गोठयातील नोंदीचा अभ्यास करणे
1.गौरी गाय
| दिनाक | मुरघास | कडवळ | सुखाचारा | गोलीपेंड | भुसा | दुध |
| 2-2-23 | 30kg | 6kg | 3kg | 2kg | ||
| 3-2-23 | 30kg | 6kg | 3kg | 2kg | 17.3 | |
| 4-2-23 | 30kg | 6kg | 3kg | 2kg | 15.5 | |
| 5-2-23 | 30kg | 6kg | 3kg | 2kg | 14.8 | |
| 6-2-23 | 30kg | 6kg | 3kg | 2kg | 15 | |
| 7-2-23 | 50kg | 6kg | 3kg | 2kg | 17 | |
| 8-2-23 | 50kg | 6kg | 3kg | 2kg | 16.4 | |
| 9-2-23 | 50kg | 6kg | 3kg | 2kg | 14.9 | |
| 10-2-23 | 50kg | 6kg | 3kg | 2kg | 15.9 | |
| 11-2-23 | 50kg | 6kg | 3kg | 2kg | 18.3 | |
| 13-2-23 | 50kg | 6kg | 3kg | 2kg | 15.7 | |
| 14-2-23 | 30kg | 6kg | 3kg | 2kg | 15.7 | |
| 15-2-23 | 25kg | 6kg | 3kg | 2kg | 17.7 | |
| 16-2-23 | 25kg | 6kg | 3kg | 2kg | 17.8 | |
| 17-2-23 | 25kg | 6kg | 3kg | 2kg | 15.9 | |
| 18-2-23 | 25kg | 6kg | 3kg | 2kg | 17 |
सोनम गाय
| दिनाक | मूरघास | कडवळ | सुखाचारा | गोलीपेंड | भुसा | दुध |
| 2-2-23 | 30kg | 6kg | 3kg | 2kg | 13.7 | |
| 3-2-23 | 30kg | 6kg | 3kg | 2kg | 14.2 | |
| 4-2-23 | 30kg | 6kg | 3kg | 2kg | 16.8 | |
| 5-2-23 | 30kg | 6kg | 3kg | 2kg | 17.8 | |
| 6-2-23 | 30kg | 6kg | 3kg | 2kg | 16 | |
| 7-2-23 | 50kg | 6kg | 3kg | 2kg | 15 | |
| 8-2-23 | 50kg | 6kg | 3kg | 2kg | 16 | |
| 9-2-23 | 50kg | 6kg | 3kg | 2kg | 16 | |
| 10-2-23 | 50kg | 6kg | 3kg | 2kg | 16.3 | |
| 11-2-23 | 50kg | 6kg | 3kg | 2kg | ||
| 12-2-23 | 50kg | 6kg | 3kg | 2kg | 16.5 | |
| 13-2-23 | 50kg | 6kg | 3kg | 2kg | 16.7 | |
| 14-2-23 | 30kg | 6kg | 3kg | 2kg | 14.5 | |
| 15-2-23 | 25kg | 6kg | 3kg | 2kg | 11.7 | |
| 16-2-23 | 25kg | 6kg | 3kg | 2kg | 15.1 | |
| 17-2-23 | 25kg | 6kg | 3kg | 2kg | 14.3 |
पोल्ट्री
| Date | No Of Birds | Feed Consum Ption | Weight | Single Bind Weight | Single Bind Weight | FCR | Cost Per Bird | Medicine |
शेळी
| दिनाक | मुरघास | हरबरा कड | खुराक | वजन वाद |
| 21-2-23 | 11.5kg | |||
| 22-2-23 | 11.5kg | |||
| 23-2-23 | 11.5kg | |||
| 24-2-23 | 11.5kg | |||
| 25-2-23 | 11.5kg | |||
| 26-2-23 | 11.5kg | |||
| 27-2-23 | 11.5kg | |||
| 28-2-23 | 11.5kg | |||
| 1-3-23 | 11.5kg | |||
| 2-3-23 | 11.5kg | |||
| 3-3-23 | 11.5kg | |||
| 4-3-23 | 11.5kg | |||
| 5-3-23 | 11.5kg | |||
| 6-3-23 | 11.5kg | |||
| 7-3-23 | 11.5kg | |||
| 8-3-23 | 11.5kg | |||
| 9-3-23 | 11.5kg | |||
| 10-3-23 | 11.5kg | |||
| 11-3-23 | 11.5kg | |||
| 12-3-23 | 11.5kg | |||
| 13-3-23 | 11.5kg | |||
| 14-3-23 | 11.5kg | |||
| 15-3-23 | ||||
2. मुरघास तयार करणे.
पिके :- मका, ज्वारी, कडवळ, बाजरी, हत्ती गवत.
साहित्य :- मका, विळा, कुट्टी मशीन, मुरघास कल्चर,केबल टाय, शेलोटेप, प्लास्टिक पिशवी.
कुर्ती :- 1) शेतातून मका तोंडली.
2) तोडलेली मका कुट्टी मशिन जवळ वाहुन आनले.
3) मक्याचे 1ते 2cm अंतराचे तुकडे केली.
. 4) Rumiferm powader +1तप मक्याच्या कुट्टीचे मिश्रण केले.
5) नंतर पिशवीमध्ये 2 बादल्या तकणे व मुटभर कल्चर टकणे.
. 6) अशाप्रकारे पूर्ण पिशवी भरेपर्यंत ही कुर्ती करायची .
काळजी :- पिशवी भरत असताना ती व्यवस्थित भरली गेली पाहिजे.
त्यात हवा राहिली नाही पाहिजे व बाहेरील हवा आत जाऊ
म्हणून पिशवी नीट पॅक करने. व केवळ टाय सेलोटप ने बंधने.
3. प्राण्याचे अंदाजे वजन काढणे.
साहित्य :- मीटर टेप, वजन काढा.
कुर्ती :- 1) वजन करण्यास दोन पद्धती केल्या.
1) वजन काढा :- प्रत्येक शेळी ला एक एक करुन वजन कट्या
वर ठेऊन Digital screen वर वजन त्यामधे शेळी आफ्रिकन
बोकड व करडे .
2) सूत्रा नुसार पदधती :- 1) मीटरटेप च्या मदतीने गायाच्या
पुढच्या पायापासून तर शेपटी पर्यंत गायीची लांबी मोजली.
2) नंतर मिटर टेप ने गायीचा छातीचा घेरा मोजला. व सूत्र
वापरून गायीचे अंदाजे वजन काढले.
4.]शेतीच्या मोजमपकच अभ्यास करणे
शेतीच्या मोजमपकांचा अभ्यास करणे
उद्देश ;- शेतीच्या मोजमपकांचा अभ्यास करण्यास शिकणे
साहित्य :- मीटर टेप
100 m = 328 feet inch
700 feet =213.36 m
1 गुंठा = 33 * 33 =1089 sq meter
40 गुंठे =1 एकर
1 एकर = 43560 sq feet
2.05 एकर =1 हेक्टर
1 हेक्टर -108900 sq feet
5.]रोप लागवडीची संख्या ठरवणे
उद्देश :- रोप लागवडीची संख्या ठरवण्यात शिकणे .
साहित्य :-मीटर टेप
- रोपांमधील अंतर समान असल्यास :-
- 1) वाढ चांगली होते .
- 2)हवा खेळती राहते .
- 3) सर्व लोकांना समान सूर्यप्रकाश मिळण्यास मदत होते
सूत्र :-रोपांची संख्या = क्षेत्रफळ ÷ रोपांचे अंतर
उदाहरण = केळी :- 1.5 × 1.5 cm
=43560 sq feet ÷ 1.5×1.5m
जर संख्या फीट मध्ये असेल तर ती मीटर किंवा सेंटीमीटर मध्ये करणे
=13200÷2.5= 5860 रोपे
6.]पीक लागवडीसाठी जमीन तयार करणे
साहित्य :-कोळप, मिटर टेप, फावडे
उद्देश:- पीक लागवडीस जमीन तयार करण्यास शिकणे
- 1 ओळ =72 फुट
- 72= फूट =2160cm
- 1 ओळ= 2160cm
- 2 बियांचे अंतर बरोबर 20 सेंटीमीटर
- एका ओळीत बियांची संख्या किती …?
- = 1 ओळीत बियांची संख्या = 2160 cm ÷20
- = 108 बिया
- तर 15 ओळीत किती बिया ?
- = 108 ×15 बिया
- = 1620
कृती :- 1)जमिनी निश्चित करणे
2) जमीन स्वच्छ करणे ( उदाहरण दगड प्लास्टिक वनस्पती अवशेष ) 3)शेताची फळबाळी करून जमीन समतोल करणे
4) पिकांच्या प्रकारानुसार सरी साऱ्या गादीवाफे बेड तयार करणे
5) पाणी देण्याची सोय करणे पाट पाणी तुषार सिंचन ठिबक सिंचन
7.]पिकांना लागणारे अन्नद्रव्य
- अन्नद्रव्यांच्या कमततेमुळे पिकावर दिसणार लक्षने व उपाय.
1. नत्र – झाडाची खालची पाने पिवळी होतात. मुळाची व झाडाची वाढ थांबते. फुल व फळे कमी येतात. उपाय – 1% युरियाची फवारणी करावी.(100+10 L)
2. स्फुरद – पाने हिरवट v लांबट होऊन वाढ खुडते. पानाची मागील बाजूस जाभळट होते. उपाय – 1% डायअमोनिआर फॉस्केची फवारणी.
3. पालास – पानाच्या कडा ताबटसर होउन पानावर ताबडे व पिवळे टिपके पडतात. उपाय – 0.5%सल्फेट ऑफ पोटॅशची फवारणी करावी.(509+10 L पाणी).
8.]वनस्पती संरक्षण उपकरणांचा वापर व उपयोग
उद्देश :-वनस्पतींना फवारणी करण्यास शिकणे
साहित्य :-पंप ,( पोलिट्रिन 10 ml= 10 लिटर पाणी )
- फवारणी करताना घेतली जाणारी काळजी :-
- औषध फवारणी आधी पंप स्वच्छ धुऊन घ्यावा
- पाणी व औषधाचे प्रमाण निश्चित करून घ्यावे
- फवारणी करताना पंपाचे नोझल पूर्णपणे काम करते का हे पाहाव
- फवारणी करण्यापूर्वी हॅन्डग्लब व मास घालावा
- फवारणी करताना केले जाणारे द्रावण अंगावर उडू नये याची काळजी घ्यावी
- फवारणी करून झाल्यावर पंप पुन्हा स्वच्छ धुऊन जागेवर ठेवावा
- फवारणीच्या वेळी धूम्रपान आणि मद्यपान करण्यास टाळावे
- पंपाचे प्रकार :-
- Power duster
- Hand sprayer
- Knapsack sprayer
- Knapsack power sprayer
- Hand operate power sprayer
निरीक्षण :- स्प्रे पंपाचे सर्व भाग फवारणी आधी तपासावे
9.]पिकाला पाणी देण्याच्या पद्धती
पृष्ठभागावर पाणी देणे
- मोकळे पाणी सोडणे
- सपाट वाफ्यात पाणी सोडणे
- सार पद्धतीने पाणी सोडणे
निरीक्षण :- जागा :-
प्लॉट नंबर 4 ( वेळ:- 12 mi )
water :-3600 lit
तुषार सिंचन:- size:- 4×4 feet,15×15feet,45×45feet
कमतरता:- dry spot
2) हवा :- हवेमुळे रेनगनचे पाणी दुसऱ्याच्या शेतात जाऊ शकते
3) ऊन:- जे बारीक थेंब आहेत ते उन्हामुळे त्यांचे बाष्पीभवना मध्ये रूपांतर होते
4) 25% पाणी वाया जाते
१० प्रत्ययक्षिकाचे नाव : – लेअर पोल्ट्री अर्थकारण
उदेश : – पोल्ट्री चा खर्च काढण्यास शिकलो .
जागा : ३२ , १२ चे सेड व बांधकाम प्रमाण १ : ३ मीटर्
बांधकाम खर्च : – ३,४, ९ ) इंचच विटा = १३०० =१०,४००
वाळू ( कच ) = ०. २४२ =६३ )
सिमेंट ( ५० kg ) = १७२ kg = १२०४
मजुरी = २५ % = ३०, ५८ ,७५
टोटल खर्च : = १५२९३, ७५२३
प्लास्टरचा खर्च : – प्रमाण १ : ३ मीटर्
वाळू ( कच ) = ०. १८९ ब्रास = ४१९.४२१
सिमेंट = ( ५० kg ) = २७० केजी = १८९ rs
मजुरी = २५ % = ५० kg =५३५
टोटल खर्च : – २९७६ .७५
कोबा खर्च : – प्रमाण १ : २: ४ मीटर्
वाळू = ०. १५६२ ब्रास = ३९५२
सिमेंट ( ५० kg ) = ३२७ .२३१ kg = २२९०.६१
=खडी = ०. ३०४ ब्रास – ६९९२
खर्च = ३३८४.४ rs
मजुरी : = ३५ % =८४६.१
टोटल खर्च : = ४२३०५
सेड खर्च : – कैची
१. गोल पाईप ( १ इंच ) =१६५ feet = ९००० rs
२. sq ट्यूब ( २,२ ) =१३० feet =७१५० rs
३. जळी ( ११५२ sq feet ) = ८६ kg = १४६३० rs
४. हुक = ६४ नग = ३२० rs
५. पत्रे ( ६,३,३९ ) =२० नग = १४४०६ rs
11. प्रत्यक्षिकाचे नाव :- सुक्या चाऱ्यावर प्रक्रिया करणे
उदेश : – सुक्या चऱ्यावर प्रक्रिया करण्यास शिकणे .
साहित्य : – बादली, पाणी , मीठ ,गुळ, कुट्टि मसिन , ताडपत्री , कॅरेट इ .
कृती : – 1 . शेतातील ताट कट करून आणले . ते सुकवून
2 . त्यानंतर कुट्टि मसिन जवळ आणून ठेवले व कुट्टि मसिन मध्ये लहान करून घेतली .
3 . ते एका ताडपत्रीवर ओतून त्यामध्ये गुळ पाणी व मीठ मिक्स केले . व ( 10 . kg ) कुट्टि केली .
4. त्याला खालून वरुण चांगल मिक्स करून घेतले .
5. 100 kg चाऱ्यासाठी 5 लिटर पाणी व 1 kg गुळ आणि 500 gm मीठ
6. त्यानंतएर सुक चारा तयार झाला व ताडपत्री मध्ये झाकून ठेवला .
7. अश्या प्रकारे सुक्या चाऱ्यावर प्रक्रिया करण्यास शिकलो .
12 . प्रत्यक्षिकाचे नाव : – शेतातील तण नियंत्रण
उदेश : – शेतातील तण नियंत्रण करण्याच्या वेगवेगळ्या पद्धतीचा अभ्यास करणे
साहित्य :-
तानाची व्याख्या : – आपण न लावलेले व आपल्याला नको अशलेले गवत म्हणजे तण नियंत्रण होय .
तण मुळे होणारे नुकसान :-
1.कीड :- किडचा प्रभाव वाढतो
2. पाणी :– पाणी वाया जाते
3. हवा :- हवा खेळती राहत नाही
4. प्रकाश अन्नद्रव :- प्रकाश आणि अन्नदरावांची स्पर्धा होते .
5. खर्च :- लागवडीचा खर्च वाढतो .
ताण नियंत्रणच्या पद्धती :-
1भिवतीक पद्धत :- 1 जमीन ओली असताना हाताच्या सहयाने गवत काढणे .
2 खुरपयच्या सहयाने गवत काढणे .
3 जमिनीची खोल नांगरट करणे
2 रासायनिक पद्धत :- 1 विशिस्त रासायनाच्या मदतीने तानाचे नियंत्रण केले जाते .
2 उदा , 1 2,4,D ,GLAYFOSET
2 रासायनांचा वापर दोन पद्धतीने केला जातो .
1 silective ,
2 non silective
silective म्हणजे सर्व silect केलेले ,
आणि non silective म्हणजे काहीही न सिलेक्ट केलेल .
silective हे उभ्या पिकत वापरता येते .
आणि non silective हे मोकळ्या रानात वापरता येते .
पेरणीपुर्वी :- उदा , सोयाबीन शेती करताना पेरणी बरोबर जमिनीत चांगली ओल असताना vernolate trifluralin हे केमिकल पेरणिपूर्वी फवारले जाते .
तण नाशक फवारताना घेतली जाणारी काळजी :-
1 जमिनीत चांगली ओल असावी
2 फवारणीचा पंप चांगल्या प्रकारे धुवून ठेवावा .
3 एकाच ठिकाणी जास्त वेळ फवारू नये .
4 तोंडाला मास्क बंधावा .
5 मास्क लावल्या शिवाय फवारू नये .
13 प्रत्यक्षिकाचे नाव :- कलम पद्धतीचा अभ्यास करणे
उदेश :- कलम करण्यास शिकणे
पाचर कलम :- चांगल्या जातीची फांदी आणून कट करावी . व आपल्याला ज्या झाडावर कलम करायचे आहे त्या झाडाच्या मध्ये उभ्या चीर पडायचा व जी चांगल्या जातीची फांदी असेल ती त्या खोडात लावावी . कापलेल्या खोडला मध्यभागी उभा काप द्यावा . चांगल्या जातीच्या जाड फांदी कटरणे कापावी . फांदीची सर्व पाने कट करून टाकावी . पूर्ण जोड पल्यासतीकच्या फितीने बांधून टाकावा .
गुटी कलम :- कलमा साठी एक जाड फांदी निवडून घ्यायची . व त्या फांदीला जेवढी पाने दिसतील तेवढी काढून घ्यावी व डोळ्याच्या पुढील भागात 1,2 इंच लांबीची गोलाकार साल काढावी व त्यामध्ये हवा व पाणी जावू नये अशी काळजी घ्यायची . कलम तयार होताना त्यास पाण्याची आवशक्त असते .
कलम करताना घ्यायची काळजी :-
1 )कलम करताना चाकूने शरीराला इजा होवू नये .
( 2) कलमा साठी फांद्यावरती कोणत्याही प्रकारची कीड नसावी .
( 3 ) कलम करताना कोवळी व जुनी फांदी निवडू नये .
14 . प्रत्यक्षिकाचे नाव :- शेळीच्या वजाणवरून तिचे खाद्य काढणे .
उदेश :- शेळीच्या वजनवरून तिचे खाद्य काढण्यास शिकणे .
DM = पाण्याचे प्रमाण . o
DM = DRY MATTER
पांढरी शेळी वजन =35 kg
15.प्रत्यक्षिकाचे नाव :-प्राण्याचे तापमान घेणे
उदेश :- प्राण्याचे तापमान घेण्यास शिकणे .
साहित्य : –डिजिटल थरमामीटर,फरक
कृती :-
1)सर्वप्रथम गाईला घट्ट बाधून घेतले. व गाईच्या मोरखील पकडले .
2)त्यानंतर थरममीटर ने गाईच्या शेनयेत त्या जागी आत सेर घालावे .
3)प्राण्याचे तापमान हे 100 c ते 102 क पर्यंत (normal) असावे.
4)आपल्या गाईला ताप नव्हता.
निरीक्षण :-
नावे
गंवरी _ 100.6 c
सोनम _ 100.9 c
मोठी काळी शेळी _ 101.8. c
बारकी काळी शेळी _ 102.1. c
आफ्रिकन बोअर _ 101.5. c
अनुभव :- 100. c ते 102. c पेक्षा जास्त तापमान असेल तर गाईला टॅप आहे .
16.प्रत्यक्षिकाचे नाव :-बिजप्रकीय करणे .
उदेश :- बिजप्रक्रिया करणे
बीज प्रक्रिया म्हणजे बीज लावण्या आधी बीज वर केलेली प्रक्रिया म्हणजे बीज प्रक्रिया होय .
साहित्य : –पाणी ,मीठ ,भांडे इ .
कृती :-जसे की कुडलेही बियाणे घेताना बघून घ्यावी समजा सोयाबीन बियाणे घेतले .
तर त्या वरील वजन किमत वलेडिटी त्या बियाची आनुवंशिक शुद्धता किती टक्के आहे .
त्या बियामधुन किती टक्के बिया उगवतात ते बागणे .
व शारीरिक शुद्धता किती टक्के पकेटवर हे लिहिलेले असेल मग त्यावरून समजते की आपल्या बिया किती प्रमाणात उगवतात .
- भोंतीक पद्धत :- केमिकल वापरलेली बी होय .
- 30 gm मीट 1 l पाण्यात या प्रमाण 300 gm मीट 10 l पाण्यात द्रवन तयार करून घेणे . तयार केलेल्या द्रवणात बियाणे 8-10 मिनिटे बुडवून टेवावे बियाणे डवळावे वरखाली .
17.प्रत्यक्षिकाचे नाव :-बियाउगवण्याची क्षमता .
उद्देश :- बिया उगवण्याची क्षमता बघण्यास शिकणे.
साहित्य :- पाणी, बिया, वाटी.
कृती :- 1. सर्व साहित्य गोला करणे.
2. प्रयोगासाठी व प्रॅक्टिकल साठी आम्ही शिकलो राहिलेले धान्याचे बिया होण्यास ठरवणे आणले.
3. आम्ही 100 वेळा एका प्लेटमध्ये घेतल्या व 100 बाटलीत ठेवल्या व पाण्यात घेतल्या एका वाटीमध्ये.
4. व तीन तास पाण्यात ठेवल्या.
- उगवण्याची क्षमता :- सूत्र :- उगवणे क्षमता =मोड आलेली बी ×100 एकूण बिया.
