1) वोल्टेज मोजणे
सर्वप्रथम मल्टी मिटर कसा वापरावा हे समजून घेणे.
सर्वप्रथम, मल्टीमीटरची डायल व्होल्टेज (V) मोडवर सेट करा. नंतर,
दोन प्रोब्स (लाल आणि काळा) संबंधित पॉइंट्सवर ठेवा आणि वाचन पाहा.
साहित्य: – विविध बॅटरी किंवा सेल ,

मल्टी मिटर च्या वायर सरळ जोडल्या आहेत की नाही ते बघून घेणे.
नंतर मल्टी मिटर ची रेंज DC वर आहे का ते बघणे.
नंतर बॅटरी किंवा सेल चे वोल्टेज तपासावे किंवा मोजावे.
वोल्टेज मोजत असताना + – वायर सरळ लावावी नाहीतर मल्टी मिटर खराब होण्याची शक्यता राहील
बॅटरी वोल्टज वही मध्ये नमूद करावे.
बॅटरी चे प्रमुख प्रकार :- प्राथमिक व सेकण्डरी बॅटरी
2 )बायोगॅस
उद्देश; बायोगॅस संयंत्र वापरण्याची पद्धत शिकणे
आवश्यक साहित्य ; ताज्या पाणी मीटर टेप इत्यादी
प्रक्रिया;

(1)बायोगॅस संयंत्राच्या क्षमतेनुसार इनलेट एके मध्ये ताजे शेन आणि पाणी योग्य प्रमाणात मिसळा.
(2) उन्हाळा, हिवाळा, आणि पावसाळ्यात किमान सात दिवस ही प्रक्रिया नियमितपणे सुरू ठेवा.
(3) फीड कालावधी दरम्यान गॅस निर्मितीचे निरीक्षण करा.
(4) प्लांटचा गॅस वॉल फक्त गॅस वापरायचा असेल तेव्हाच उघडला पाहिजे.
* विहंगावलोकन
- प्लांट मध्ये वापरलेले साहित्य आणि तयार होणारे वायू यांची नोंद ठेवा.
(2) तयार होणारा वायू गॅस मीटरने किंवा व्यक्ती स्वतः मोजू शकते.
3)शोषखड्डा
शोषखड्डा हा सांडपाण्याची विल्हेवाट करण्यासाठी केलेला खड्डा होय. राहते.
परसबाग व शोषखड्डा हे प्रत्येक कुटुंबात करता येते.घराभोवती, रस्त्यात आणि
गटारीत तुंबलेले सांडपाणी आरोग्यास घातक असते. तसेच त्याचा घाण वास येतो,
रस्त्यावर त्या पाण्याने चिकचिक होऊन घसरडे होते आणि डासांना अंडी घालायला जागा मिळते.
हे डास चावल्याने लोकांना मलेरियासारखे रोग होतात.
अशा सांडपाण्याची विल्हेवाट लावण्यासाठी जमिनीत सांडपाणी जिरण्यासाठी परसबाग किंवा शोषखड्डा करता येतो.
शोषखड्डा केल्यामुळे होणारे फायदे
१) सांडपाण्याची योग्य विल्हेवाट लागते व त्यामुळे डासांचे प्रमाण कमी होते व त्रासही कमी होतो.
२) मलेरियासारखे डासांपासून पसरणारे आजार होत नाहीत व आरोग्य सुदृढ राहते.
३) शोषखड्ड्याजवळ झाडे लावल्याने निसर्गाचा समतोल राखला जातो.
उद्देश : शोषखड्डा तयार करणे.
आवश्यक साहित्य :भट्टीच्या विटा , दगडाच्या विटा , खड्डा खोदण्याचे साहित्य इ.प्रक्रिया :
१) असे जागा निवडावे की सगळे पाणी तिथे गोळा होते.
२) १ मी. X १ मी. X १ मी. मापाचा खड्डा बनवावा.
३) खड्डच्या तळाशी मोठ्या दगडणीने सपाट करून घेणे.
४) खड्डच्या मधमधी चित्राप्रमाने सिमेंट टाकी ठेवावी.
4 )वीज बिल
इलेक्ट्रॉनिक बिलिंग किंवा इलेक्ट्रॉनिक बिल पेमेंट आणि वचनचिठ्ठी , एक तेव्हा विक्रेता अशा कंपनी,
संस्था किंवा गट म्हणून त्याच्या बिले किंवा पाठवते पावत्या प्रती इंटरनेट आणि ग्राहकांना इलेक्ट्रॉनिक बिले अदा .
हे पारंपारिक पद्धतीची जागा घेते जेथे बीजक कागदी स्वरूपात पाठवले जात होते आणि
चेक पाठवण्यासारख्या मॅन्युअल मार्गाने पेमेंट केले जात होते .
उद्देश : वीज बिल काढणे
आवश्यक साहित्य :
ऊर्जा , मिटर , नोटबूक , पेन्सिल ई.
प्रक्रिया :
१) आपल्या घरच्या सगळ्या वीज उपकरणाची यादी करावी .
२) प्रत्यक उपकरणाचे वोल्ट नीट नोंद करावी.
३) काही दिवस प्रत्येक उपकरण किती वेल वापरतो त्याची नोंद करावी .
४) दररोज प्रत्येक उपकरणाच्या वॉट व तासाची गणना करावी .
वीज बिलचे फायदे :
१) आपल्याला आपल्या वीज बिलाचा अंदाज येतो.
२) आपल्याला समजत की कोणत उपकरण वापरल्या वर किती युनिट येत.
३) वीज बिल कस काढत ते कळते.
उदा .
उपकरण : कूलर
वॉल्ट : ४५०
नग : १
वेळ : ८
सुत्र :
युनिट = नग x वॉल्ट x वेळ
———————–
१०००
= १ x ४५० x ८
——————-
१०००
= ३.६ युनिट
अ. क्र | उपकरणांचे नाव | नग | उपकरणांचे व्होल्टेज ( V ) | प्रतिदिन उपकरण वापरण्याचं वेळ ( T ) | प्रतिदिन युनिट ( U ) |
१. | कूलर | १ | ४५० | ८ | ३.६ |
२. | पंखा | २ | ७० | २० | २.८ |
३. | बल्ब | ७ | १५ | १४ | ०.०३ |
४. | टीव्ही | ७ | २५० | १० | २.५ |
५. | मिक्सर | १ | ७६० | ०.१६ | ०.१२ |
एकूण यूनिट | 9.05 यूनिट |
5 )पर्जन्य मापक
पर्जन्य मापकाचे फायदे :
१) आपल्या ठिकाणी किती मिमी पाऊस पडला ते कळते.
२) आपल्या ठिकाणी पाऊस कमी व जास्त पाऊस पडला ते कळते.
३) आपल्या ठिकाणी दुष्काळ पडल्यास तर सहकार पुरावा दाखवता येतो.
उद्देश :- प्रजन्यमापक तयार करणे.
आवश्यक साम्रगी :- बॉटल , मोजपटी , सिमेंट , नरसल इ.
प्रक्रिया :-
पद्धत १ :-
१) प्लास्टिक बॉटल चित्रा दिल्या नुसार कापावी.
२) त्याच्या खाली सिमेंट सपाट करावे.
३) प्लास्टिकच्या बॉटला सिमेंट इथून मोजपटी
चिटकावी.
४) त्याच्या वरून नरासाल मधी ठेवावं.
बाटलीच खालीची बाजू आणि नेसालचा व्यास सारखा पाहिजे.
५) पर्जन्यमापक मोकळ्या जागेत ठेवावे.
६) पर्जन्यमापकला बाजूने विटा लावावे ते पडू नये.
पद्धत २ :-
मोजपती नाही लावता आल्यास.
तर ,
मिळालेले पाणी
———————- X १०
क्षेत्रफळ
उदा ,
समजा नरसालच त्रिज्या = २ सेमी
मिळालेले पाणी = ५५२ मिली
वर्तुळाचे क्षेत्रफळ = π r२
= ३.१४ x २2
= ३.१४ x १८2
= १२.५६ cm2
१ मिलीटर पाणी = १ cm3
५५२ मिलीटर पाणी = ५५२ cm3
पाऊस = मिळालेले पाणी
———————- X १०
क्षेत्रफळ
= ५५२ cm3
———————- X १०
११३.०४ cm2
= ४७.१६ मिमी
सावधानी :
१) प्लास्टिकच्या बॉटलीच्या बाजूस आधार लावावे कारण ते पडू नये.
२) पर्जन्यमापकला सपाट जागेवर ठेवणे.झाडं , भिंत यांच्या खाली ठेवू नये.
३) पाऊस प्रतिदिन एकदा रोज मोजणे.
४) प्रतिदिनाची नोंद ठेवावी. त्याचे आलेख का.
6) वायर गेज मोजणे…
उद्देश :- 1) वायर गेज मोजण्यास शिकणे. 2) वायर गेजचा उपयोग.
साहित्य:- वायर ,wire gej
कृती :-
1) सुरुवातीला वायर घेऊन तिचे इन्सुलेशन काढले
2) त्यामधील एक तार घेतली.
3)व ती wire gaze च्या प्रत्येक खाच्यात बसवून बघितल.
4) ज्या खाच्यात घट्ट बसेल तो वायरचा गेज असतो.
घट्ट बसेल तो वायरचा गेज असतो.


निरीक्षण :- 1)वायर गेजमुळे आपणास किती mm ची,
वायर घ्यायची आहे ती कळते.
2)वायर गेज मोजणे महत्त्वाचे आहे
7)सौर कुकर
एक सौर कुकर , उष्णता थेट सूर्यप्रकाश ऊर्जा वापरते जे शिजू द्यावे साधन आहे .
सध्या वापरात असलेले अनेक सौर कुकर तुलनेने स्वस्त,
कमी तंत्रज्ञान उपकरण आहेत,
जरी काही पारंपारिक स्टोव्हइतके शक्तिशाली किंवा महाग आहेत,
प्रगत, मोठ्या प्रमाणात सौर कुकर शेकडो लोकांसाठी स्वयंपाक करू शकतात.
ते कोणतेही इंधन वापरत नसल्यामुळे आणि ऑपरेट करण्यासाठी काहीही लागत नसल्यामुळे,
इंधन खर्च आणि वायू प्रदूषण कमी करण्यासाठी आणि जंगळतोंड कमी करण्यास मदत होते .
आम्ही सध्या बाजारात उपलब्ध असलेल्या विविध प्रकारच्या सौर कुकरची चर्चा करणार आहोत,
कारण ते सौर कुकरशी परंपरागतपणे संबंधित असलेल्या समस्या दूर करतात.
तुम्ही तुमच्या स्वतःच्या जागेवर सोलर कुकर बसवण्याचा विचार करत असाल तर ,
तुम्हाला खूप मदत होईल.
सौर कुकर चे फायदे :
१) नैसर्गिक वायू हा एक अपारंपरिक ऊर्जा स्त्रोत आहे आणि तुम्ही गरम भागात राहत असाल तर,
पारंपारिक कुकर स्वयंपाक करताना तुमचे घर अधिक गरम करते.
२) एलपीजी आधारित कुकिंग सोल्यूशनच्या विपरीत जिथे तुम्हाला प्रत्येक वेळी नवीन
सिलिंडर घेताना पैसे खर्च करावे लागतात, सोलर कुकरला आवश्यक नसते.
३) सोलर कुकर स्वयंपाक अधिक पौष्टिक, स्वच्छतापूर्ण आणि चवदार बनवतात.
तुम्ही स्वयंपाक करताना, बेकिंग करताना, ग्रीलिंग किंवा भाजताना अन्न जळण्याची,
शक्यता ते काढून टाकते.
सौर कुकर दोन प्रकार :
सौर कूक्कर बॉक्सp
सौए कूक्कर पॅनल सौर कूक्कर तत्वे :
१) काला कलर हा सूर्य किरणे शोषून घेतो व पांढरा कलर हा सूर्य किरणे प्रवर्तण होते .
२) गरम हवा हा हलकी असते .
8) अर्थिंग
अर्थिंग म्हणजे काय :
कमी प्रतिरोधक तारेद्वारे थेट पृथ्वीवर शुल्क हस्तांतरित करून
विद्युत उर्जेचा तात्काळ डिस्चार्ज करण्याची प्रक्रिया” अशी केली जाते .
जेव्हा उपकरणांमधून ओव्हरलोड करंट जातो तेव्हा उपकर्णाला धोका होऊ नये.
म्हणून अर्थिन केल्यामुळे ओव्हरलोड करंटला जमिनीत सोडला जातो.
अर्थिंगचे फायदे :
1) अर्थिंग सुरक्षित आहे आणि सुरक्षितता प्रदान करण्याची सर्वोत्तम पद्धत आहे.
आपल्याला माहित आहे की पृथ्वीची क्षमता शून्य आहे आणि ती तटस्थ मानली जाते.
कमी प्रतिरोधक तार वापरून कमी उपकरणे पृथ्वीशी जोडलेली असल्याने, समतोल साधला जातो.
2) इलेक्ट्रिकल इन्स्टॉलेशनमध्ये धातूची चालकता न पाहता वापरली जाऊ शकते,
योग्य अर्थिंग हे सुनिश्चित करते की धातूचा विद्युत् प्रवाह बदलत नाही.
3) व्होल्टेज किंवा ओव्हरलोडमध्ये अचानक वाढ झाल्यामुळे यंत्रास आणि व्यक्तीला योग्य प्रकारे भूगर्भाचे उपाय केल्यास नुकसान होत नाही.
4) हे आगीच्या धोक्याचा धोका टाळते जे अन्यथा वर्तमान गळतीमुळे होऊ शकते.
अर्थिंगचे प्रकार:
पाईप अर्थिंग पाईप अर्थिंग :
1. प्लेट अर्थिंग करताना 60 सेंटिमीटर बाय 60 सेंटिमीटर आकाराची आणि 5 मिलिमीटर जाडीची तांब्याची किंवा कास्ट आयर्नची (बीड) प्लेट घ्यावी.
तांबे अतिशय महाग असल्यामुळे अर्थिंग करणे स्वस्त व्हावे म्हणून बिडाची प्लेट वापरतात.
शक्य असेल तर तांब्याचीच वापरणे अधिक फायद्याचे असते.
2. घरालगत योग्य जागी दोन ते तीन मीटरचा खड्डा खोदावा.
त्यात प्लेट ठेवून प्लेटच्या मध्यावर जोडलेली वायर खड्डय़ाबाहेर धरून ठेवावी.
नंतर खड्डय़ात लोणारी कोळसा आणि जाड मीठ यांचे एका आड एक थर देऊन खड्डा बुजवावा.
3.सर्वांत वरच्या थरावर माती टाकावी. अर्थिंगची जागा शक्यतो ओलसर
राहील याची काळजी घेतल्यास अधिक फायदा होतो.
4. प्लेटला जोडलेली वायर घरातील मेनस्वीचला जोडावी हवा हा हलकी असते .
9)बॅटरीच्या पाण्याची अपेक्षा घनता
1. बॅटरीचा पाण्याची इलेक्ट्रॉलाइट सापेक्ष म्हणता मोजणी आवश्यक साहित्य डेसिटोमीटर डिस्टिल्ड वॉटर मल्टीमीटर
2. मल्टीमीटर चा पद्धतीने बॅटरीचे डीसी मोजा सापेक्ष गणता तपासण्यासाठी बॅटरी सेलर मध्ये स्प्रिंग गेटचे घ्यावा बल्ब दादांनी नंतर हळूहळू सोडा
3. सोल मधून इलेक्ट्रॉलाइट इतका प्रमाणात मिळवा की ते घनतात्मान मुक्तपणे स्प्रीगला उभ्या स्थितीत धरून द्रव्याच्या पृष्ठभागावरील घनतामाप टयुबवर घेतलेले वाचन म्हणजे इलेक्ट्रॉन लाईटचे घनता वाचन होय.
4 चाचणी केल्यानंतर इलेक्ट्रॉनिक लाईटची नेहमी सेलमध्ये परत ठेवले पाहिजे जिथून ते बाहेर काढले गेले होते
१ बॅटरी होल्टेज होल्ट
२डेनिसटो मीटरचे रीडिंग इलेक्ट्रिलाइटची सापेक्ष घनता निश्चित इलेक्ट्रॉनिक ची अपेक्षा घनता तपासण्यासाठी

Charge. Speclflc. Gh
1oo% 1.255-1.275
75%. 1.215-1.235
5o%. 1.180-1.200
25%. 1.155-1.165
O%. 1.110-1.1301) Dly वापरा
डिस्वार्ज केल्याने बॅटरी मध्ये पाणी घालू नका आवश्यक ते नुसार
डिस्टिल्ड वॉटर डिस्टिल्ड वॉटर मध्ये देखील बॅटरी बदला
5.70. चार्जिंग दरम्यान सूज येण्यासाठी पाणी आवश्यक आहे यासाठी नेहमी डिस्टिल्ड वापरा कारण सामान्य पाण्यात खनिजे असू शकतात जे पल्प सलाम चिकटतात आणि बॅटरी खराब करतात
2. बॅटरीचे कनेक्शन नेहमी बोल्टोने घटृ ठेवा आणि त्यांना व्हॅसलीने ग्रीस करा
3. अंतर चार्ज जेव्हा बॅटरी पूर्णपणे चार्ज होत नाही आणि नाशिक चार्जर स्थितीत सतत वापरली जात असेल यामुळे बॅटरी करणे प्लेदसवर लॅब सल्फेट सूज येते त्यामुळे बॅटरी देखील खराब होऊ शकते म्हणजेच ती तिचे आवश्यक कमी होते
4. ओव्हर चा ज्ड बहर चार्जिंगमुळे सी यु लेटर चा जलद गंज होतो पाण्याचा वाढतो आणि बऱ्याच प्रकरणामुळे बॅटरीचा हाताच तापमान बॅटरीचे नुकसान करू शकते लीड बॅटरी प्रत्येक वेळी त्याचा रेट केलेला समतेच्या 50% पर्यंत डिस्चार्ज झाल्यावर चार्ज करणे आवश्यक आहे
- कमी पाणी लीड बॅटरी चार्जिंग प्रक्रियेदरम्यान पाणी गमावू लागतात जर इलेक्ट्रॉनिक चे पातळी लेटर्सचा टोकाचा खालील आली तर बॅटरीला कायमचे नुकसान होऊ शकते म्हणून आपण आपल्याला आपण बॅटरी मध्ये पाण्याची पातळी सतत तपासण पाहिजे
- जास्त पाणी देणे बॅटरी मध्ये जास्त पाणी टाकल्याने इलेक्ट्रॉनिक पातळ होतो ज्यामुळे बॅटरीची कार्यक्षमता कमी होते जेव्हा बॅटरी पूर्णपणे चार्ज होतात तेव्हाच बॅटरी मध्ये डिस्टिल्ड व वॉटर द्यावा अर्धवट चार्ज झालेल्या बॅटरी मध्ये पाणी टाकू नये
10)फ्युज
. 1. फ्युज आवश्यकता फ्युज आहे सर्किटमध्ये ओव्हरलोड ओव्हन करंट शॉर्ट सर्किट खराब इन्सुलेशन ओव्हर होल्टेज सारख्या दोषांपासून वायरिंग च व्यक्तींचे आणि वस्तूचे संरक्षण करण्यासाठी फेज वायर मध्ये वापरतात हा सर्किट मधील फेज वायरवर जोडतात
. 2 फ्यू ज साठी वापरलेले धातू फ्युज साठी शिसे कथिल तांबे झिंक आणि चांदी यासारखे धातू वापरतात
. 3 फ्युज प्रकार फ्युजचा रचनेवर किट कॅट फ्युज पियाने टाईप फ्युज का ट्रीज फ्युज डी टाईप फ्युज ग्लास टाईप फ्यूज हॉर्न टाईप फ्युजआणि ड्रॉ प आऊट फ्युज हे प्रकार पडतात
. 4. पियानो टाईप फ्युज हे फ्युज नकाराने लहान असतात किंमत कमी असते याची देखभाल फारशी करावी लागत नाही दिसावयास अर्कषक असतात
11)आर्थिक
दीक्षित सरांच्या येथे काम करताना आम्हाला एक प्रॉब्लेम सापडला त्यांच्या घरी आर्थिक
नव्हती तिथे आर्थिक बसवली,,
12)वॉशिंग मशीन रिपेरिंग
गर्ल्स हॉस्टेल जो वॉशिंग मशीन आणून त्या वॉशिंग मशीन मध्ये काय प्रॉब्लेम आहे बघून आम्ही तिला रिपेअर केली.

13)बस बार चेक केले आश्रम चे
आश्रम मध्ये आम्ही बसबर चेक केले व ते करत असताना चांगला अनुभव भेटला.
14)Dc and AC circuit
विद्युत प्रणालीमध्ये DC (डायरेक्ट करंट) आणि AC (अल्टरनेटिंग करंट) या
दोन्ही प्रकारांचा महत्त्वपूर्ण उपयोग केला जातो.
DC म्हणजे विद्युत प्रवाह जो एकाच दिशेत वाहतो.
बॅटरी, सोलर पॅनेल, आणि काही इलेक्ट्रॉनिक उपकरणे यामध्ये DC करंटचा वापर होतो.
बरेच इलेक्ट्रॉनिक उपकरणे DC करंटवर काम करतात, त्यामुळे ते अधिक कार्यक्षम असतात.
AC म्हणजे आल्टरनेटिंग करंट. यामध्ये करंटची दिशा आणि मात्रा वेळोवेळी बदलते.
घरगुती आणि औद्योगिक वीज, पुरवठाइलेक्ट्रिक,मोटर्सलाइटिंग, सिस्टीम्स उपकरणे यामध्ये Ac करंटचा वापर होतो.
AC करंट वेगवेगळ्या दिशांनी वाहतो, ज्यामुळे तो ट्रान्सफॉर्मरद्वारे सहजपणे वाढवला किंवा कमी केला जाऊ शकतो.

15)एलईडी माळा ( LED lights )
डेकोरेशन साठी एलईडी मळा आम्ही बनवल्या त्यामध्ये शोल्डरिंग शिकलो. सिरीज आणि
पार्लर मध्ये एलईडी माळा असतात.या माळेमध्ये विविध
रंगांच्या एलईडी दिव्यांचा समावेश असतो, ज्यामुळे घराला एक आकर्षक रूप मिळते.
माळासाठी लागणारे साहित्य.
Costing:
Product Decription | Quantity | Rate | Amount |
LED Bulb | 50 | 5.50rs | 275 |
Sunrise single wire (7×76) | 1 | 200rs | 200 |
2 pin Plug | 1 | 25 | 25 |
Quick Fix soldering wire | 1 | 50 | 50 |
kunjan mini regular Cap | 50 | 1.30rs | 65 |

16)मूलभूत साधने
साधनांची विविध कामासाठी गरज असते. साधने विविध कामांसाठी लागतात. इलेक्ट्रिशन किंवा वायरमेन या साधनांचा वापर करतात
मुख्य लागणारे साधने .
1) पक्कड( वेगळे प्रकार)
2) कॉम्बिनेशन प्लायर ( combination plier)
3) नोज प्लायर ( Nose plier)
4) मेजरमेंट टेप (Measurement tape )
5) गुना ( Try square)
6) हातोडी ( Hammer)
7) टेस्ट लॅम्प ( Test lamp )
8) लाईन टेस्टर ( Line tester)
9) स्कु ड्रायव्हर ( Screwdriver )
10) (मशीन्स )All type machines
11) इन्सुलेशन टेप ( Insulation tape
12) हॅन्ड ग्लव्स (Hand gloves)
13) स्त्रीपर ( Stripper )
17)विज बिल काढणे
या सर्वांचं उपयोग इलेक्ट्रिक कामांसाठी होतो.
विज बिल (light Bill)मी वीज बिल काढायला शिकलो. विज बिल काढणे खूप सोपे आहे.विज बिल MSEDCL( Maharashtra state Electricity Distribution Company Ltd)या मान्यता कडून येते. विज बिल वरती आपण नियंत्रण ठेवू शकतो. जर चुकीचे प्रकारे विज बिलआले तरी आपण एम एस ई बी वाल्यांना सांगू शकतो.मीटर चे प्रकार1)सिंगल फेज मीटर2)थ्री फेज मीटरएकक – विज =युनिट1000 वोल्ट कोणतेही एक उपकरण तास चालवल्यास एक युनिट वीज खर्च होते.1000W=1KW1000KW=1MWयुनिट =वॉट × नग × तास1000आमच्या घरचे विज बिल काढलेले.
18)निर्धुर चूल
उद्देश. निर्दुर चुलचे महत्व समजून घेणे.
साहित्य. जालनासाठी लाकूड माचीस
साधने. निधुरचुल
कृती. सर्व प्रथम निर्दुर चुलीचे निरीक्षण करणे व त्याबद्दल माहिती घेणे
सुरक्षित बद्दल माहिती घेतली
लाकूड लावून ते माचिस ने पेटवल
निरीक्षण करणे
निर्दोष मुलीचे फायदे
धुराचा त्रास होत नाही
त्यामुळे होणाऱ्या श्वासाचे आजार होत नाही इंधन बचत होत नाही घरी घर काळी ह
19)वायर छिलने
उद्देश :- हस्त चिलणे ( mahual gtripper) का प्रयोग करके विद्युत रोध की छीलने की विधि को सिखता
आवश्यक सामग्री :- केबल, संयोजन, प्लास ,चाकु, छिलन, मार्कर
प्रक्रिया:- 1 केबल को जहा तक छिला जाना है वाह तक चीहन लगारा!
2. संयोजन प्लस का प्रयोग करते हुरा चिहन तक केबल को छीले!
3. अनावरित किया गया विधूत्रोधक के छोरोंको सिधा करे
4. जहा तक विधुत्रोधक को अनावरीत करना है वह चींन लगाय
5. एक छोर पर आवश्यकता के अनुसार विद्युत रोध को हराया
6. लचीली तारो के मानले मे विशेष सावधानी का ध्यान रखे ताकी केबल की
एक भी तार न तुटे
20)फॅन दुरुस्त
फॅन दुरुस्त करणे
१. कृती:
- सावधानी: फॅनची दुरुस्ती करण्याआधी वीज पुरवठा बंद करा.
- फॅनचे निरीक्षण: फॅनचे ब्लेड, मोटर, वायरिंग, किंवा स्विच खराब आहे का ते तपासा.
- साहित्य वापरा: आवश्यक साधनांसह (स्क्रू ड्रायव्हर, टेस्टर, वोल्टमीटर) खराब भाग काढा.
- भाग बदला: खराब झालेला भाग बदलण्यासाठी योग्य प्रकारचा व नवीन भाग वापरा.
- स्विच व वायरिंग तपासा: वीज जोडणी व्यवस्थित असल्याची खात्री करा.
- चाचणी: सर्व काही व्यवस्थित केल्यानंतर फॅन चालू करून तपासा.
२. साहित्य:
स्क्रू ड्रायव्हर
टेस्टर
वोल्टमीटर
नवीन वायर किंवा भाग (जर आवश्यक असेल तर)
ग्रीस (जर बेअरिंग्स सैल किंवा अडथळा असल्यास)
साफसफाईचे साहित्य
३. निष्कर्ष:
जर फॅन व्यवस्थित चालू झाला, तर दुरुस्ती यशस्वी आहे.
वेळेवर दुरुस्ती केल्याने नवीन फॅन खरेदीचा खर्च वाचतो.
नियमित देखभाल केल्यास फॅनचे आयुष्य वाढू शकते.
टीप: जर फॅनमध्ये मोठे तांत्रिक बिघाड असेल, तर तज्ज्ञांची मदत घ्या.
बोर्ड भरणे
