पर्जन्य मापन
साहित्य- बॉटल, पट्टी
साधने – सिमेंट, पाणी, लोखंडी स्टॅन्ड, हेक्सो
कृती- 1) एक प्लास्टिक बॉटल घ्यावी.
2) ती योग्य पद्धतीने कापून घ्यावे.
3) तिच्या तळ भागात सिमेंट टाकून घ्यावे.
4) सिमेंट पूर्णपणे वाळून द्यावे.
5) त्यानंतर बॉटल वरती नरसाळे व बाजूला पट्टी बसून घ्यावी.
6) मोटर व्यवस्थित स्टॅन्ड वर ठेवावी.
प्लीज फेज मोटर.
साहित्य- मोटर
साधने स्पॅनर सेट, इलेक्ट्रिशियन पेजकस, इलेक्ट्रिशियन प्लेस-
कृती- 1) टर्मिनल बॉक्स को खोलो
2) टर्मिनल से वायर को अलग करे
3) नवे कोणी काढले
4) नटको कसे
5) चित्रकम दर्शनी अनुसार वायडिंग चिडको टर्मिनस से जोड़ो
6) मोटार को विद्युत अपूर्ती से जोडो
टूल्सची ओळख आणि उपयोग
साहित्य- हॅमर,, कोल्ड चीजल हातोडा, चुलारी
साधने- टेप, स्केल, वर्नियर, स्क्रू मापी, तुला रस्सी, स्पिरिट लेवल
कृती- 1 ) हॅमर = ठोकणे टाव पीटने के लिए प्रयोग मिलाया जाता है
2) केबल उसी वस्तू पर हातोडा मारे जिसे ठोक ना हो
3) चुलारी = 1 ) जोडो को काटने के लिए प्रयोग.
तार मापन
साहित्य- सूक्ष्म मापी
साधने – तार, केबल, प्लस, सूक्ष्म, मापी, नोटबुक, पेन
कृती- 1) केबल को जहा तक छिलना जाना है वहा तक छिलना चाहिये
2) अनावर किये जाने वाले विद्युतरोध इन्सुलेशन के चोरो की सिधा करे
3) अगं तथा ऋण चिन्ह के त्रुटी मूल्य को रिकार्ड करें
4) अन्य आकार की तारो व केबल ओके लिये प्रक्रिया को दोहराये
प्लग पिन टॉप ला जोडणे.
साहित्य- प्लग पिन
साधने तीनशे मी मी स्टील का रुचर, इलेक्ट्रिशियन, पेचकस, – वायर छिलन
कृती- 1) क्लब पिन टॉप के संपर्क कव्हर को हटाना
2) सॉकेट पर लगे केबल को दिल करे
3) चिलका चाकू की सहायता के केबल को चोरो को अपेक्षित लंबाई तक चिले
4) नोज क्लास की सहायता से इन छोरो उपयुक्त रुपये से तयार करे जोश शॉकपूक सॉकेट के लिए उपयुक्त है
5) संपर्क कव्हर को पूर्ण अपने स्थान पर लगा दे
6) कपलिंग प्लग के संपर्क कव्हर को ले
विज बिल काढणे.
विज बिल काढण्यासाठी आपल्या घराचे बिल आपल्या जवळ असणे आवश्यक आहे
त्याची युनिट व त्यावर लागलेला रक्कम हे पाहून आपण आपले काढू शकतो
1000 वरचे कोणतेही उपकरण एक तास चालल्यास एक युनिट ची वीज खर्च होते
विज बिल काढणेयुनीट वॅट x नग x ताख 1000वीजबिल काढण्याचे सूत्र
EXPERIMENT:No.109 वीजेच्या सुनिटचा वीज आकार = 3.9 रू2 HP = 746 wa++वीज बील :अकउपकरणพफैनभीक्सरनगवैटgw:750A1
बायोगॅस.
साहित्य- शेन, पाणी,
साधने टुप, बादली, फावडी
कृती- 1) पंचवीस लिटर पाणी घ्यावे व 25 किलो शेण घ्यावे.
2) त्यांचे फावडीच्या साह्याने एकत्र मिश्रण करावे.
3) त्यानंतर बायोगॅस मध्ये टाकावे.
4) दांडकेच्या साह्याने हलवून स्लरी बाहेर काढावी.
वायर छेलने.
साहित्य- वायर
साधने फक्कड, कटर,
कृती- 1) वायर कट करताना आतील तार कट न होऊ देता कट करावीजेवढी केबल छेला यची आहे तेवढीच चे छलावी
2)MOVING CON
3) वायर छेल नेहमी कट्टर नीट चे छेलावी
एलईडी लाईट दुरुस्त करणे.
साहित्य – एलईडी बल्ब, ट्यूबलाइट
साधने मल्टीमीटर, सोल्डरिंग
कृती – 1) उपकरण के लिए अपेक्षित ऊर्जा का परिकलन
2) उचित सौर पॅनल का चलन
3) उपयुक्त बॅटरी का चलन
4) उचित प्रकाशन उपकरण का चलन
5) कनेक्शन वर संस्थापना
6) ओल्ड मीटर का प्रयोग करके रीडिंग लेगा
शोष खड्डा.
साहित्य – विटांचे तुकडे जाड वाळू इत्यादी
साधने- फावडे टिकाऊ घमेले पहार मीटर टेप इत्यादी
कृती – 1 ) जमिनीतील पिण्याचे पाण्यामध्ये दूषित पाण्याचे जिरवण्याचे प्रमाण कमी होते
2) शोष खड्ड्यापासून रोगराई प्रसारास आळा बसून आरोग्य राखले जाते
3) या खड्ड्यात प्रथम 20 सेमी जाडीचा वाळूचा थर घ्यावा
4) वाळूच्या थरावर वीस सेमी जाडीचा थर द्यावा
5) त्यावर पुन्हा वाळूचा 10 सेमी जाडीचा थर द्यावा
6) त्यानंतर सर्व सांडपाणी वाहून खड्ड्यात येईल अशी सोय करावी
इव्हीकल सायकल.
साहित्य- सायकल
साधने – कटर, पकड, टेस्टर, स्क्रू ड्रायव्हर, वायर
कृती – 1) वेहिकल सायकल मुळे आपल्याला वीज बिल कमी येतो
2) विकल सायकल तयार करण्यासाठी आपल्याला एक सायकल वायरची गरज असते
3) मल्टीमीटर च्या साह्याने आउटपुट आणि इनपुट चेक केले
4) सायकल चालवल्यानंतर बॅटरी किती इनपुट चार्ज होती ते कळते.
5) त्यानंतर बॅटरीची कॅपॅसिटी किती आहे ती चेक करावे
ए फ्रेम कंट्रोल लाईन.
साहित्य- ए फ्रेम
साधने- फक्की टिकाऊ फावडी
कृती- 1 ) ए प्रेम वापरताना डोंगर साईडला किंवा डोंगरावर वापरावी
2) ए प्रेम वापरली तर आपले अंतर मापात येते कमी जास्त होत नाही
3) हे प्रेम चा वापर जास्तीत जास्त डोंगर साईडला होतो
4) टेपच्या साह्याने माफ करीत तोपर्यंत हे प्रेम वापरून आपले काम लवकर होते
5) हे प्रेम चा वापर सपाट पृष्ठभागावर पण करता येतो
फॅन दुरुस्त करणे.
साहित्य-टेबल फॅन, फॅन
साधने – कटर, स्पॅनर, स्क्रू ड्रायव्हर
कृती- 1) फॅन खोलताना स्पॅनर च्या साह्याने खोलावा पकडच्या साह्याने खोलला तर नटाचे आटे खराब होतात
2) फॅन खोलल्यानंतर मल्टीमीटरने चेक करावे की बॉडीला करंट लागतो का ते मल्टीमीटरने कळते
3) पंख्याची कॉइल जळाली आहे का ती चेक करावी
4) स्क्रू ड्रायव्हरच्या साह्याने पंखा खोलावा.
5) पंख्याच्या कॅपॅसिटर चेक करावा डाऊन झालाय का ते कळते.
6) पंखा चालू केल्यानंतर तो पहिला पहावा पंकज सरळ फिरतोय का उलटा फिरतोय हा चेक करावा
रेफ्रिजरेटर दुरुस्त करणे.
रेफ्रिजसाधने – शोल्डर मशीन, कट्टर, टेस्टर, R600
कृती- 1) रेफ्रिजरेटर मध्ये गॅस भरताना पहिली टाकी साफ करून घ्यावी
2) त्यानंतर शाम्पू च्या साह्याने पाईप कनेक्शन लिंक आहे का ते चेक करून घ्यावे
3) त्यानंतर लिंक आहे का आहे तिथे गरम करून कट करावे व त्या जागेत शोल्डरमशीनच्या साह्याने शोल्डरिंग करावी
4) रेफ्रिजरेटर मध्ये 90 ग्रॅम गॅस बसतो5) एलपीजी गॅस च्या साह्याने आपल्याला कट करण्यासाठी मदत होते
वायर्स आणि केबल
साहित्य- वेगवेगळ्या वायर
साधने – स्टीपर
कृती- 1) कंडक्टर चे प्रकार – 1) विजेच्या प्रवाहाला खूप कमी प्रमाणात विरोध उदा, चांदी तांबे इत्यादि
2) ब्याड कंडक्टर – 1) विजेच्या प्रवाहाला मध्यम प्रमाणात विरोध उदा, बल्ब मधील टंगस्टन वायर
3) नॉन कंडक्टर – 1) विजेच्या प्रवाहाला तीव्र स्वरूपात विरोध करतात उदा, रबर पीव्हीसी अद्रक बॅकलाईट14
निर्दुर चूल
साहित्य- ज्वलनासाठी लाकूड, माचिससाधने – निर्दुर चूल
कृती- 1) सर्वप्रथम निर्दुर चूल निरीक्षण केले
2) त्याबद्दल माहिती घेतली
3) सुरस बद्दल माहिती घेतली
4) लाकूड लावून ते माचिस ने पेटवली
5 ) निरीक्षण केले
डिझेल इंजिन
साहित्य- डिझेलसाधने – डिझेल इंजिन, टेस्टर
कृती- 1) रासायनिक ऊर्जा – उष्णता – दाब – गती
2) बाह्य ज्वलन इंजिन इंधनाचे साधने भट्टीत करून मग आलेले उष्णता जीवनामध्ये वापरले जाते त्यामुळे
3) इंजिन म्हणजे इंधनाची रासायनिक ऊर्जेतून ज्वाला मार्गी यांत्रिक ऊर्जा उपलब्ध करणारे यंत्र यात प्रथम ज्वलन उष्णता निर्माण होते उष्णतेमुळे दाब तयार होतो व दाबामुळे गती मिळते.
सौर कुकर
साहित्य- भात, पाणी, मीठ,डब्बा, सोलर कुकर
कृती – 1) पहिला सोलर उन्हाच्या दिशेने ठेवावासाधने सोलर
2) एका डब्यात भात पाणी मीठ घेऊन तो सोलर कुकर मध्ये ठेवावा.
3) सोलर कुकरला उन्हात ठेवावा.
4) पाच तासांनी भाग पूर्णपणे शिजतो
5) याचा फायदा असा आहे की त्याला ना गॅस रॉकेल कोळसा वीज प्रथम त्यांचा वापर न करता आपण हे सर्व करू शकतो
लेवल ट्यूब
साहित्य- पाणी
साधने – लेवल टूब
कृती – 1 ) आपल्या घरासाठी एक भिंत. लाईनीत येण्यासाठी लेव्हल टू चा वापर करता येतो
2) लाईट फिटिंग साठी पट्ट्या बसवण्यासाठी लेवल टू चा वापर करता येतो
3) घराची उंची एकसारखी येण्यासाठी लेवल टू चा वापर करता येतो.
4) घरातील बोर्ड एक लाईनीत बसवण्यासाठी लेव्हल टू चा वापर करता येतो.
मोटर रिवाइंडिंग.
साहित्य- मोटर.
साधने- पक्कड, टेस्टर, वाइंडिंग तार, स्पॅनर.
कृती- १) पहिली मोटर खोलून घ्यावी.
२) त्यानंतर मोटरचा प्रॉब्लेम पाहून घ्यावा.
३) व त्यानंतर मोटर चा प्रॉब्लेम सॉल्व्ह करावा.
४) वाइंडिंग करताना पहिले मोटरचे पोल मोजून घ्या.
५) व वाइंडिंग कट्टर किंवा पक्कड च्या साह्याने घ्या.
६) त्यानंतर वाइंडिंग तार तयार करावे.
७) व ती काठीच्या साह्याने पोलमध्ये भरून घ्यावी.
८) असे सर्व पोल भरून कनेक्शन काढावे.
९) व मोटर पुन्हा आहे तशी फिट करावी.
१०) आशा प्रकारे मोटर रिवाइंडिंग केली जात
कृत्रिम श्वसन.
आवश्यक बाबी- चटई, स्वयंसेवक, टेबल किंवा उंच भाग.
कृती- १) करंट लागलेली व्यक्तीला उचलून टेबलवर किंवा उंच भागावर ठेवावे.
२) त्यानंतर त्या व्यक्तीला तोंडावाटे ऑक्सिजन सोडून छाती दाबावी.
३) व त्या व्यक्तीचे दोन्ही हात वर खाली आणि आजूबाजूला करावे.
४) त्या व्यक्तीला आरामासाठी घरी न्यावे.
५) अशा प्रकारे करंट लागलेल्या व्यक्तीला असा उपचार करावा.
मीटर रिडींग.
साहित्य- मिटर.
साधने- नोंदवही, पेन, इत्यादी.
कृती-१) आपल्या घरातील वस्तूंचा चार्ट बनवावा.
२) मीटर रिडींग करत असताना चालू कनेक्शनला हात लावायचा नाही.
३) मीटर रिडींग झाल्यानंतर मीटर बॉक्स परत झाकून ठेवावे.
४) मीटर रिडींग लिहिताना वॅट वोल्टेज व्यवस्थित वेगवेगळ्या कॉलम
मध्ये लिहावा.
५) अशा प्रकारे मिटर रिडींग केली जाते.
बॅटरी चे घणत्व मोजणे.
साहित्य- बॅटरी, डिस्टील वॉटर.
साधने- थर्मामीटर, मल्टीमीटर.
कृती- १) डिस्टील वॉटर टाकताना अंगावरती सांडणार नाही अशी काळजी.
घ्यावी.
२) पहिले थर्मामीटरने बॅटरीचे घनत्व मोजून घ्यावे.
३) त्यानंतर डी स्टील वॉटर नरसळ्याच्या साह्याने बॅटरी मध्ये टाकावे.
४) डिस्टील वॉटर हे योग्य प्रमाणात टाकले पाहिजे.
५) डिसस्टील वॉटर टाकल्यानंतर बॅटरीचे झाकण पुन्हा लावून घ्यावे.
६) त्यानंतर थर्मामीटरने बॅटरीचा वोल्टेज मोजून घ्यावा.
७) अशा प्रकारे बॅटरीचे घनत्व मोजले जाते.
