प्रॅक्टिकल 1 ] गाईच्या गोठ्यातील नोंदचा अभ्यास करणे.

उददेश :- गाईच्या गोठ्यातील नोंदचा अभ्यास करणे.

१) गाईच्या गोठ्यातील नोंदी का घ्यावा.

=कारण आपण गाईंना चारा घालतो. तो चारा खाल्ल्याने गाईनी आपल्या दुध किती दिले .याचा आपल्याला सहजच आढावा घेता येते आपल्याला यांचा चारा घालण्याचे प्रमाण constant ठेवले तर त्यावरुन दुधावर काय परिणाम होतात. किंवा दुध कमी जास्त होते का हे सर्व आपल्याला नोंद पऋकातुन कळत असते म्हणून गाईच्या गोठ्यातील गोदी घेणे गरजेचे आहे.

२) गाईच्या गोठ्यात नोंदी घेतांना कशाची करण्याची आपण नोंद घेतली पाहिजे.

= गाईच्या गोठ्यातील नोंदी होतांना खाद्य खादय आणि दुध याची नोंद घेतली पाहिजे.तसेच त्यांच्या आरोग्याची तक्ता याची सुद्धा नोंद घेतली पाहिजे.

३) प्राण्यांचा आरोग्याचा तक्ता का करावा ?

= या तक्ता आपण त्यांचे निरीक्षण करत असतो त्या निक्षिणावरुन आपल्याला प्राण्यांची लक्षणे समजत असतात तसेच त्यावरुन आपल्याला उपचार काय करावे हे पण लक्षात येत असते. तसेच त्या लक्षणांच्या मागे किती किती पेटी खर्च झाले हे सुदधा आपल्याला समजत असते.

प्रॅक्टिकल 2 ] शेळ्यांच्या जाती 

१)उस्मानाबादी 

२)सानेन 

३)सोजत 

४)संगमनेरी 

५)सिरोही 

६)बीटल 

७)आफ्रिकन बोअर 

८)बारबेरी 

९)जमुनापुरी 

१०)सुरती 

शेळीपालनाच्या  पद्धती 

याचे दोन प्रकार आहेत.बंदिस्त व अर्धबंदिस्त.

बंधीस्त शेळीपालन 

शेळ्यांची चरण्याची पद्धत ही इतर गुरांपेक्षा वेगळी असते.त्या केवळ झाडांची पाने व कोवळे शेंडे ओरबाडतात.यामुळे बकरीने तोंड लावलेल्या झाडांची वाढ खुंटते.तसेच यामुळे झुडपांचा व जंगलाच नाश होतो असा समज आहे. बंदिस्त संगोपनात शेळ्यांची झपाट्याने वाढ होते.यासाठी वातावरणापासून संरक्षणासाठी त्यांचेसाठी गोठा आवश्यक आहे. तो गोठा उंचवट्यावर,मुरमाड जमिनीत व पाण्याचा निचरा होऊ शकेल अशा ठिकाणी असावा.शेळ्यांना प्रत्येकी १० ते १२ चौ.फूट, करडांना (पिल्लांना)२ ते ५ चौ.फू. व बोकडास २५ चौ.फू. जागा लागते. अशा प्रकारे संख्या बघून गोठा उभारावा.याशिवाय गोठ्याबाहेर त्यांना फिरण्यासाठी मोकळी जागा असावी.

पोल्टी व्यवसायाचे प्रकार
१]

१] पोल्टी व्यवसायाचे प्रकार कोणते
२] अंडे उत्पादन
३] मास उत्पादन
४] अंडे उबवणे

२] अंडी उत्पादनाच्या कोणबड्यांच्या जाती विषयी माहिती सांगा ?
⇒i. white pleg horn :-हि एक आंड देणाच्या कोंबडीची जात
असते ही कोंबडीची अंडे १३ते १४ महिने देत असते प्रती
ब्रायलर ही वर्षला ३००ते ३२५ अंडी देते तिच्या अंडया च्या वजन
सदारण ५० gm ते ५५ gm इतके असते . तसेच त्याची उत्पादन
क्षमता ८५% असते

२] bv300 ही एक अंडे देणाया कोबाड्याची जात आहे
ही जात अतिशय काटक असते ही ब्रायलर प्रती वर्षला ३५०पेक्षा जास्त अंडे देते .
तसेच तिची उत्पादन क्षमता ही ९५%आहे

३] बोन्स हि कोंबडीची जात वजनाद्वारे असते . ही १३ ते १४
महिने अंडी देत असते . तसेच प्रती ब्रायलर वर्षला ३५० पेक्षा जास्त
अंडी देते . या कोंडीच्या अंड्याचे वजन ६५ gm इतके असते . या
कोंबडीची उत्पादन क्षमता ९०% आहे

4] hyline ही एक अंडे देणाया कोंडीची जात आहे

 पिकांना पाणी देण्याची पद्धत

उद्देश :- पिकांना पाणी देण्याची पद्धत समजून घेणे .

१) तुषार सिंचन

साहित्य :- नोझल, पाईप ,सॉकेट , एल टी , कॅप , फिल्टर .

कृती :-

१) सर्व पाईप पसरवणे
२) प्रत्येक दोन पाईप सोजन बसवलं
३) वळण्याचा जाग्यावर एल टी बसवलं
४) मोटरला नोझल बसवला व तिथे मेण पाईप लाईन जोडली नंतर मोटार चालू केली .

  • काळजी :- पाईप लाईन करताना पाईप निसरले नाही पाहिजे .

२) ठिबक सिंचन

साहित्य :- स्टॅन्ड , स्किन फिल्टर , मेण लाईन , सबमेन लाईन , एअर वॉल , कॉक ..

कृती

१) मेण पाईप टाकली
२) त्याला सब मेण लाईन ऍरोमॅटच्या साह्याने जोडून घ्यावे .
३) मेण लाईन मध्ये एअर वॉल बसवणे .
४) स्टँड फिल्टर व स्क्रीन फिल्टर बसवणे .
५) मोटार चालू करण्याचे आधी ठिबक प्रत्येक झाडावर बुडापाशी आहे कि नाही ते चेक करा .

काळजी :- पाइपची जोडणी वेवस्थित करून घावी .

३) पाठ पाणी देणे

साहित्य :- फावडे

कृती

फावड्याचा साह्याने पापण्यांच्या मार्ग मोकळा करावा .
प्रत्येक झाडाला पाणी भिलते कि नाही त्याची काळजी घावी .

तोटा

१) पाणी जास्त वाया जाते
२) खात द्यायला अडचण होते
३) झाडांना खात वेवस्तीत भेटत नाही