तण नियंत्रण (Weed Control) म्हणजे शेतामध्ये किंवा बागांमध्ये वाढणाऱ्या अवांछित तणांचे व्यवस्थापन किंवा निर्मूलन करणे. तण नियंत्रणाचे महत्त्वाचे कारण म्हणजे तण पीकांसोबत पोषणद्रव्ये, पाणी, सूर्यप्रकाश, आणि जागेसाठी स्पर्धा करतात, ज्यामुळे पीक उत्पादनात घट येते.तण नियंत्रणाचे विविध उपाय आहेत:1. मेकॅनिकल पद्धती (Mechanical Methods): – हाताने तण काढणे (Weeding) – खुरपणी करणे – ट्रॅक्टर किंवा औजारांच्या सहाय्याने तण काढणे2. रासायनिक पद्धती (Chemical Methods): – तणनाशके (Herbicides) वापरणे. यामध्ये तणांवर विशिष्ट कीटकनाशकांचा वापर केला जातो. – योग्य प्रमाणात आणि योग्य वेळी रासायनिक तणनाशकांचा वापर केल्यास चांगला परिणाम मिळतो.3. ज्ञसांस्कृतिक पद्धती (Cultural Methods): – योग्य पद्धतीने बियाणे लावणे – पीक फेरपालट (Crop Rotation) करणे – आवरण पिके (Cover Crops) वापरणे, जे तण वाढू देत नाहीत. 4. **जैविक पद्धती (Biological Methods): – तण नियंत्रणासाठी कीटक, प्राणी, किंवा सूक्ष्मजीवांचा वापर. – हे पद्धत पर्यावरणपूरक आहे, पण काही वेळा धीमा परिणाम मिळतो.5. **फिजिकल पद्धती (Physical Methods): – तण जाळणे, किंवा गरम पाण्याने तणांची वाढ थांबवणे. तण नियंत्रणासाठी कोणती पद्धत वापरायची ते शेतातील परिस्थिती, तणाचे प्रकार, पीक, आणि जमीन यावर अवलंबून असते.
