1.प्रात्यक्षिक :- डिजेल इंजिन
डिजेल इंजिनचे भाग व डिजेल इंजिन ची पॉवर
व इंजिनची पॉवर आउटपुट मोजमाप आहे क्षमता
(शक्ती )= टौर्क एका सायकल प्रती मिनिटात शापटपासून लोडचे अंतर =1 मीटर
2.प्रात्यक्षिक : – बायोगॅस
बायोगॅस संयंत्र वापरण्याची पद्धत ताज सेण पाणी मीटर टेप
गॅस टाकीचा व्याज =d गॅस
टाकीचे 1m परिमिती क्षेत्र .3.14 d \4
क्षेत्रफळ =विस्थापण्याची ऊंची =0.785 =0.785
3.प्रात्यक्षिक :- पावसाचे मोजमाप
उद्देश :- पर्जन्यमापक तयार करा आणि पावसाचे प्रमाण मोजा.
साहित्य:- किमान 25 cm उंच काचेचे किंवा स्वच्छ प्लास्टीकचे
प्रक्रिया :- काचेच्या डब्यासोबत रुलता भांडयाच्या :- खालच्या टोकाला अशा प्रकारे उभे करा त्यातील पाण्याच्या पातळीपर्यंत रस्त्याची उंची लक्षात घ्या. अचुक रस्ता मिळवण्यासाडि पर्जन्यमापकाची नोंद घेतल्यानंतर ती रिकामीकरून पुन्हा वाचा. पावसाच्या वाचनाचा साप्ताहिक आधारावर आलेख काढा म्हणजे पाऊस (मिमी.)
: दिवस
4.प्रात्याक्षिक :- कृत्रिम स्वसन ( चफियर पध्दत )
उद्देश :– कृत्रिम स्वासोच्छवासाची शेफियर शिकणे .
साहित्य :- चटई , स्वयंसेवक
प्रक्रिया :- पीडितांला त्याच्या पोटावर झोपायला लावा समोरच्या करवतातील त्याच्या हात सरळ करापीडिताला त्याच्या पोटावर झोपायला लावा. समोरच्या करवतातील त्याचाहात सरळ करा दुसरा हात कोहलीने दमडुन घ्या. आणि चेहरा एका बाजुला वळवा आणि खाली चित्रात दाखवल्याप्रमाणे हातावर किंवा तळहातावर हेवाः । पीडिताच्या बाजुला अशा प्रकारे गुडधे टेक्वा कि त्याच्या मांड्या तुमच्या गुडध्या जवळ असतील मध्ये या आणि तुमची बोटे आणि अंगठा खाली अशा प्रकारे ठेवा:
5.प्रात्याक्षिक :-केबल इन्सुलेशन काढणे . ( चाफियर पध्दत )
उद्देश :- मॅन्युअल स्ट्रीपर वापरून इन्सुलेटर ‘कसे सोलायचे ते शिकाणे .
साहित्य:- केबल, कॉम्बिनेशन प्लास नाईफ पीलर, मार्कर
प्रक्रिया :- घोंगडी कोठे सोलायची आहे ते चिन्हांकित करा जोडणी पक्कड वापरून, चिन्हापर्यंत केवल सोलुन घ्या.इन्सुलेटेड इन्सुलेशनचे चेक सरळ करा. इन्सुलेटर कुठे उघडायचे आहे ते चिन्हांकित करा हँड गिलरचे दात चिन्हावर सेट करा आणि केवल कंडक्टरच्या बरोबरीने सेट करा ई .
6.प्रात्याक्षिक :- मापन वायर (4m)
उद्देश :- मायक्रोमीटर वापरून वायरचे आकार मोजणे.
साहित्य :- दंतकथा, प्लासः मायक्रो मीटर, नोटबुक, पेन
प्रक्रिया :- तुम्हांला जिथे हलवायचे आहे तितकेच चिन्हांकित करा .कनेक्शन मक्कड मक्कड वायरून चिन्हांवर केबल सोलुन घ्या.उघडण्यासाठि इन्शुलेशनचे टोक सरळ करा. स्पिंडल चालवून मायक्रोमीटर तपासा कि ते शून्य त्रुटीवर आहे. अधिक आणि वजा त्रुटी मुल्य .
7.प्रात्यक्षिक :- केबल इन्सुलेशन काढणे (स्वयंचलित मुंडण)
उद्देश :– स्वयंचलित स्ट्रीपर वापरून केबल इन्सुलेशन कसे काढायचे ते शिकणे
साहित्य :- केबल्स, स्वयंचलित मीलर्स, मार्कर.
प्रक्रिया :-इन्सुलेशन कोठे शोलाययचे आहे ते चिन्हांकि न कोठे सोलायचे आहे. ते कराकेबलचे टोक सरळ करा. पिलरचा योग्य संच निवडा.पीलरचे दात हनुवटीच्या अगदी वरच्या बाजुस समायोजित करा स्वयंचलित मीलर दाब
8.प्रात्यक्षिक :- प्लग पिन कटॉप – कनेक्ट
उद्देश :- प्लग पिन टॉप कसा जोडायचा ते शिकत आहे.
साहित्य :- १)300 मिमी स्टील का रुलर २)इलेक्ट्रीशियन चाकू ३)वायर पीलर (हातः) ४)प्लस स्कू. ड्रायव्हर५)150 मी मी लांब गोलाकार शेवट टेस्ट लॅप ६) फक्त 3 कोर 3 पिन सॉकेटसह बल्ब 3
प्रक्रिया :- प्लग पिन टॉपचे संपर्क कव्हर काढा . सॉकेटवरील फक्त पकड सोडवा. अनकटर चाकुच्या मदतीने केबलचे टोक आवश्यक सोलुन घ्या.रॉकप्रूफ सॉकेटसाठी योग्य असलेल्या नाकाच्या पक्कडांच्या मदतीने हे टोक तयार करा.स्कू टर्मिनल्समध्ये फक्त कलॅम्प आणि फक्त क्लॅम्प्सद्वारे वेळे घालाव घट्ट करा संपकीच्या ठिकाणी फक्त टोकांची टोके योग्य लांबीपर्यंत ठेवा.
9.प्रात्यक्षिक :- कनेक्टिंग टूल सॉकेट्स
उद्देश :– उपकरणांचे सॉकेट जोडण्याची पद्धत जाणून घ्या .
साहित्य :- केबल क्लॉप, मर्किट, खेलक मूस मास चाचणी
प्रक्रिया :-
10.प्रात्यक्षिक :- धूररहित स्पेव्ह
उद्देश :– धूरविरहित चुलीची पारंपारिक चुलीशी तुलना .
साहित्य :- धूरविरहित चुल्हा, पारंपारिक चुली. अन्न शिजवण्यासाठी भांडी (दोन) 250 ग्रॅम तांदळाची पाकिटे (दोन) जाळण्या साठि लाकूडस्टॉप वॉच
प्रक्रिया :- धुरविरहित चुली आणि पारंपारिक चुलींची खालील बाबींवर तुलना करणे हा आमचा उद्देश आहे.250 दोन्हीं ग्रॅम दोन्हीं चुलींवर तांदुळ एकाच वेळी शिजवणे म्हणजे धुररहित चुली आणि पारंपारिक चुलीभाढयांमध्ये ग्रॅम भात घ्या. आता दोन्ही भांड्यामध्ये समान प्रमाणात पाणी मिसळा. व खळवा दोन्ही स्टोव्हासाठी समान प्रमाणात लाकुड इंधन म्हणुन घ्या.
11.प्रात्यक्षिक :- लेव्हल ट्यूब
उद्देश :- पाणी भरण्यासाठी आणि वापरण्यासाठि .
साहित्य :- लेव्हल ट्यूब पाणी. खडू / चुना ई .
प्रक्रिया :- लेव्हल ट्यूनमध्ये पाणी काळजीपूर्वक भरा. प्यूबमध्ये हवेचा बबल राहणार नाही याची खात्री करा. ट्यूब भरण्याचा योग्य मार्ग म्हणजे मनीचे एक चेक पाण्यात टाकुन दुसऱ्याटोकाला पाणी बाहेर काढणे. लेव्हल ट्यूब घ्या आणि तिचे एक चेक खिडकी च्या एका टोकाला आणि दुसरे टोक खिडकीच्या दुसऱ्या टोकाला ठेवा. विंडो पातळी योग्य आहेका ते तपासा .
12.प्रात्यक्षिक :- प्लेट अर्थिंग
उद्देश :- प्लेट अर्थिंग करावे हे शिकणे .
साहित्य :- वार्प केबल प्लास.आर्थिग प्लेट. कोळसा, मीठ मायक्रोमीटर, नोटबुक, पेन
आवश्यकता:- तवा किंवा जी. मी पृथ्वी प्लेटतांबे किंवा जी. मी अर्थ वायर तंबा किंवा जी. नट बोल्ट आणि वॉशर्स फनेल होय. पाईपकास्ट लौह कव्हर मीह, कोळसा तारेचे जाने
प्रक्रिया :- जमिनीत खड्डा खणणे. त्या खड्यात तांब्याचे चार किंवा जी. डोळ्याची प्लेट सरळ स्थितीत दाबा. नट बोल्ट आणि वारारच्या साहाय्याने अर्थ चायरला अर्थ प्लेटशी जोडा.
13.प्रात्यक्षिक :- सौर दिवे बसविणे.
उद्देश :- सौर दिवे निवडण्याची आणि स्थापित करण्याची पद्धत शिकणे.
साहित्य :- मल्टीमीटर, सोल्डरिंग मटे रियल, सोलर, पॅनेल, बॅटरी
प्रक्रिया :- शिक्षक विद्याथ्र्यांना त्यांच्या संबंधित घरांच्या और ऊर्जेच्या गरजेचे मुल्यांकन करण्यास आणि सौर प्रकाश व्यवस्था डिझाइन करण्यास सांगू शकतात. प्रात्यक्षिक किटसह प्रयोग केले जाऊ शकतात, सोलर लाइट इन्सु टॉलेशन टप्पे खालील प्रमाणे आहेत.
14.प्रात्यक्षिक :- वीज बिल
उद्देश :- इलेक्निकल उपकरणे आणि इतर लांचे आवश्यक सामग्रीद्रवारे इलेक्ट्रीकल कार .
साहित्य :- एनर्जी मीटर, कॅल्युलेटर, नोटबुक, पेन्सिल
प्रक्रिया :- तुमच्या घरातील सर्व विदयुत उपकरणांची यादी करा. प्रत्येक यंत्राचे वॅटज लक्षात ठेवा. प्रत्येक उपकरण किती काळ वापरात आहे. ते पाहण्यासाठी काही दिवस घ्या. त्यांचे वापरण्याच वेळ लझात घ्या.
15.प्रात्यक्षिक :- डम्पी पातळी .
उद्देश :- i m p पातळी वापरण्यास शिकणे.
साहित्य :- हंपी लेव्हल स्पिरिट लेव्हल स्टाफ J ट्रफ कंपास, प्लम बॉम. लाइम नोटबुक, मीटर टेप इ.
प्रक्रिया :- घड्याळाचे चिन्ह निवडा डंप पातळी सेट करा. ट्रायपॉडमधील डिव्हाइसचे निराकरण करा. लेग समायोजन: लेव्हलिंग करा
16.प्रात्यक्षिक :- साधा टेबल सर्वेक्षण
उद्देश :- प्लेन टेबल टूल वापरून वेगवेगळ्या आधामांसह एको निश्चित स्थानाचा नकाशा तयार करा .
साहित्य :– प्लेन टेबल इक्वीपमेंट छ्य्भर, रूलर, पेन्सिल, रॉड, ड्राइंग पेपर, पिन, 30 मीटर टेप लेव्हल ट्यूब, स्पिरिट लेव्हल ई .
प्रक्रिया :- प्रथम फिल्डचे परिणाम निश्चित करा: प्लेन टेबल उपकरणे कुठे बसवता येतील हे पाहण्यासाठि परिसरात फिरा. विमान टेबल सेट करा. प्रथम क्षेत्राचा अंदाज लावा. मापन चत्रक आणि सर्वेक्षण क्षेत्राच्या संबंधित आकारानुसार योग्य स्केल निवडा.
17.प्रात्यक्षिक :- प्रकाश आणि दाब स्टोव्ह
उद्देश :- रॉकेल, बत्ती आणि प्रेशर स्टोव्हची देखभाल करण्याची पद्धत जाणून घेणे.
साहित्य :- कॉस्टीक सोडा, स्क्रबर, जुना दुयब्ररा, डिजडेंट, पावडर, डस्ट इ.
प्रक्रिया :- स्वेव्हवर अन्नाचे डाग पूर्णपणे स्वच्छ करा. कोमट साबणाच्या पाण्याने सोव्हची पृष्ठभाग रचच्छ करा. आता हे साबण सोल्युशन ओल्या इस्टरच्या साहाय्याने चुलीवर स्वच्छ करा.रचेव्हचे दिवे द्रिम करा (कट करा.) आणि स्वच्छ करा जेणेकरून सर्व दिवे एकसारखे असतील असा आकार दया.
18.प्रात्यक्षिक :- बॅटरीच्या पाण्याची सापेझ घनता .
उद्देश :- बॅटरीच्या पाण्याची ( इलेकट्रोलाइट) सापेझ घनता मोजणे .
साहित्य :-डेन्सिमीटर डिस्टिल्ड वॉटर मल्टीमीटर ई.
प्रक्रिया :- मल्टीमीटरच्या मदतीने बॅटरीचे डीसी व्होल्टेज मोजा. आवश्यक घनता तपासण्यासाहि बॅटरीच्या सेलमध्ये डेन्सिमीटर ब्रिजचे नोजन घाला. बल्ब दाबा आणि नंतर हळू हळू सोडा. सेलमधून पुरेशा प्रमाणात इलेक्ट्रोलाइट मिळवा से डेन्सिटेमीटरमध्ये मुक्तपणे तरंगू शकते.
19.प्रात्यक्षिक :-शोस खड्डा.
उद्देश :- भिजवून खड्डा बांधण्याची मद्रधत शिकणे.
साहित्य :- भट्टीच्या विटा , दगडी विटा, खोदण्याचे उपकरण खोदकाम इ.
प्रक्रिया :- वापरलेले पाणी ज्या ठिकाणी समा होते ते शोधा 2मी ×1मी×1मी मोजमाप एक खड्डा करा. तळाचा दंगडिनी 1/3 भाग लिंबाच्या आकाराच्या मचला 1/3 आकाराच्या विटांनी भरा ई .
20.प्रात्यक्षिक :- कॅपेसिटर मोटरची कार्यरत यंत्रणा .
उद्देश :- कॅपेसिटर मोटर्स कसे जोडायचे, सुरु, करायचे आणि उलट करायचे हे शिकणे.
साहित्य :- विदयुतरोधक प्लास, कॅपेसिटर स्टार्टिंग मोटर ‘कोणतीही अश्वशक्ती वीज पुरवठा बंद करा मुखडा इलेक्ट्रीशियन पेचकस (nP) मालिका चाचणी बोर्ड चाचणी आघाडि समावेश.
प्रक्रिया :- सिंगल फेज एसी मोटर साहि योग्य वीज पुरवडयाची व्यवस्था करा. मोघरचा टर्मिनल बॉक्स उघडा सर्किट डायग्रामवर आधारित मोटर ‘कनेक्ट करा. वीज पुरवठा चालु करा आणि मोटरच्या फिरण्याच्या दिशेचे निरीक्षण करा वीज पुरवठा बंद करा.
21.प्रात्यक्षिक :- स्प्लिट फेज मोटर .
उद्देश :- असेंबल फेज मोटर एकत्र करणे आणि वेगळे करणे.
साहित्य :- इलेक्ट्रिशियन प्रयत्न ,इलेफिशियन स्क्रू ,ड्रायव्हर स्पॅनर सेट
प्रक्रिया :- टर्मिनल बॉक्स खोलणे. प्रक्रिया टर्मिनल मधुन वायर विलग करणे न काढा आणि प्लेट काठा. टोके व्यवस्थित पुन्हा जोडा. पाण्याचे बोट कमी करा. चित्रात दारपवल्या प्रमाणे टर्मिनल्सशी बाइंडिंग लीड्स कनेकट करा. मोटरला वीज पुरवण्याशी जोडा. वीज पुरवठयाचा स्वीच. चालु’ केल्यावर मोटर काम करू लागते.
22.प्रात्यक्षिक :- सौर कुकर .
उद्देश :- अन्न शिजवण्यासाठि और कुकर कसा वापरायचा हे शिकणे.
साहित्य :- सोलर कुकर कुकर, शमीमीटर, पांनी शिजवण्यासाठि खाद्यपदार्थ ई .
प्रक्रिया :- सोलर कुकरचे काचेचे झाकण आणि आरशाची योग्य व्यवस्था करा आणि थेट सूर्यप्रकाशात ठेवा. शिजवायचे अन्न सौर कुकरच्याआत काळ्या भांडयात ठेवा आणि त्यात योग्य प्रमाणात पाणी मिसळा. काले भांडे बंद करून डब्यात आणि कुकरच्या काचेच्या झाकणात ठेवा. त्याला बंद करा
