1.बायोगॅस 

उद्देश :-

बायोगॅस प्रोजेक्ट वापरण्याची पद्धत शिकणे 

 आवश्यक साहित्य :-

1] ताजे शेन

 2] पाणी 

 3] मीटर टेप

प्रक्रिया :-

1.बायोगॅस प्रोजेक्ट क्षमते नुसार इनलेट टाकी मध्ये ताजे शेन आनि पाणी योग्य प्रमाणात मिसळा 

             2.उन्हाळा, हिवाळा आणि पावसाळ्यात किमान सात दिवस  ही प्रक्रिया नियमित पणे सुरू ठेवा 

             3. फेड कालावधी दरम्यान गॅस निर्मितीचे निरीक्षण करा 

             4.प्लांटचा गेट वॉल फक्त गॅस वापरायच्या असेल तेव्हाच उघडला पाहिजे त्यामुळे गॅसचा वापरतेवढापाहिजे 

 आकृती:-

1] गॅस टाकीचे परिमित क्षेत्र 3.1.गॅस मापन 

2] 4 -D4 =[3.14-1-1] =0.785 M2.

3] समजा सकाळी गॅस टाकीची स्थिती एम आहे स्केलवर त्याचे वजन 50 सेमी आहे.

4] सायंकाळी भरल्यानंतर टाकीची स्थिती अ असते आज स्केलवर त्याचे वजन 150 CM  आहे.

5] याचा अर्थ टाकीतील मिश्रणाची उंची वाढली आहे म्हणजे 150 CM =100 CM 1 मिटर .

6] अशा प्रकारे उत्पादित गॅसचे प्रमाण आहे 

7] क्षेत्रफळ =वेस्ट विस्थापनाची ऊंची=0.785=1 

=0.785 मिटर 

2.बॅटरीचे पाण्याची घनता मोजणी  

१. उद्देश :- 

बॅटरीच्या पाण्याची [इलेक्ट्रो लाईट सापेक्ष ] घनता मोजणी 

२. साहित्य :-

1.डिस्टोमीटर 

2.डिस्टील वॉटर 

3.मल्टीमीटर

प्रक्रिया :-

1]मल्टीमीटर च्या मदतीने बॅटरीचे डीसी वोल्टेज मोजा 

2] सापेक्षकांतात तपासण्यासाठी बॅटरी मध्ये डेन्सीटोमीटर स्प्रिंगच नोझल घाला

3] चाचणी केल्या नंतर इलेकट्रोलाईट ची  नेहमी सील मध्ये परत ठेवले पाहिजे जीतून ते बाहेर काढले गेले पाहिजे 

३. इलेकट्रोलाईट सापेक्श घनता :-

१] विसर्जनाच्या वेळी H2503 पातळ होते आणि चार्जिंग दरम्यान ते एकाग्र होते 

२] हायड्रोमीटर:-

इलेकट्रोमीटर आवश्यक घनता हायड्रोमीटर ने मोजता येतो 

आकृती :- 

 ४] बॅटरी वावरताना कोणती काळजी घ्यावी 

१] बॅटरी पूर्ण पणे डिस्चार्ज होऊ देऊ नका

2] बॅटरी योग्यरीत्या चार्जिंग झाल्या आहेत यांची खात्री करण्या साठी नियमित तपसवे ल्यांड ऑसीडी बॅटरीचे सपेश घनता तपसण्या साठी ऑटोमीटर वापरा

3. सुरक्षितेचे नियम

1] सुरक्षितेचे नियम ऊर्जा पर्यावरण दुरुस्त चे कोणतेही काम करण्यापूर्वी विजेचा मुख्य स्रोत बंद आहे आणि  फ्रिज 

काढलेल्या आहे की नाही याची खात्री करावी आणि काम चालू आहे असा फलक फ्रिज जवळ लावावा 

2] ऊर्जा पर्यावरण विभागामध्ये विजेची कामे करताना रबरी हॅन्ड ग्लोज आणि रबली चप्पल किंवा रबरी बूट वापरावे 

3] ऊर्जा पर्यावरण विभागांमध्ये उपकरणांना आणि विजेचा बोर्ड व्यवस्थित अर्थी केलेली आहे की नाही याची खात्री करावी 

4] जर इलेक्ट्रिकल विभागामध्ये शॉर्ट सर्किट मुळे लागली तर पाण्याचा वापर करू नये मातीचा आणि रितीचा वापर करावा 

5] फ्युज मध्ये फ्रिज वायरचा वापर करावा टेस्टचा वापर फक्त विद्युत प्रवाह आहे की नाही याची तपासणी करण्यासाठी करावा त्याचा वापर  स्त्र कु ड्रायव्हर म्हणून करू नये म्हणून करू नये

6] विजेची कामे करताना व्यवस्थित विद्युत रोधक आवरण असलेली उपकरणे वापरावी

7] विजेचा धोका लागत असलेला माणसाला  स्पर्श करू नये त्या व्यक्तीला विजय पासून बाजूला करण्यासाठी लाकडी काठी किंवा विद्युत रोधक वस्तूचा वापर करावा

कृतिम स्वास – महत्व आणि उपाय

कृतिम स्वास (Artificial Respiration) हे एक अत्यंत महत्त्वाचे जीवन रक्षण तंत्र आहे, जे शरीरातील श्वसन क्रिया थांबल्यास किंवा मंदावल्यास पुनः सुरू करण्यासाठी वापरले जाते. श्वसनाचे थांबणे किंवा अडचण निर्माण होणे ही एक आपत्तीजनक अवस्था असू शकते, आणि अशा परिस्थितीत त्वरित कृतिम स्वासाची आवश्यकता असते.

कृतिम स्वास म्हणजे काय?

कृतिम स्वास म्हणजे श्वसन क्रियेला मदत करण्यासाठी व्यक्तीला बाह्य सहाय्य पुरवणे. हे सामान्यतः दोन पद्धतींनी केले जाते:

1. माउथ-टू-माउथ रेससिटेशन (Mouth-to-mouth Resuscitation): यामध्ये एका व्यक्तीचा श्वास दुसऱ्या व्यक्तीच्या मुखात फुंकला जातो, ज्यामुळे त्याच्या फुफ्फुसात हवा पोहोचते आणि शरीराच्या इतर अवयवांना ऑक्सिजन मिळतो.
2. मेकॅनिकल व्हेंटिलेशन (Mechanical Ventilation): हे एक उपकरण वापरून श्वास घेण्याच्या क्रियेचा समर्थन करते. हे मुख्यतः हॉस्पिटलमध्ये वापरले जाते.

कृतिम स्वासाचा वापर कधी करावा?

1. हृदयविकाराचा झटका: जर हृदय थांबले असेल, तर श्वसन क्रिया देखील थांबू शकते. हृदय थांबल्यानंतर त्वरित कृतिम स्वासाचा वापर आवश्यक असतो.
2. अचानक श्वसन त्रास: चोकिंग किंवा फुफ्फुसात कधीही अडथळा येणे, ज्यामुळे श्वास घेणे कठीण होऊ शकते.
3. वजनदारी किंवा इतर आपत्कालीन परिस्थिती: एखाद्या व्यक्तीला शारीरिक इजा झाल्यास किंवा अपघात झाल्यास, जर त्याला श्वास घेणे कठीण झाले असेल, तर कृतिम स्वास करणे आवश्यक आहे.

कृतिम स्वासाच्या पद्धती

1. माउथ-टू-माउथ रेससिटेशन:
   • प्रथम व्यक्तीला समतल पृष्ठभागावर झोपू द्या.
   • नाक बंद करून मुखाच्या सहाय्याने श्वास देण्याचा प्रयत्न करा.
   • प्रत्येक 1-2 सेकंदाच्या अंतराने हवा फुंकावी.
2. हस्तचालित कार्डियोपल्मोनरी रिससिटेशन (CPR):
   • हृदयाच्या वक्षस्थळावर ताबडतोब दबाव लागू करा. हे हृदय पुन्हा चालू करण्यासाठी आणि रक्त परिसंचरण सुरू करण्यासाठी मदत करते.

कृतिम स्वास का महत्त्वाचा आहे?

1. प्रारंभिक जीवन संरक्षण: कृतिम स्वास केल्याने जीवन रक्षणाचा महत्त्वपूर्ण भाग आहे. आपत्कालीन परिस्थितीत त्वरित उपचार करून, एखादी व्यक्ती जिवंत राहण्याची शक्यता वाढवली जाऊ शकते.
2. ऑक्सिजन पुरवठा: श्वसन थांबल्यामुळे शरीरात ऑक्सिजनची पातळी कमी होऊ शकते. कृतिम स्वासाच्या मदतीने शरीरात त्वरित ऑक्सिजन पोहोचवला जातो, ज्यामुळे मस्तिष्क आणि इतर अवयवांचे कार्य सुरळीत राहते.

4.विधुत क्षेत्राशी संबंधित सांकेतिक चिन्हे

5.हायड्रोमार्कर आणि ए- फ्रेम

उद्देश:-

हायड्रोमार्कर आणि ए – फ्रेम वापरून जलस्तर मोजण्याची प्रक्रिया शिकणे जल व्यवस्थापन जागरूक करणे.

आवश्यक साहित्य:-

हायड्रोमार्कर (जलस्तर मोजण्यासाठी जमिनीचा उतार) ए – फ्रेम (उंची मोजण्यासाठी) मोजण्यासाठी मीटर टेप, नोटबुक आणि पेन रंगीत पाणी (टुप भरण्यासाठी)

कृती:-

1.पहिल्यांदा आम्ही ए फेम चा वापर करून एका लाईन मध्ये दहा पॉईंट मार्क केले ते थोडे करव आकाराचे होते. त्याच्यामुळे उतारा एक सरकार आहे हे बघितले.

2. हायड्रोमार्कर चे माप घेण्यासाठी पहिली टू लेवल भरली व त्याची समान पाणी स्थर बघितला. त्याच्यामध्ये काही बबल्स नाहीत असे बघून घेतले बबल्स राहिले तर आपल्याला चांगले मापन करता येत नाही.

3. हायड्रोमार्कर ची दोन्ही पट्ट्या एकदा ज आणून समान केल्या व नंतर त्याच्यातील एक टोक पुढे घेऊन एकसमान अंतर आहे का नाही ते बघितले

4. हायड्रोमार्कर चा वापर करून आपण चर चांगल्या प्रकारे खोदून शकतो त्याच्यामुळे आपल्याला पाण्याची योग्य ती दिशा देऊ शकतो.

5. हायड्रोमीटरच वापर करून मोजले मोजमाप आपल्याला चांगल्या प्रकारचे पाण्याचे पुनर निर्विनीकरण करू शकतो याच्यामुळे खूप गावांना फायदा होतो पाण्याची पातळी पण वाढते विहिरीं पातळी वाढते तलावा त पाणी वाढते.

6. यामुळे आम्हाला समजले की उतार वरती जास्त पाणी वाया न जाता जमिनीचे मुरूम पाण्याची पातळी वाढवून उन्हाळ्यात आपल्याला अडचण होणार नाही

निष्कर्ष:-

हायड्रोमार्कर आणि ए – फ्रेम वापरून करून जलस्तर प्रभावीपणे मोजता येतो यामुळे आम्हाला जल व्यवस्थापन याच महत्त्व माहित मिळाली

6.अर्थिंग

उद्देश:-

अर्थिंग बनवण्याचे विधी शिकणे व सुरक्षा वाढवणे

आवश्यक साहित्य:–

तांब्याची प्लेट(सुमारे 0.5×0.5मीटर)

तांब्याची तार(2 ते 3 मीटर)

इलेक्ट्रिकल ड्रिल ,कुदळ फावडा

पाण्याची बादली (अर्थिंग वरती पाणी ओतण्यासाठी)

आवश्यकता:-

वीज पुरवठा बंद करणे

कार्यक्षेत्र स्वच्छ आणि सुरक्षित ठेवणे

कृती:-

1. पहिल्यांदा अर्थिंग करण्यासाठी स्थळ निवडले. पॉलिहाऊसच्या मागे सौर पॅनल ची अर्थिंग चांगली झालेली नव्हती तिथे निवडले

2. अर्थिंग बसवण्यासाठी तांब्याची प्लेट (रॉड) बसवण्यासाठी खड्डा खोदला. तू खड्डा खोदलनंतर व्यवस्थित केला

3. तार जोडणे तांब्याच्या तारा प्लेटच्या एका कोपऱ्यातून मजबूतपणे जोडले व नंतर पॅनलच्या अर्थिंगला जोडले

4. खड्डा भरणे, खड्डा पहिल्यांदा मातीने भरला त्यामुळे अर्थिंग चांगली होते. प्लेटची ( रॉड )चि कनेक्टिव्हिटी चांगली राहते.

5. त्याच्या वरती अर्थिंग पावडर टाकली व वरून माती टाकली. आपण त्याच्या त वरती कॉलसा आणि मीठ पण टाकू शकतो मीठ हे उन्हाळ्यात आद्रता निर्माण करण्याचे काम करते व कोळसा हा पावसाळ्यात ओलावा कमी करण्याचे काम करतो.

6. आपण अर्थिंग केल्याने आपल्याला चांगले विद्युत प्रवाह मिळू शकतो. त्याच्यानंतर आम्ही मल्टीमीटरने चेकिंग केले तर अर्थिंग ही चांगली दाखवत होती यावरून आम्हाला असे लक्षात आले की अर्थिंग केल्यामुळे आपल्याला चांगलं फायदा होतो.

निष्कर्ष:-

अर्थिंग प्रक्रिया सुरक्षित आणि प्रभावी रंगाने पूर्ण झाल्यानंतर विद्युत उपकरणांची संरक्षण आणि व्यक्तीची सुरक्षा वाढली आहे.

7.तारेचे मापन(सूक्ष्म मापी)

उद्देश:–

सूक्ष्ममापी (Micrometer) चा उपयोग करून तार (Wire) चा आकार मोजणे.

साहित्य:-

केबल, प्लास, सूक्ष्ममापी , नोटबुक, पेन,

कृती: –

1.केबल जिथं पर्यंत सोलायची आहे . तिला चिन्ह करणे.
2.संयोजन प्लास चा उपयोग करून केबल सोलावी.
3.अनावरीत केलेले विधुतरोधक टोक ला सरळ कराने शून्य त्रुटींचा अंतर करून बघावे. 4.स्पिंडल चा उपयोग करून सुक्ष्कपापी चा वापर करा.
5.धन व ऋण चिन्ह त्याच्या त्रुटी चे मूल्य रिकॉर्ड ल करा.
6.चालक च्या साफ सरळ टोका ला सूक्ष्ममापी से स्पिडलं ला बंद करा.
7.मानक तार गेज मध्ये चालक चा आकार प्राप्त होत नाही तो पार्ट रूपांतर तालिका संदर्भ घ्यावा.
8.अशा अनेक प्रकारे तारे चा मोजमाप करणे गरजे आहे.

वायर गेज मापक

मायक्रोमीटर

निष्कर्ष :-

1.तारांचे मॅप करून त्याची स्तिथी आणि चमक याचा विश्लेषण केला जाऊ शकतो.
2.या प्रॅक्टिकल तारांचे वर्गीकरण करणे आणि त्यांच्या स्थानाची अचूकता मापन करणे शक्य होते.

8.विद्युत सुरक्षा

उद्देश:-

1.विद्युत अपघात टाळण्यासाठी सुरक्षा उपाय समजून घेणे.

2.विद्युत सुरक्षिततेच्या मूलभूत नियमांचे पालन करण्यास शिकणे

कृती:-

1. सुरक्षा उपकरणांचा वापर

2. योग्य उपकरणांची निवड

3. कोरडे वातावरण राखा

4. ओवरलोडिंग टाळा

5.प्रथमोपचार

परिणाम :-

1.विद्युत सुरक्षा नियमांचे पालन केल्यास अपघात टाळता येतात

. 2. कोणतीही अनुचित घटना टाळण्यासाठी योग्य उपकरणे आणि कार्यपद्धती वापरणे आवश्यक आहे.

9.बोर्ड भरणे

उद्दिष्टे:-

1.विद्युत सर्किटचे मूलभूत ज्ञान मिळवणे.

2.विद्युत घटकांच्या कार्यपद्धतीचे निरीक्षण करणे.

3.सुरक्षितता नियमांचे पालन करणे.

साहित्य:-

विद्युत घटक: बॅटरी,बल्ब,स्विच,प्रतिरोधक (रेसिस्टर) ,कंडक्टर (तार)

साहित्य:PCB (प्रिंटेड सर्किट बोर्ड),बॅटरी ,कनेक्टर, स्क्रू, ड्रायव्हर, मल्टीमीटर

सुरक्षा साधने:इन्सुलेटेड हॅन्ड ग्लोज, सुरक्षात्मक चष्मे

कृती:-

1. पहिल्यांदा आम्ही प्रिंटेड सर्किट बोर्ड घेतला.

2. नंतर बोर्डच्या मापाचे सर्किट डायग्राम काढली.

3. त्याच्या मधील थ्री पिन सॉकेट बसवण्यासाठी कटरने त्याच्या मापाचे कट मारले.

4. थ्री पिन सॉकेट बसवले आणि नंतर स्विच बसवले.

5. दोन्ही सॉकेट ने स्क्रू ड्रायव्हरने चांगले टाईट केले.

6. पहिल्यांदा फेज वायरिंग केली व नंतर अर्थिंग ची केली. आणि नंतर न्यूट्रल ची वायरिंग केली.

7. वायरिंग झाल्यावर काही वायरिंग लूज आहेत का नाही ते बघितले व नंतर बोर्ड सरांना दाखवून फिट केला.

8. टेस्ट लॅम्प घेऊन बोर्ड चेक केले. त्यामध्ये न्यूट्रल फेज व अर्थिंग फेज असे पण चेक केले त्यामुळे आम्हाला कळले की अर्थिंग पण बरोबर असली तर लाईट चांगली चालते.

निष्कर्ष:-

प्रयोगाद्वारे सर्किटच्या कार्यप्रणालीचे निरीक्षण करणे.

कोणते घटक कार्यरत आहेत आणि कोणते नाहीत याचे विश्लेषण करणे.

कोणते घटक कार्यरत आहेत आणि सुधारणा आवश्यक आहेत का हे तपासणे.

10.मोटार रिवायंडिंग

मोटार रिवायंडिंग म्हणजे काय

मोटार रिवायंडिंग हा एक प्रक्रिया आहे, ज्यामध्ये जुन्या किंवा खराब झालेल्या इलेक्ट्रिक मोटारीचे कॉइलिंग (वायरिंग) नवीन वायरने पुनर्स्थित केली जाते. मोटार दीर्घकाळ वापरल्याने किंवा ओव्हरलोडमुळे तिचे वाइंडिंग खराब होते, त्यामुळे मोटार गरम होणे, कमी कार्यक्षमता, किंवा पूर्णपणे बंद पडणे यासारख्या समस्या उद्भवू शकतात. अशा वेळी मोटार रिवायंडिंग करून ती पुन्हा कार्यक्षम बनवता येते.

---

मोटार रिवायंडिंगची प्रक्रिया

१. मोटार डिसअसेंबल करणे

• मोटार उघडून तिच्या सर्व भागांची तपासणी केली जाते.
• स्टेटर आणि रोटरमधील जुन्या वाइंडिंगची स्थिती पाहिली जाते.

२. जुन्या वाइंडिंग काढणे

• जळालेल्या किंवा खराब झालेल्या वायरिंगला काढले जाते.
• स्टेटर किंवा आर्मेचर स्वच्छ करून, नव्या वाइंडिंगसाठी तयार केले जाते.

३. नवीन वाइंडिंग करणे

• योग्य वायर आणि इन्सुलेशन मटेरियल निवडले जाते.
• नवीन कॉइल्स नीट गुंडाळून ठेवल्या जातात आणि त्यांची इलेक्ट्रिकल जोडणी केली जाते.

४. वाइंडिंग इन्सुलेशन व लॅक्वेरिंग

• वाइंडिंगवर इन्सुलेशन मटेरियल लावले जाते.
• उच्च तापमानावर वायर्निशिंग केली जाते, ज्यामुळे वाइंडिंग सुरक्षित राहते.

५. मोटार री-असेंबल करणे व टेस्टिंग

• सर्व भाग पुन्हा जोडले जातात.
• मोटार योग्य प्रकारे चालते का, याची चाचणी घेतली जाते.

---

मोटार रिवायंडिंगचे फायदे

1. खर्च कमी होतो: नवीन मोटार खरेदी करण्यापेक्षा रिवायंडिंग स्वस्त पडते.
2.जीवनकाल वाढतो: मोटार पुन्हा कार्यक्षम होते आणि अधिक काळ टिकते.
3. ऊर्जा बचत: योग्य रीवायंडिंग केल्यास मोटारची ऊर्जा कार्यक्षमता सुधारते.
4.पर्यावरण पूरक: जुन्या मोटारी टाकून देण्याऐवजी त्यांना रिवायंड करून पुनर्वापर केला जातो.

---

मोटार रिवायंडिंगचा खर्च किती असतो?

रिवायंडिंगचा खर्च मोटारच्या क्षमतेवर (HP), वाइंडिंगच्या प्रकारावर आणि वापरलेल्या मटेरियलवर अवलंबून असतो. साधारणतः १ HP मोटारसाठी ₹१००० – ₹२५०० खर्च येऊ शकतो, तर मोठ्या मोटारींसाठी हा खर्च जास्त असतो.

---

मोटार रिवायंडिंग करताना घ्यायची काळजी

1. योग्य गेज आणि गुणवत्ता असलेली वायर वापरा.
2. वाइंडिंग करताना टर्न्स आणि वायरिंग पॅटर्न अचूक ठेवा.
3. इन्सुलेशन योग्य प्रकारे करा, जेणेकरून शॉर्ट सर्किट टाळता येईल.
4. मोटार टेस्ट करूनच वापरायला घ्या.

---

11. प्लेन टेबल सर्वेक्षण

ऊर्जा व पर्यावरण

पूर्वी जमीन मोजण्यासाठी साहाकी पध्दतीचा किंवा दोरीने जमीन अशा वापर कररू जमीन मोजली जात असते. उदा. श्च, फुट मैल मात्र सन 1972 पासून माय मान पद्धतीचा वापर भिला जातो. उदा. मिमि. सेमी मीटर कि.मी.र.

भारतातील सर्व नकाश ऑफ इंडियान जा पितात. ని तयार करण्याचे काम सर्व ही संस्था संस्था करते, भुसर्वेक्षणामुळे अचूक मोजमाप तयार करता म्हणून प्लेन देव सहे दि जमीन मोजण्याचेच सर्वत्र प्रचलित आहे.

प्लेन टेबलचे तत्वपृष्ठ

आपल्याला पृष्ठभागाच्याभागावचा नकाशा तयार करावयाचा असल्यास दोन प्रकारची माहिती H प्रत्येक नकाशावर जागा जरूर निच्छीत होईल. आहे. जेपणेकरूनठिकाणाचा असांश व आपण त्या स्थळाशी दोन ठेवल सहेमध्ये सदेच्या विदिशा सर्व स्थळांच्या दिशा प्रसस कागदावर मार्क करतो व मोजलेले अतर प्रया प्रमाणाप्रमाणे त्या दिशेत मार्क करतो. त अशा तेहने मह बिंदु नकाशावर महत्वाचे बिंडू भिल्यावर ते मुक्तहस्ते जोडून नकाशा पूर्ण करतो.

12.डंपी लेव्हल

चे मुख्य घटक:

1. टेलीस्कोप – लांब अंतरावर लक्ष्य पाहण्यासाठी वापरले जाते.
2. लेव्हलिंग स्क्रू – याच्या मदतीने यंत्र व्यवस्थित समतल (level) केले जाते.
3. बबल ट्यूब (Spirit Level) – उपकरण योग्यरित्या समतल आहे की नाही, हे तपासण्यासाठी वापरली जाते.
4. ट्रायपॉड (Tripod) – उपकरणाला स्थिर ठेवण्यासाठी वापरले जाते.
5. स्टॅफ रॉड (Staff Rod) – जमिनीच्या विविध बिंदूंवर उंची मोजण्यासाठी वापरली जाते.

डंपी लेव्हल कसे कार्य करते?

1. यंत्र ट्रायपॉडवर सेट करणे आणि समतल करणे.
2. बबल ट्यूबच्या मदतीने उपकरण समतल स्थितीत आणणे.
3. टेलीस्कोपमधून स्टॅफ रॉडवर लक्ष्य करणे.
4. मापन नोंदवून आवश्यक गणना करणे.

डंपी लेव्हलचा उपयोग:

• रस्ते आणि पूल बांधकामात
• पाणीपुरवठा आणि ड्रेनेज सिस्टम डिझाइनसाठी
• जमीन समतल करण्यासाठी (Land Grading)
• मोठ्या क्षेत्राची मोजणी करण्यासाठी

13.एलेक्टरिसिटी बिल

मीटर मधून रीडिंग करून वीज बिल काढणे घरचे

तुम्ही घरीच मीटर रीडिंग घेऊन अंदाजे वीज बिल काढू शकता. खालील स्टेप्स फॉलो करा:

1. मीटरचे रीडिंग घ्या

• मीटरवर दाखवलेले युनिट्स (kWh – किलोवॅट तास) लक्षात ठेवा.
• मागील बिलातील शेवटचे रीडिंग आणि आताचे रीडिंग यामधील फरक काढा.
• नवीन रीडिंग – जुनं रीडिंग = वापरलेली युनिट्स

2. युनिट्सप्रमाणे वीजदर तपासा

महाराष्ट्रात महावितरणचे दर खालीलप्रमाणे (उदाहरण):

• 0 – 100 युनिट्स: ₹3 ते ₹4 प्रति युनिट
• 100 – 300 युनिट्स: ₹7 ते ₹8 प्रति युनिट
• 300+ युनिट्स: ₹10 ते ₹12 प्रति युनिट

(तुमच्या वीज पुरवठादाराचे अद्ययावत दर महावितरणच्या वेबसाइटवरून तपासा.)

3. बिलाचा हिशोब करा

उदा. जर तुमचा वापर 250 युनिट्स असेल आणि दर खालीलप्रमाणे असतील:

• पहिल्या 100 युनिट्स @ ₹4: ₹400
• पुढील 150 युनिट्स @ ₹8: ₹1200
  एकूण: ₹1600

4. स्थिर शुल्क आणि कर जोडा

• फिक्स चार्ज (उदा. ₹100)
• इंधन समायोजन शुल्क (उदा. ₹0.50 प्रति युनिट)
• वीज कर (उदा. 5%)

5. अंतिम अंदाजे बिल

जर वरील घटक लागू केले, तर अंदाजे बिल ₹1600 + ₹100 (स्थिर) + ₹125 (कर) = ₹1825

टीप:
हे फक्त अंदाजे गणित आहे. तुमच्या राज्यातील अधिकृत वीज पुरवठादाराच्या वेबसाइटवरून अचूक दर तपासा.

जर तुला थेट गणना करून हवी असेल, तर मला सांग. मी तुझ्यासाठी गणना करून देऊ शकतो

14.डिझेल इंजि

डिझेल इंजिन जनरेटरची कार्यप्रणाली:

1. इंजन: डिझेल इंजिन जनरेटरमध्ये डिझेल इंधनाचा वापर केला जातो. इंधन ज्वाला तयार करतो, आणि इंजिन फिरते.
2. जेनरेटर (Alternator): इंजिनाच्या फिरण्यामुळे जेनरेटर किंवा अल्टरनेटर चालू होतो. यामुळे यांत्रिक ऊर्जा वीज (इलेक्ट्रिकल एनर्जी) मध्ये रूपांतरित होते.
3. वायरिंग: उत्पन्न झालेली वीज वायरिंगद्वारे बाहेरील उपकरणांना पुरवली जाते.

डिझेल इंजिन जनरेटरचे फायदे:

1. विश्वसनीयता: डिझेल जनरेटर खूप विश्वसनीय असतात आणि दीर्घकालीन वापरासाठी योग्य असतात.
2. ऊर्जा कार्यक्षमता: डिझेल इंजिन जास्त कार्यक्षमतेने कार्य करते आणि अधिक उर्जा निर्माण करते.
3. लांब पल्ल्याची कार्यक्षमता: डिझेल जनरेटर अधिक काळ चालू राहू शकतात आणि मोठ्या प्रमाणावर वीज निर्माण करू शकतात.
4. कमी इंधन खर्च: डिझेल इंधनाची कार्यक्षमता जास्त असल्यामुळे, हे जनरेटर कमी इंधन वापरून जास्त वीज निर्माण करतात.

डिझेल इंजिन जनरेटरचे तोटे:

1. वायू प्रदूषण: डिझेल इंजिनांमधून नायट्रस ऑक्साइड आणि पार्टिक्युलेट मॅटर सारख्या हानिकारक गॅसचे उत्सर्जन होते, ज्यामुळे पर्यावरणीय समस्या होऊ शकतात.
2. किमतीत जास्ती: डिझेल जनरेटरची प्रारंभिक खरेदी किंमत आणि देखभाल खर्च पेट्रोल जनरेटरपेक्षा जास्त असतो.
3. शोर: डिझेल इंजिन जनरेटरचे आवाज जास्त असतात, त्यामुळे याचा वापर शहरी भागात कमी केला जातो.

वापर:

• घरे आणि व्यवसाय: आपातकालीन वीज पुरवठ्यासाठी.
• औद्योगिक क्षेत्र: मोठ्या उद्योगांसाठी सतत वीज पुरवठा.
• बाह्य इव्हेंट्स आणि साइट्स: जेथे वीज नेटवर्क उपलब्ध नाही, अशा ठिकाणी.

16.सोलर पॅनल जोडणी करणे

सोलर पॅनल जोडणीचे स्टेप्स:

1. सोलर पॅनल आणि सिस्टीमची निवड:

• सोलर पॅनल्स निवडताना, त्यांची क्षमता (वॅट्स) आणि कार्यक्षमता तपासा.
• पॅनल्सच्या संख्या आपल्या वीज वापरावर आणि सिस्टीमच्या डिझाइनवर आधारित ठरवली जाते.

2. सोलर पॅनल्सचे इन्स्टॉलेशन:

• सोलर पॅनल्स योग्य ठिकाणी लावणे आवश्यक आहे, जिथे ते सूर्यप्रकाश घेतात.
• सोलर पॅनल्स छतावर किंवा जमीनावर योग्य किट वापरून स्थापित करा. पॅनल्स सूर्यप्रकाशाच्या दृष्टीने योग्य कोनात असावे.

3. सोलर पॅनल्स जोडणे:

• सोलर पॅनल्ससाठी पॉलीसिलिकॉन किंवा मोनोक्रिस्टलिन पॅनल्स वापरता येतात.
• सोलर पॅनल्स एकमेकांशी सिरिज किंवा पॅरलल जोडले जातात:
  • सीरिज कनेक्शन: जर तुम्हाला अधिक व्होल्टेज (V) हवे असतील, तर पॅनल्स एकमेकांशी सिरिजमध्ये कनेक्ट करा.
  • पॅरलल कनेक्शन: जर तुम्हाला अधिक करंट (A) हवे असतील, तर पॅनल्स पॅरलल कनेक्ट करा.

4. इन्व्हर्टर जोडणी:

• सोलर पॅनल्सने तयार केलेली डीसी (DC) वीज इन्व्हर्टरमध्ये पाठवली जाते.
• इन्व्हर्टर डीसी वीजला एसी (AC) वीजमध्ये रूपांतरित करतो, जी घरातील किंवा व्यवसायातील इलेकट्रॉनिक उपकरणांसाठी वापरली जाते.
• इन्व्हर्टर सोलर पॅनल्ससह कनेक्ट करा, आणि आउटपुटच्या AC कनेक्शनसाठी घराच्या विद्युत सर्किटला जोडणी करा.

5. बॅटरी जोडणी (आवश्यक असल्यास):

• जर तुम्हाला सोलर सिस्टीमचा स्टोरेज फिचर हवा असेल, तर बॅटरी जोडली जाते.
• बॅटरीला सोलर पॅनल्स आणि इन्व्हर्टरच्या कनेक्शनमध्ये समाविष्ट करा, ज्यामुळे सौर उर्जा न वापरलेल्या वेळात साठवता येते.

6. कनेक्टिंग टू द ग्रिड (ग्रिड-टाईज सोलर):

• जर तुम्ही ग्रिड-टाईज सोलर सिस्टम वापरत असाल, तर तुमच्या सोलर सिस्टमला वीज पुरवठा करणाऱ्या नेटवर्कशी जोडणे आवश्यक आहे.
• नेट मीटरिंग: ज्याद्वारे तुमचे सोलर सिस्टीम घराबाहेर जास्त वीज उत्पादित करत असेल, ती ग्रिडमध्ये परत दिली जाऊ शकते आणि तुमच्या वीज बिलामध्ये क्रेडिट मिळवता येते.

7. सुरक्षा आणि पद्धतींचे पालन:

• सोलर पॅनल्स, इन्व्हर्टर, बॅटरी आणि ग्रिड कनेक्शन जोडताना सुरक्षा उपायांची काळजी घ्या.
• वायरिंग, फ्यूज, ब्रेकर, आणि अर्थिंग यांचा वापर करा.

8. सोलर पॅनल सिस्टमचे परीक्षण:

• सर्व कनेक्शन तपासल्यानंतर सोलर पॅनल सिस्टम सुरू करा आणि त्याची कार्यक्षमता सुनिश्चित करा.
• सोलर पॅनल्समधून वीज उत्पादित होण्याचे प्रमाण, इन्व्हर्टरद्वारे AC वीज आउटपुट, आणि बॅटरी चार्जिंग (आवश्यक असल्यास) तपासा.

1.प्रकल्प

• विभागाचे नाव – इलेक्ट्रिक
• प्रकल्पाचे नाव – दोन रूमची लाईट फिटींग करणे ( पाईप पट्टी )
• प्रकल्पाचा उद्देश – लाईटची सुविधा करणे
• प्रकल्प बनवणाऱ्याचे नाव –
• 1.विशाल मधाळे

. 2. प्रथम राजपूत आणि सागर कोकरे

. 3.ओंकार वाघमारे

. 4.ईश्वर भोसले

. 5 प्रेम बेंडकुळे

• मार्गदर्शक- 1.कैलास जाधव सर
• प्रकल्पाचे दिनांक 25-1-25 ते 28-1-25

अनुक्रमणिका

1. उद्देश

2. साहित्य

3. मटेरियल

4 कृती

5. अनुभव

6. आकृती

7. प्रात्यक्षिक खर्च

• विषय लाईट फिटिग करणे व लाईट पॉइंट काढणे

उद्देश :-

दोन रूमची लाईट फिटींग करणे ( पाईप, पट्टी कन्सिल)

साहित्य :–

1.हातोडी

2. ड्रिल मशीन

3. स्क्रू

4.इनसुलेशन टेप

5.पक्कड

6. टेस्टलॅम्प

7. एक्सा ब्लेड

मटेरिअल :-

1. 3m gyang bose
2. Angle holder
3. GA switch
4. Tobe holder
5. Celling rose
6. roval Plag
7. mcb box
8. DP Mcb 25 A
9. 1.5 mm wire
10. लाल वायर
11. Square bose
12. मनी
13. PM wire
14. Patti
15. 4.mm servicecable.
16. Cable tay
17. A 9.5 Combine
18. GA 3 Pin
19. gw bulb
20. Roval Plag लाकडी
21. Esthing plet
22. poeder

कृती :–

1. पहिल्यांदा आम्ही मेजरमेंट घेतले व त्या नंतर आम्ही मटेरियल आणले त्या नंतर आम्ही श्रमदाना साठी अंगणवाडीत गेलो
2. तिथे गेल्यावर आम्ही डॉइंग कडली व बोर्ड कोटे कोटे बसवायचे आहे ते फिक्स केले
3. व आम्ही लाईन दोरी घेतली व त्याला खडू ने लाईन वधून घेतली
4. मंग पट्टी लावायला सुरुवात केली
5. त्या नंतर आम्ही बोर्ड भरले व बसवले
6. बोर्ड बसवल्या नंतर आम्ही वायर टाकून घेतली
7. व बोर्डात कनेक्शन दिले
8. फॅन बसवलां
9. व अरतींग वायर बाहेर काढून घेतले
10. सर्व झाल्या नंतर टेस्ट लॅम्प लाऊन सर्व चेक केले

प्रात्यक्षिक खर्च :–

TOTAL

6691 $

अनुभव :–

1. आमाला पट्टी मारताना 45° कटिंग करताना वेवस्तीत कट नव्हते होत तेकरायला शिकलो

2. mcb कसा लाव्हायचा ते कळाले

3. दोन रूमची फिटींग कशी करायची ते कळाले

4. नवीन गोष्टी शिकलो