जाती :
1)उस्मानाबादी शेळी =काळा रंग 60 किलो पर्यंत वजनात वाढ
शेळीपालन (10 DATE उदेशवा शेळीपालनबद्दल संपूर्ण माहिती . जाती सी 86D उस्मानाबादी शेळी पाला रंग 60 किलो पर्यंत वजनात वाह हि जात शक्यता आजारी पडत जाही या जातीच्या शल्यांची रोगप्रतीपार क्षमता व मादी दोन जुळवा पिल्लांना जन्म देते. जास्त असते. . (2 संगमनेरी छ व पांढरा रंग ह दिलो वजन जुळवा उस्मानाबारी छोमीप्रमाण दोन पिल्ला वळी देते च्या जातीच्या शेळ्यांचा उपयोग मासासाठी पण होतो. एका
शिरोही =सोल्जर 5 फिट ऊंची व वजन 80 ते 100 किलो ग्या शेळयांच्या उपयोग मास व दुध उत्पादणसाटी जास्त प्रमाणात होतो .
सानेन =पंढरा रंग ऊंची कमी 3ते 3.5 लिटर दुध ,दुध उत्पादणसाटी उपयोग येणारी उत्कृष्ट जात .12 महिन्याचा नट जवळपास 80 ते 90 हजारपर्यंत विकला जातो .
बीटल =पली दूध ,दुध व मास उत्पादन .
योग्य जात कशी निवडावी
1) मादीच्या मागच्या पायात अंतर जास्त पाहिजे .
2)डोळे नाक व्यवस्तीत असावेत .
3)छाती ऊंची व मोठी असावी .
बोकडाची निवड =छाती ,तोंड ,ऊंची ,वजन यांची नोंद घ्यावी व बोकड्याला इतर वाईट सवाई नकोत उदा . स्वताचे मुत्र पिणे .
गायींच्या दातावरून वयाचा अंदाज लावणे.
उद्देश: दातावरून वयचे अंदाज लावणे.
उद्देश: दातावरून वयचे अंदाज लावणे.
आवश्यक सम्रगी : माऊथ गेग , पशू
प्रक्रिया : १) हुळूवर पणे पशूच्या जवळ जावे .
२) पशू चांगल्या पद्धतीने पकडणे .
३) पशूच्या नाकात बोट घालून हळुवार पणे माऊथ गेग पशूच्या जबड्यात लावणे .
४) पशुचे कोणचे दात लहान व मोठे आहे.
पशूच्या खालच्या जबड्याला ८ दंत असतात .
५) त्याची नोंद करावी .
@ पशूच्या वरच्या जबड्याला दंत नसतात .
@ आठवडयाणी पशूना दुधाची दात येतात .
@ वर्षानी पेरमंत दात येतात .
सवधनिया :
१) पशुसोबत असताना सवधानी बाळगावी .
२) पशुचे दात मोजताना पशूच्या हलचाळीवर लक्ष देणे .
निष्कर्ष:
आपल्या देशात पशुपालनमध्ये त्यांची जन्म दृष्टी व अन्य बदल याचे रेकॉर्ड नसतात . दाताच्या आधारे पशुचे वय काढणे.
मुर घास
साहित्य: कापलेले चारा ,गूळ पानी , नमक ,plsitec ची बॅग
कापलेले चारा ,गूळ पानी , नमक ,plsitec ची बॅग
कापलेले चारा ,गूळ पानी , नमक ,plsitec ची बॅग
मुरघास निर्मिती साठी एकरी मक्याची लागवड
साहीय्तः कापलेले चारा ,गूळ पानी , नमक ,plsitec ची बॅग
प्रत्यक्ष मुरघास निर्मिती शिकण्यासाठी आपण २ एकर मका लागवडीचे गणित पाहू.
एका एकरात किती चारा तयार होतो ?
एका एकर जागेत ४० गुंठे असतात. आणि एका गुंठामध्ये ५०० किलोपर्यंत चारा तयार होतो. या हिशोबाने आणि आमच्या सायलेज स्क्वाड च्या अनुभवातून लक्षात येते कि एका एकरात १८ ते २२ टन मुरघास बनेल इतका मका तयार होतो.
मक्याची लागवड कशी करावी ?
त्यासाठी आपण एका एकरात १० किलो मका पेरावा. २ फूट रुंदीचे सरी घेऊन ८ इंचावर बी पेरावे.
किती दिवसात मक्याचे पीक मुरघास चाऱ्यासाठी तयार होते ?
साहीय्तः कापलेले चारा ,गूळ पानी , नमक ,plsitec ची बॅग
मुरघास निर्मिती साठी एकरी मक्याची लागवड
प्रत्यक्ष मुरघास निर्मिती शिकण्यासाठी आपण २ एकर मका लागवडीचे गणित पाहू.
एका एकरात किती चारा तयार होतो ?
एका एकर जागेत ४० गुंठे असतात. आणि एका गुंठामध्ये ५०० किलोपर्यंत चारा तयार होतो. या हिशोबाने आणि आमच्या सायलेज स्क्वाड च्या अनुभवातून लक्षात येते कि एका एकरात १८ ते २२ टन मुरघास बनेल इतका मका तयार होतो.
मक्याची लागवड कशी करावी ?
त्यासाठी आपण एका एकरात १० किलो मका पेरावा. २ फूट रुंदीचे सरी घेऊन ८ इंचावर बी पेरावे.
किती दिवसात मक्याचे पीक मुरघास चाऱ्यासाठी तयार होते ?
पेरणीपासून साधारणतः ८०-९० दिवसांत मका पीक मुरघास बनविण्याच्या उद्देशासाठी अनुकूल होते.
मका मुरघासासाठी तयार झाला का हे कसे ओळखावे ?
पेरणीपासून साधारणतः ८०-९० दिवसांत मका पीक मुरघास बनविण्याच्या उद्देशासाठी अनुकूल होते.
मका मुरघासासाठी तयार झाला का हे कसे ओळखावे ?
मुरघास बनविण्यासाठी आपल्याला चिकातील मक्याची आवश्यकता असते. बॅग किंवा बांधकामातील सायलेज (मुरघास ) साठी ६०-६५% ओलावा असलेलं मक्याचे पीक गरजेचं असते. आता हे ६५% ओलावा कसा काय बरं ओळखावा ? तर मक्याचं कणीस आडवा कापल्यावर दुधाची रेघ दिसते (मिल्क लाईन ) ती मक्याच्या दाण्याच्या अर्धा आणि पाऊण भाग याच्या मध्ये असली पाहिजे. तसेच मक्याचा पाला हातात घेऊन चोळला तर ओल लागली पाहिजे.
कम्पोस्ट खत
`
कंपोस्ट खतात अनेक प्रकारचे वनस्पतिजन्य व प्राणिजन्य पदार्थ असतात. कंपोस्ट खत हे ग्रामीण व नागरी भागात निर्माण झालेल्या सेंद्रिय पदार्थापासून सूक्ष्म जिवाणूंच्या साहाय्याने कुजवून तयार केलेले उत्कृष्ट खत होय. कंपोस्ट खत तयार करण्याच्या निरनिरळ्या पद्धती आहेत. यामध्ये इंदूर पद्धत, बेंगलोर पद्धत, सुपर कंपोस्ट खत, नॅडेप पद्धत इत्यादी पद्धतींचा समावेश होतो.
भारत देशात रासायनिक खताचे आगमन व त्यांचा वापर होण्यापूर्वी शेतकरी शेणखत, कंपोस्ट खत, गाळाचे खत, निरनिराळया पेंडींचा वापर, पिकांची फेरपालट यांचेद्वारे जमिनीची सुपिकता टिकवून ठेवत असे. कालांतराने शेतकरी रासायनिक खतांचा वापर प्रमाणापेक्षा जास्त करू लागले व त्यामुळे त्याचा दुष्परिणाम पिकावर तसेच जमिनीत दिसून येऊ लागला. पर्यायाने शेतकरी, पाणी, प्राणी, पक्षी मानवी आरोग्य व गांडूळ मित्रांचे अस्तित्वच धोक्यात आले.
उद्धेश : शरीराच्या मापनावरून वजन काढणे .
सामग्री : मीटर टेप , पशु .
प्रक्रिया :
१) पाहिलं पशूच्या डोक्यापासून ते माकड हाड पर्य्नतीची लांबी व त्या
च्या छाती घेराचे माप काढावे .
2) पशूचे वजन काढण्यासाठी दोन पद्धत :
पद्धत क्र. १
वजन = लांबी * छातीचा घेरा
———————–
Y
Y= 9 जर छातीचा घेरा 63 इंच कमी असेल.
Y= 8.5 जर छातीचा घेरा 63 इंच ते 78 इंच पेक्षा कमी असेल.
Y= 8 जर छातीचा घेरा 78 इंचपेक्षा जास्त असेल.
उदाहरण :
सोनी गायचं वजन :
लांबी = ६.२ फुट.
छातीचा घेरा = ५.१० फूट.
वजन = ७० इंच * ७४ इंच
———————-
८.५
= ६०९.४ किलो.
पद्धत क्रम. २.
वजन = लांबी + ( छातीचा घेरा )2
————————–
६६६
उदाहरण :
गौरी गायचं वजन :
लांबी = ६.५ फुट.
छातीचा घेरा = ६.३ फूट.
वजन. = ७८ इंच *( ७५.६ इंच )2
————————
६६६
= ६६९ किलो
सावधानी :
१) पशु चे वजन करण्या च्या १२ तास आधी खाद्य देऊ नये .
२) पशु चे वजन काही तास त्यांना प्याला काही पण देऊ नये .
अनुमान :
१) प्रत्यक्ष गौरी चे वजन ६०९ किलो .
२) प्रत्यक्ष सोनी चे वजन ६६९ किलो
पोल्ट्री
कोंबडी पालन हे मांस आणि अंडी यासाठी केले जाते. एक कोंबडी वर्षातून 180 ते 270 अंडी देते.
लहान पिल्ले जनमल्या पासून 5 ते 6 महिन्यात अंडी द्यायला सुरवात करतात.
कोंबडी जाती | कोंबड्यांचे प्रकार
1.लेयर कोंबडी
2. बॉयलर कोंबडी
3. देशी कोंबडी
कोंबडी खाद्यामधील घटक
- संतुलित कोंबडी खाद्यातील पौष्टिक तत्त्वांमध्ये प्रथिने, कार्बोहायड्रेट्‌स, चरबी, खनिज पदार्थांचा समावेश असतो. आपल्याला कोणत्या प्रकारचे खाद्य तयार करावयाचे आहे, याचा निश्‍चित आराखडा तयार केला पाहिजे. कारण कोंबडी खाद्य चिक, ब्रॉयलर व लेयर अशा तीन प्रकारचे असते.
- कुक्कुटखाद्य ताजे व ओलावा कमी असणे आवश्यक आहे
- मोठ्या कोंबड्यांना थोडे जाडे भरडे खाद्य असावे. सूक्ष्म तत्त्व म्हणजे खनिज पदार्थ, जीवनसत्त्वे, अमिनो आम्ल व औषधांचे मिश्रण एक किलो मका या प्रमाणात घेतात. हे मिश्रण पाच-सहा किलोपासून तर 100 किलो खाद्याच्या प्रमाणात असावे.
पशुच तापमान , नाड्यानचे ठोके व श्वसन यांचे रेकॉर्ड करणे.
उद्देश :-
पशुच तापमान , नद्यांचे ठोके व श्वसन यांचे रेकॉर्ड करणे.
साहित्य :-
थर्मामीटर , वैसलीन , स्टोपवॉच , स्तेथोस्कोपे , पशू
प्रक्रिया ;
क) श्वसन रेकॉर्ड करणे.
१) पशूंच्या थोड्या दुरिवर उभ राहणे
२) पशूंच्या कोणत्याही बाजू छातीच्या बाजूस वर व खाली होण्याचे निरीक्षण करणे.
३) स्तोपवॉच्य साह्याने छातीच्या भागास वरून खाली होण्यास मोजणे.
ब) पशूंच्या नडायचे ठोके चे निरीक्षण करणे.
१) पशुला बांधून घेणे.
२) पशूंच्या थोड्या दोरीवर उभ राहणे.
३) स्तेटेस्कॉप ला हृद्य वर ठेवावे व त्याची नोंद करावी.
ग) पशू शरीच तापमानाचा रेकॉर्ड ठेवणे.
१) पशू ला बांधून घ्या .
२) थर्मामीटर ला एक किंवा दोन वेळा झ्टके त्यची रीडिंग न्युट्रल येत पर्यंत .
३) थरमामीटर चा बल्ब ला वैसलिन से साफ करे.
४) थरमामीटरला मलाष्य मधे टाकावे.त्याला आतून संपर्क आणावे
.५) एक मिनिटाच्या आधी थर्मामीटर मलष्य बाहेर काढे. अशा प्रकारे तापमानाची रींडींग घेणे.
सावधनिया :-
१) रेकॉर्ड करताना पशु बाजूस दंगा करू नये.
२) थर्मामीटर च्य बल्ब ला स्पर्श करू नये.बिज प्रक्रियाकोंबड्यांचा F.C.R काढणेगाईचे दूध काढणेचाऱ्याची ओळखजनावरांचे तापमान चेक करणे
