जनावरांचे दूध काढत असतांना योग्य पद्धतीने दूध व हाताळणे गरजेचे आहे
१) हाताने दूध काढणे
१) मूठ पद्धत – या पद्धतीचा उपयोग प्रामुख्याने गाईचे दूध काढण्यासाठी
वापरली जाते
२) चिमटा पद्धत – हि पद्धत प्रामुख्याने शेळी व मेंढी अशा प्राण्यांचे दूध
काढण्यासाठी वापरली जाते
३) अंगठा पद्धत – हि पद्धत म्हशीचे दूध काढण्यासाठी वापरली जाते
यंत्राच्या साहाय्याने दूध काढणे
१) सोलर चाळीत यंत्र – यामध्ये सौरऊर्जेचा वावर करून दूध यंत्र चालवले जाते
२) इलेकट्रीक मिल्किंग मशीन – हि मशीन घरातील विजेवर चालवले जाते
मशीनने दूध काढण्याचे फायदे
१) वेळ कमी लागतो
२) लेबर चार्ज कमी लागतो
हाताने दूध काढण्याचे फायदे
१) काषेतील दूध पूर्णपणे काढले जाते
२) सडाला ईजा होत नाही
हाताने दूध काढण्याचे तोटे
१) वेळ जास्त जातो
२) लेबर चार्ज जास्त जातो
३) जास्त जनावरांसाठी हि पद्धत वापरली जात नाही
मशीनने दूध काढण्याचे तोटे
१) खर्च जास्त येतो
२) कासेमध्ये दूध शिल्लक राहते त्यामुळे दुध परत
काढावे लागते
३) मशीनमुळे जनावरांना सडांचे आजार होऊ शकते
