शेळी पालनाचे प्रकार
शेळीपालनाचे प्रकार
- दुग्ध उत्पादनासाठी शेळीपालन:
या प्रकारात शेळ्या मुख्यत: दूध उत्पादनासाठी पाळल्या जातात. या प्रकारात दुग्ध शेतकीमध्ये वापरल्या जाणाऱ्या वाणांची निवड महत्त्वाची आहे, ज्यामुळे जास्त दूध मिळू शकते. खास दुग्ध उत्पादक शेळ्या, जसे की Saanen, Jamunapari, आणि Beetal, यांचा वापर केला जातो.
- मांस उत्पादनासाठी शेळीपालन:
या प्रकारात शेळ्या मांस उत्पादनासाठी पाळल्या जातात. मांसाची गुणवत्ता आणि वधकरणासाठी निवडलेली शेळी जात महत्त्वाची ठरते. काही लोकप्रिय मांस उत्पादनासाठी योग्य असलेल्या जातीत Boer आणि Black Bengal यांचा समावेश आहे.
- विविध उद्देशासाठी (Mixed-purpose) शेळीपालन:
यामध्ये शेळ्या दूध, मांस आणि लोकर या सर्वांचा उत्पादनासाठी पाळल्या जातात. हे एक सामान्य शेळीपालनाचे प्रकार आहे, ज्यामध्ये शेळ्या सर्व प्रकारांमध्ये चांगली कार्यक्षम असतात. उदाहरणार्थ, Deccani आणि Osmanabadi हे वाण हे एक मिश्र उद्देश असलेल्या शेळ्या म्हणून ओळखले जातात.
- कातडी उत्पादनासाठी शेळीपालन:
काही शेळीपालक कातडी उत्पादनासाठी शेळ्या पाळतात. त्यासाठी विशेषतः कातडीचे दर्जा आणि रेशमी कातडी निर्माण करणारी शेळ्या निवडल्या जातात. Kashmiri आणि Angora शेळ्या कातडी उत्पादनासाठी पाळल्या जातात.
- पक्षी किंवा विविध उपयोगासाठी शेळीपालन:
या प्रकारात शेळ्या त्यांच्या विविध प्रकारांनी वापरल्या जातात, जसे की त्यांच्या अंडी
