेकणे व वेल्डिंग चे महत्व समजून घेणे

साधने : १) वेल्डिंग हेल्मेट २) सेफ्टी शूज ३) co 2 वेल्डिंग 4) वेल्डिंग गॉगल 5) वेल्डिंग मशीन

साहीत्य : १ इंच sq ट्यूब ,टेप

कृती : सर्वप्रथम साधने गोळा केली , टेबल तयार करन्यासाठी १ इंच sq ट्यूबला ‘L आकारा मध्ये वेल्डिंग करून घेतले

Co2 वेल्डिंग च्या माध्यमातून वेल्ड करून घेतलेल्या ट्यूब ला टेबल ला वेल्ड करून घेतले

वेल्डिंग : २ समान किंवा असमान धातुला योग्य तपमानवर गरम करून जोडणीची प्रक्रिया म्हणजे Co2 वेल्डिंग

Co2 welding

उदेश : आपण देेनंदिन जीवनात वापरली जाणारी मापणाची वस्तु हे आपण Digetal माध्यमातून वापरू शकतो

उदा.~ level tube

साधने : mobile , मोबाइल app

उदेश : पॉवर हेक्सा च्या मदतीने आपण लहान ,मोठे लाकूड कापू शकतो

साहीत्य : लाकूड ,हेक्सा ब्लेड , पॉवर हेक्सा .

कृती : 1. पहिले माशीनचे ब्लेड बरोबर आहे का नाही हे बघून घेणे ,

2.त्यानंतर ब्लेड लावणे

3. खालच्या जॉब वर लाकूड ठेवून लाकूड कापावे

4. लाकूड कापून झाल्यवर मशीन बंद करावी , व लाकडाचे तुकडे काढून घेणे

उद्देश – बांधकाम करायला शिकणे

साहित्य-विटा, थापी, लाईन दोरी, कोळंबा, पाटील, हॅन्ड ग्लोज, फावडी, खोरे, पाणी

कृती-1) वाळू सिमेंट याचा अंदाज घेऊन डेपो टाकला त्याचे प्रमाण पुढील प्रमाणे घेऊन डेपो टाकला त्याचे प्रमाण पुढील प्रमाणे

2) नंतर माल तयार केला व विटा कामाच्या ठिकाणी आणल्या

3) नंतर बांधकाम करण्यास सुरुवात केली

4) बांधकाम करण्यासाठी काही अडचणी आल्या त्या म्हणजे चाल केव्हा व कुठे सोडावी

5) ते सरांना विचारून सॉल करून घेतली

6) यासाठी आम्हाला दीड गोणी सिमेंट व वाळू 27 पाटला लागल्या

Soil Lab ची भिंत बांधली

9 पायाची आखनी

उद्देश – चार कंपनीची डिग्री आखणे किती मापावर पोलाचे खड्डे पोल रेषेत लावणे ओळंबा सिमेंटने खड्डे भरणे

साहित्य- सिमेंट,वाळू,खडी, पाणी,टोपले,दोरे,थापी ओळंबा,फावडी इत्यादी

कृती-1) पहिले लाईन दोरीने दोन्ही बाजूला दोरी बांधली

2) नंतर ती लाईन दोरी काटकोन मध्ये आहे की नाही ते पाहिले

3) आणि चुन्याचे नंतर आखणी केली

4) त्या लाईन वरती फुटावर खड्डे केले

5) दोन्ही बाजूचे अंतर व फूट इतके होते

6) यासाठी फुटाचे खांब लागले

location: Soil Lab मागील जागा

कृती-1) गोल फुटाचा पाईप साफ करून ऑइल लावणे

2) 3.3 फुटाचे रोड कटिंग केले इत्यादी तीन इंचावर ने 90 डिग्री मध्ये बेंड केले

3) 72 इंचाचे सात रोड वर्तुळा आकारात तयार करून एक फुटाच्या मापावर बायनिंग तार बांधून घेतले

4) त्यानंतर पाईपामध्ये कॉलम टाकून म** तयार करून कॉलम भरून घेतला

5) त्यानंतर कॉलम चुकल्यावर त्याला पायपामधून अलग करून घेतलं आणि प्रकारे कॉलम तयार केला.

आर्क वेल्डिंग मशीन म्हणजे दोन समान किंवा असमान धातूंना एकत्र योग्य तापमानावर त्यांची जोडणी करणे म्हणजे अर्क वेल्डिंग होय.

आर्क वेल्डिंग म्हणजे काय?

आर्क वेल्डिंग ही एक वेल्डिंग प्रक्रिया आहे ज्यात विद्युत आर्कद्वारे उष्णता निर्माण केली जाते, ज्यामुळे धातू वितळून एकत्र जोडले जातात. वेल्डिंगमध्ये वापरलेले इलेक्ट्रोड आणि वेल्डेड धातू यांच्यातील विद्युत आर्कद्वारे ही उष्णता निर्माण होते.

आर्क वेल्डिंगची वैशिष्ट्ये:

  • उष्णता आणि तापमान: आर्क वेल्डिंगमध्ये अत्यंत उच्च तापमान तयार केले जाते, ज्यामुळे धातू सहज वितळतो.
  • विद्युत ऊर्जा: वेल्डिंग प्रक्रियेत विद्युत उर्जा वापरली जाते, ज्यामुळे वेल्डिंग सुलभ होते.
  • सुसंगतता: आर्क वेल्डिंग विविध धातूंवर आणि मिश्र धातूंवर लागू होते.
  • पोर्टेबिलिटी: आर्क वेल्डिंग मशीन हलके आणि सहज वापरण्यास योग्य असतात.

आर्क वेल्डिंगचे फायदे:

  • उच्च वेल्ड गुणवत्ता: आर्क वेल्डिंगद्वारे उच्च गुणवत्ता वेल्ड मिळते.
  • जलद प्रक्रिया: आर्क वेल्डिंग जलद आणि कार्यक्षम प्रक्रिया आहे.
  • विविध वापर: विविध उद्योगांमध्ये वापरली जाते, जसे की बांधकाम, उत्पादन, आणि दुरुस्ती.

सुरक्षितता उपाय:

आर्क वेल्डिंग करताना सुरक्षितता खूप महत्त्वाची आहे. काही सुरक्षितता उपायांमध्ये खालील गोष्टींचा समावेश आहे:

  • वेल्डिंग हेल्मेट: चेहरा आणि डोळ्यांना संरक्षण देण्यासाठी.
  • वेल्डिंग ग्लोव्ज: हातांना उष्णता आणि स्पार्क्सपासून सुरक्षित ठेवण्यासाठी.
  • सुरक्षित कपडे: शरीराचे संरक्षण करण्यासाठी ज्वलनशील नसलेले कपडे घालणे.

आर्क वेल्डिंग ही एक प्रभावी व कार्यक्षम वेल्डिंग प्रक्रिया आहे, परंतु ती करताना योग्य प्रशिक्षण आणि सुरक्षितता उपायांची आवश्यकता असते.

प्लंबिंग म्हणजे पाईपचे जोडणी करून घरात किंवा इमारतीमध्ये पाणी वाहून नेण्यासाठी केला जातो.

प्लंबिंग साठी लागणारे साधने: 1) जी आय म्हणजे ( galonise iron), टेपलॉन टेप,सर्विस सॅडल, टॅंक निप्पल युनियन रेडूसर नॉन रिटर्न वॉल येलबो टी ब्रास सोलुशन एफ टी आणि एम टी एक्सा इत्यादी.

पाईपाचे प्रकार: 1) PVC (poly vinyl chloride) 2) UPVC (unplasticized poly vinyl chloride) 3) CPVC (Chlorinated poly vinyl chloride) 4) GI ( galonise iron)

आम्ही केलेले काही प्लंबिंग चे काम: 1) दोन टाक्क्यांना खंदून पाईपलाईन करूनb जोडणी केली.

पावडर कोटिंग ही कोरडी फिनिशिंग प्रक्रिया आहे जी इलेक्ट्रिक चार्जद्वारे तयार केली जाते ज्यामुळे कोरड्या पावडरचा धातूच्या पृष्ठभागावर फ्यूज होतो. गुळगुळीत लेप मिळविण्यासाठी हे नंतर क्युरिंग ओव्हनमध्ये बेक केले जाते

पावडर कोटिंगचे लाभ म्हणजे:

  1. धातू, प्लास्टिक, आणि इतर सामग्र्यांसाठी संरक्षण
  2. रेंज ऑफ रंग आणि फिनिश वरील पर्याय
  3. उच्च लोहचिंचन स्थिरता
  4. पावडर कोटिंगचे वापर लक्षणपरक आणि पर्यावरणमित्र
  5. कमी लागणार्‍या प्रक्रिया

पावडर कोटिंग्जचे प्रकार: थर्मोसेटिंग पावडर कोटिंग्स: हे कोटिंग्स उष्णतेच्या संपर्कात आल्यावर बरे होतात आणि कडक होतात, ज्यामुळे सब्सट्रेटशी कायमस्वरूपी बंध तयार होतात.

थर्मोप्लास्टिक पावडर कोटिंग्ज: हे कोटिंग्स गरम केल्यावर वितळतात आणि वाहतात परंतु रासायनिकरित्या क्रॉसलिंक होत नाहीत, ज्यामुळे त्यांना अनेक वेळा पुन्हा गरम केले जाऊ शकते आणि सुधारित केले जाऊ शकते.

CNC वुड राउटर म्हणजे संगणक नियंत्रित यंत्र (Computer Numerical Control) जे लाकूड कापण्यासाठी, कोरण्यासाठी, आणि नक्षीकाम करण्यासाठी वापरले जाते. हे यंत्र संगणक प्रोग्रामिंगद्वारे नियंत्रित केले जाते, ज्यामुळे अचूकता आणि पुनरावृत्तीक्षमता मिळते.

CNC वुड राउटर हे एक ऑटोमेटेड मशीन आहे जे संगणक नियंत्रित प्रणालीचा वापर करून लाकूडावर विविध प्रकारची कामे करते. यामध्ये ड्रिलिंग, कटिंग, मिलिंग, नक्षीकाम आणि प्रोफाइलिंग अशा कामांचा समावेश होतो.

  1. अचूकता: संगणक नियंत्रित असल्यामुळे अत्यंत अचूक कामे केली जाऊ शकतात.
  2. पुर्नरावृत्तीक्षमता: एकच डिझाइन पुन्हा पुन्हा तयार केले जाऊ शकते, ज्यामुळे मास प्रोडक्शन सोपे होते.
  3. स्पीड: मॅन्युअल कामांच्या तुलनेत ही प्रक्रिया जलद असते.
  4. सुरक्षितता: ऑटोमेशनमुळे मॅन्युअल हस्तक्षेप कमी होतो, ज्यामुळे अपघातांची शक्यता कमी होते.
  5. विविधता: लाकूड, प्लास्टिक, अॅक्रेलिक, आणि इतर अनेक मटेरियलवर काम करता येते
  1. कमी वेळ आणि श्रम: मॅन्युअल प्रक्रियेपेक्षा कमी वेळ लागतो आणि श्रम बचत होते.
  2. उच्च उत्पादकता: मोठ्या प्रमाणावर उत्पादन करता येते.
  3. अचूकता आणि गुणवत्ता: कामाची अचूकता आणि गुणवत्ता उच्च असते.
  4. डिझाइनची लवचिकता: संगणकावर डिझाइन बदलून विविध प्रकारचे काम करता येते.
  1. डिझाइन तयार करणे (Design Creation):
    CAD सॉफ्टवेअर वापरणे: Autocad, Fusion 360, या सारख्या CAD (Computer-Aided Design) सॉफ्टवेअरचा वापर करून डिझाइन तयार करा. हे सॉफ्टवेअर तुम्हाला तुमच्या प्रोजेक्टचे तंतोतंत मॉडेल तयार करण्याची परवानगी देते.
    डिझाइन आयात करणे: जर तुमच्याकडे आधीच तयार डिझाइन असेल तर ते सॉफ्टवेअरमध्ये आयात करा.
  2. डिझाइनला टूल पाथमध्ये रूपांतर करणे (Converting Design to Tool Path):
    CAM सॉफ्टवेअर वापरणे: CAD डिझाइनला टूल पाथमध्ये रूपांतर करण्यासाठी CAM (Computer-Aided Manufacturing) सॉफ्टवेअर वापरले जाते. काही सामान्य CAM सॉफ्टवेअरमध्ये VCarve, Aspire, आणि Fusion 360 यांचा समावेश होतो.
    मशीन सेटअप: मशीनचे पॅरामीटर्स सेट करा, जसे की मशीन प्रकार, वर्कपीसची मिती, आणि टूलची निवड.
    टूल पाथ सेटिंग्स: कटिंग डेप्थ, कटिंग फीड रेट, स्पिंडल स्पीड इत्यादी सेट करा.
  3. सिमुलेशन आणि व्हेरिफिकेशन (Simulation and Verification):
    सिमुलेशन चालवणे: CAM सॉफ्टवेअरमध्ये टूल पाथची सिमुलेशन चालवा, ज्यामुळे कापण्याच्या प्रक्रियेचा पूर्वावलोकन करता येतो.
    व्हेरिफिकेशन: सिमुलेशनमधून मिळालेल्या निकालांची पडताळणी करा आणि आवश्यकतेनुसार टूल पाथमध्ये बदल करा.
  4. G-Code जनरेट करणे (Generating G-Code):
    G-Code निर्यात करणे: एकदा टूल पाथ तयार झाला की, CAM सॉफ्टवेअरद्वारे त्याचे G-Code मध्ये रूपांतरण करा. G-Code हा मशीनला कसे चालवायचे याचे निर्देश देणारा कोड आहे.
    फाईल सेव्ह करणे: तयार केलेले G-Code फाईल सेव्ह करा.
  5. G-Code मशीनमध्ये लोड करणे (Loading G-Code into the CNC Machine):
    फाईल ट्रान्सफर: G-Code फाईल USB किंवा नेटवर्कद्वारे CNC वुड राउटरमध्ये ट्रान्सफर करा.
    मशीन सेटअप: CNC मशीनवर वर्कपीस व्यवस्थित सेट करा आणि टूल्स लोड करा.
  6. CNC मशीन चालू करणे (Running the CNC Machine):
    CNC कंट्रोलर सेटिंग्स: मशीन कंट्रोलरवर G-Code फाईल लोड करा आणि आवश्यक सेटिंग्स तपासा.
    प्रक्रिया सुरू करणे: सगळे सेटअप पूर्ण झाल्यानंतर, मशीन चालू करा आणि प्रक्रिया सुरू करा.
    CNC वुड राउटरसाठी वापरले जाणारे सामान्य सॉफ्टवेअर:
    CAD सॉफ्टवेअर:

1 AutoCAD
2 Fusion 360
3 SketchUp
4 CAM सॉफ्टवेअर:

VCarve
Aspire
Fusion 360 (हे CAD आणि CAM दोन्ही आहे)
Easel .

सेफ्टी फर्स्ट: CNC वुड राउटर वापरताना नेहमी सुरक्षितता नियमांचे पालन करा.
स्पीड आणि फीड्स समजून घ्या: योग्य कटिंग स्पीड आणि फीड रेट वापरा, जेणेकरून टूलचा आयुष्य वाढेल आणि कामाचे गुणवत्ताही सुधारेल.
प्रोपर मेंटेनन्स: CNC मशीनची नियमित देखभाल करा.
टूल पाथ जनरेट करणे आणि G-Code तयार करणे ही प्रक्रिया सुरुवातीला कठीण वाटू शकते, परंतु योग्य प्रशिक्षण आणि सरावाने ती सोपी होते.

कारपेंट्रीचे महत्वाचे घटक

  1. साधने आणि उपकरणे:
    • सावली (आरी)
    • घोटणी (प्लेन)
    • करणी (चिझेल)
    • घोटक (फाइल)
    • खिळे आणि हतोडे (नाखून आणि हॅमर)
    • मापन साधने (मापन पट्टी, स्क्वेअर)
  2. लाकडी प्रकार:
    • सागवान (टिक)
    • शीशम (रोझवुड)
    • साल (साल)
    • प्लायवुड
    • MDF (मध्यम घनता फायबरबोर्ड)
  3. कामाचे प्रकार:
    • घरगुती फर्निचर (कुर्स्या, टेबल, बेड)
    • बांधकाम साहित्य (दरवाजे, खिडक्या, कॅबिनेट)
    • डेकोरेटिव्ह वस्तू (लाकडी शिल्पे, सजावटीचे फर्निचर)

कौशल्ये आणि तंत्रे

  1. मापन आणि कटिंग:
    • योग्य मापन आणि कटिंग हे सुतारकामाचे महत्त्वाचे अंग आहे. यामध्ये कापले जाणारे तुकडे बरोबर असावेत.
  2. संयोजन आणि जोडणी:
    • लाकडी तुकड्यांना एकत्र जोडण्यासाठी विविध प्रकारच्या जोडणी तंत्रांचा वापर केला जातो, जसे की मोर्टिस आणि टेनन, डॉवेल्स, बिस्किट जॉइंट्स.
  3. घासणे आणि गुळगुळीत करणे:
    • लाकडाचे पृष्ठभाग गुळगुळीत करण्यासाठी घोटणी आणि सँडपेपरचा वापर केला जातो.
  4. फिनिशिंग:
    • लाकडावर विविध प्रकारच्या फिनिशिंग वापरल्या जातात, जसे की पेंटिंग, पॉलिशिंग, वॉर्निशिंग

फेरोसिमेंटची वैशिष्ट्ये:

  1. मजबूती: फेरोसिमेंट संरचनात्मकदृष्ट्या खूप मजबूत असते आणि ती मोठ्या प्रमाणावर भार सहन करू शकते.
  2. हलके वजन: इतर बांधकाम साहित्यांच्या तुलनेत हलके असते.
  3. लवचिकता: या सामग्रीचा आकार आणि डिझाइन विविध प्रकारांनी बदलता येतो.
  4. कमी खर्च: कमी खर्चात निर्माण करता येते आणि देखभाल खर्चही कमी असतो.
  5. जलरोधक: फेरोसिमेंट जलरोधक असते आणि त्यामुळे पाण्याचे नुकसान टाळते.

फेरोसिमेंटचे घटक:

  1. सिमेंट: बांधकामासाठी वापरले जाणारे मुख्य साहित्य.
  2. वाळू: सिमेंट मोर्टार तयार करण्यासाठी वापरली जाते.
  3. पाणी: सिमेंट आणि वाळू यांचे मिश्रण तयार करण्यासाठी.
  4. स्टील वायर जाळी: मुख्यतः चिकन मेश किंवा इतर लहान व्यासाच्या स्टील वायर जाळीचा वापर केला जातो.

फेरोसिमेंटचे फायदे:

  1. कमी खर्च: कमी खर्चात उत्तम गुणवत्ता मिळते.
  2. जलरोधक: पाणी शोषणाचे प्रमाण कमी असल्यामुळे जलरोधक असते.
  3. लवचिकता: विविध आकार आणि डिझाइनमध्ये उपलब्ध.
  4. टिकाऊ: दीर्घकाळ टिकणारी सामग्री.
  5. देखभाल सोपी: कमी देखभाल आवश्यक असते

कृती -१) प्रथम सहा एम एम इंच असलेला 30 cm चे चार रोड घेतले

२) 30 सेंटिमीटर इतके रोड कापून घेतला

३) वन गुणिले वन फूट ची वेल्ड मॅच कापून घेतली

४) चिकन मिरची एक गुणिले एक फूट जाळी कापून घेतली

५) मग चौकोनी रॉड ला वेळ मी जाळी जोडून घेतली

६) त्यावर तारेने चिकन मे जाळी जोडून घेतली

७) १.३ .३ या पद्धतीने सिमेंट वाळूचे मिश्रण केले

८) त्यावर तयार केलेले सिमेंट व वाळू याचे मिश्रण त्यावर टाकले व ते एक आल्यावर घेतली सारा त्याच्यामध्ये सर्वसामान करून घ्या

फायबर-प्रबलित प्लास्टिक (एफआरपी; याला फायबर-प्रबलित पॉलिमर किंवा अमेरिकन इंग्रजी फायबर देखील म्हणतात) हे तंतूंनी प्रबलित पॉलिमर मॅट्रिक्सपासून बनविलेले संमिश्र साहित्य आहे. तंतू सामान्यतः काच (फायबरग्लासमध्ये), कार्बन (कार्बन-फायबर-प्रबलित पॉलिमरमध्ये), अरामिड किंवा बेसाल्ट असतात.