बियाणे जमिनीत पेरल्यापूर्वी जमिनीतून किंवा बियानातून पसरणारे विविध रोग व किड्याचा प्राधुरभाव टाळण्यासाठी तसेच बियाणांची शेतातील उगवण शमता वाढवण्यासाठी तसेच जोमदार रोपे येण्यासाठी बियाण्यवर वेगवेगळी जैविक व रासायनिक कीटनाशकांची व सवर्धकांची प्रक्रिया केली जाते त्यालाच बिज प्रक्रिया असे म्हणतात
बिज प्रक्रियेचे फायदे
1) जमीनीतुन व बियापासून पसणाऱ्या रोगांचा प्रार्धुभाव टाळता येतो
2) बियाणांची शेतात उगणक्षमता वाढते .
3) रोपाची निरोगी व जोमदार वाढ होते
4)रोग रोपांची संख्या कमी झाल्यामुळे हेक्टरी उत्पादनामध्ये वाढ होणे
5)रोग किडी नियत्रवरील खर्च कमी होतो
6)बीज प्रक्रियेसाठी कमी खर्च येतो
बियांचे प्रकार
- मूलभूत बियाणे
- पायाभूत बियाणे
- प्रमाणित बियाणे
- सत्याप्रत बियाण
मुलभुत बियाने : पीक पैदास कराणे नवीन वाण विकसीत केल्यनंतर त्याच्यात देख रेखी खाली मुलभुत बिजप्रादान घेतले जाते यामुळे बियानत कोणत्याही प्रकारची अणुवंशिक अथवा भौतिक प्रकारची भेसळ होत नाही . मुलभुत बियानांची शुद्धता 100% असते मुलभुत बियांनाच्या पिशवीला पिवळ्या रंगाची खुण चिठ्ठी असते
पायाभुत :- पायाभुत बियाने हे मुलभुत बियाना पासुन तयार केले जाते . आणि पायाभुत बियानाच्या पीशवी वर प पांढऱ्या रंगाची खुन चिठ्ठी असते .
प्रामाणित :- हे पायाभुत बियानापासून तयार करतात प्रामाणीत बियांनाच्या पिशवीवर निळ्या रंगाची खुण चिठ्ठी असते .
सत्यप्रत बियाणे :- बियानांची अनुवंशिक शुद्धता उगवण क्षमता भौतीक शुद्धता प्रामाणिक बियाना इतकीच असते सत्यप्रत बिचाना च्या पिशवी वर हिरव्या रंगाची खुन चिठ्ठी असते .
आम्ही केलेली बिजप्रकीया
आ
