टेनी हाऊस
प्रस्तावना
आजच्या जगात जागेची कमतरता आणि वाढती घरांची किंमत यामुळे छोटे व किफायतशीर घर (Tiny House) हा उत्तम पर्याय ठरत आहे. कमी जागेत सर्व सुविधा असलेले घर तयार करून जीवनशैली साधी, पर्यावरणपूरक आणि आर्थिकदृष्ट्या परवडणारी करता येते.
उद्देश
- कमी जागेत सर्व सुविधा असलेले घर तयार करणे.
- स्वस्त, टिकाऊ व हलणारे (portable) घर बनवणे.
- पर्यावरणपूरक साहित्याचा वापर करणे.
- समाजात साधेपणाने जगण्याचा संदेश देणे.
सर्वे
- मोठ्या घरांच्या तुलनेत छोटे घर बांधकाम खर्चात खूप स्वस्त ठरते.
- Tiny House 200–400 sq.ft. मध्ये बनवता येते.
- यासाठी लाकूड, स्टील, अॅल्युमिनियम, AAC ब्लॉक, सौर ऊर्जा वापरता येते.
- अमेरिकेत, जपानमध्ये व युरोपमध्ये याला मोठी लोकप्रियता आहे.
साहित्य
- लाकूड / स्टील फ्रेम
- छतासाठी पत्रा / टिन / सिमेंट शीट
- भिंतीसाठी सिमेंट शीट
- दरवाजे व खिडक्या
- पाणीपुरवठा व ड्रेनेज पाईप
- रंग, प्लंबिंग व इलेक्ट्रिकल साहित्य
कृती
- Tiny House चे डिझाईन तयार केले.
- आवश्यक साहित्य गोळा केले.
- बेस फ्रेम व स्ट्रक्चर तयार केले.
- भिंती, छप्पर व फ्लोअर बसवले.
- खिडक्या, दरवाजे व आतील सजावट केली.
- इलेक्ट्रिकल व पाणीपुरवठा जोडला.
मी हे शिकलो
- कमी साहित्य वापरून उपयोगी घर बांधता येते.
- डिझाईन व नियोजन किती महत्त्वाचे असते.
- टीमवर्क व वेळ व्यवस्थापन शिकायला मिळाले.
- टिकाऊ व पर्यावरणपूरक बांधकामाची माहिती मिळाली.
निरीक्षण
- घर मजबूत, हलके व आकर्षक झाले.
- साहित्य कमी वापरल्यामुळे खर्च कमी आला.
- हलवता येण्याजोगे घर असल्याने कुठेही नेऊ शकतो.
निष्कर्ष
Tiny House हा भविष्याचा एक पर्याय आहे. कमी खर्च, कमी जागा आणि पर्यावरणपूरक जीवनशैली यामुळे हे घर समाजासाठी उपयुक्त आहे.
भविष्यातील उपयोग
- गेस्ट हाउसचे बांधकाम
प्रस्तावना :
गेस्ट हाऊस बांधकाम हा एक महत्वाचा प्रकल्प असून त्यामध्ये जागेची आखणी, विटांची मांडणी, भिंतींची उंची, खिडक्या–दरवाज्यांची जागा .या सर्व प्रक्रिया काळजीपूर्वक पूर्ण करावी लागते. या प्रकल्पाद्वारे आम्ही प्रत्यक्ष बांधकाम कसे करायचे, कोणते साधन कसे वापरायचे आणि बांधकामाच्या प्रत्येक टप्प्यात अचूकता कशी राखायची हे शिकून घेतले.
सर्वे :
बांधकाम सुरू करण्यापूर्वी जागेचा सखोल सर्वे करण्यात आला.
जागेचे मोजमाप घेण्यात आले.
गेस्ट हाउसची दिशा, वारा–तापमान याचा विचार करण्यात आला.
या सर्वेच्या आधारे अंतिम प्लॅन आणि मोजमाप निश्चित करून चौकट तयार करण्यात आली.
उद्देश :
गेस्ट हाऊसचा बांधकाम कार्य प्रत्यक्ष अनुभवणे
मार्किंग, प्लॅनिंग आणि मोजमाप यांचा योग्य वापर शिकणे
विटा लावणे, भिंत उचलणे, प्लॅस्टर करणे या मूलभूत टप्प्यांवर कौशल्य मिळवणे
बांधकामासाठी आवश्यक उपकरणांची ओळख करणे
सुरक्षित आणि दर्जेदार बांधकाम कसे करावे हे जाणून घेणे
साहित्य :
ACC
केमिकल
थापी , घमेल
कळंबा स्पिरिट
लाईन दोरी
फक्की, मोजपट्टी, हातोडा इत्यादी
कृती :
सर्वप्रथम गेस्ट हाऊसचा संपूर्ण प्लॅन काढण्यात आला. त्यामध्ये भिंतींची रचना, दारे-खिडक्या, बाथरूमची जागा इत्यादींचा समावेश होता.प्लॅननुसार जागेवर फक्कीने अचूक आखणी (Marking) करण्यात आली. गेस्ट हाऊसच्या बेसलाइनसाठी मजुरांकडून विटांची सरळ लाईन लावण्यात आली.
कळंबा स्पिरिट व लाईन दोरी वापरून भिंती सरळ आणि समतोल ठेवत विटा रचण्यात आल्या.ज्या जागी खिडक्या आणि दारे बसवायची होती, तेथे आवश्यक जागा सोडण्यात आली.भिंती निर्धारित उंचीपर्यंत उचलण्यात आल्या.
कॉस्टिंग :
निरीक्षण :
मार्किंग अचूक झाल्यास संपूर्ण बांधकाम व्यवस्थित होते.
भिंतींची उंची वाढवताना लाईन दोरी अत्यंत आवश्यक ठरली.
कळंबा स्पिरिटमुळे भिंत एकदम सरळ व संतुलित राहिली.
ग्रीलच्या आकारानुसार वेल्डिंगची गुणवत्ता बदलते हे लक्षात आले.
प्लॅस्टरची फिनिशिंग भिंतींच्या दिसण्यावर परिणाम करते.
निष्कर्ष :
गेस्ट हाऊस बांधकाम प्रक्रियेमुळे आम्हाला प्रत्यक्ष बांधकामाची सर्व टप्प्यांमधील अचूकता आणि कौशल्य शिकायला मिळाले. मार्किंग, विटांची रचना, लेव्हल तपासणे, या सर्व प्रक्रियेत प्रत्यक्ष अनुभव मिळाला. या प्रकल्पामुळे आम्ही बांधकामाचे तांत्रिक ज्ञान तसेच कौशल्य आत्मसात केले.
भविष्यातील उपयोग :
गवंडी आणि बांधकाम क्षेत्रात काम करण्यासाठी अनुभव उपयुक्त
मोठ्या इमारती, घर, शेड किंवा ऑफिस बांधकामासाठी बेसिक कौशल्य विकसित होते
ग्रील बनवणे, प्लॅस्टर करणे याची स्वतंत्र कामेही करू शकतो
बांधकामातील अचूकता व सुरक्षा याबद्दल चांगले ज्ञान मिळाले- ग्रामीण भागात किफायतशीर घरे उभारण्यासाठी.
- पर्यटन स्थळी तात्पुरती घरे / कॉटेजेस तयार करण्यासाठी.
- आपत्तीग्रस्त भागात तात्पुरते निवास देण्यासाठी.
ग्रील तयार करणे
प्रस्तावना :
गेस्ट हाऊसच्या सुरक्षिततेसाठी आणि मजबूत बांधकामासाठी ग्रील बसवणे हा एक महत्त्वाचा भाग आहे. या प्रकल्पात आम्ही तीन वेगवेगळ्या मापांचे ग्रील मोजून, त्यांचे कॉस्टिंग करून, आवश्यक साहित्य खरेदी करून स्वतः ग्रील तयार केले. या प्रक्रियेत वेल्डिंग, ग्राइंडिंग, मोजमाप, फ्रेम तयार करणे, रेडॉक्साईड व पेंटिंग यासारखी कौशल्ये प्रत्यक्ष शिकण्याची आणि वापरण्याची संधी मिळाली.
सर्वे:
सर्वात प्रथम गेस्ट हाऊसच्या खिडक्यांचे मोजमाप घेतले असता खालीलप्रमाणे तीन वेगवेगळ्या आकाराच्या ग्रीलची आवश्यकता असल्याचे आढळले:
पहिली ग्रील: 6 ‘× 5’
दुसरी ग्रील: 4 ‘ × 7’
तिसरी ग्रील: 2′ × 20″
मोजमापांच्या आधारे कॉस्टिंग केले व त्याप्रमाणे साहित्य खरेदी करण्यात आले.
उद्देश:
गेस्ट हाऊससाठी आवश्यक त्या आकाराच्या मजबूत ग्रील तयार करणे* गेस्ट हाऊसला सुरक्षा प्रदान करणे* धातू काम, वेल्डिंग, ग्राइंडिंग आणि फ्रेम फॅब्रिकेशन या कौशल्यांचा विकास करणे कमी खर्चात चांगल्या गुणवत्तेचे ग्रील तयार करणे
साहित्य:
. 30×3 L-angle
2×2 स्क्वेअर जाळी
10×10 स्क्वेअर बार
वेल्डिंग रॉड
ग्राइंडिंग डिस्क
Red oxide प्राइमर
काळा ऑइल पेंट
कृती:
सर्व खिडक्यांचे अचूक मोजमाप घेतले. तीन वेगवेगळ्या मापांच्या ग्रीलची कॉस्टिंग केली व साहित्य खरेदी केले.30×3 L-angleवापरून सर्व ग्रीलची फ्रेम तयार केली. ४×७ ग्रीलसाठी फ्रेममध्ये 2×2 जाळी बसवली. त्यावर 4 इंच अंतरावर आडवे 10×10 स्क्वेअर बार लावले.व चार उभे स्क्वेअर बार बसवले. सर्व बार व अँगलची वेल्डिंग करून मजबुती दिली.वेल्डिंगनंतर संपूर्ण ग्रीलला ग्राइंडिंग करून स्मूथ फिनिश दिली. भिंतीत बसवण्यासाठी 30×3 अँगलचे चार तुकडे जोडले. ग्रीलला प्रथम Red Oxide प्राइमर लावला. त्यानंतर काळा ऑइल पेंट लावून फिनिशिंग दिले.
आलेल्या अडचणी :
. तीन वेगवेगळ्या मापांमुळे प्रत्येक ग्रीलसाठी फ्रेम वेगळ्या प्रकारे मोजावी लागली.
स्क्वेअर बारचे अंतर अचूक ठेवणे वेळखाऊ ठरले.
वेल्डिंग केल्यानंतर जॉइंट्स स्मूथ करण्यासाठी जास्त ग्राइंडिंग करावी लागली.
मोठ्या ग्रीलला हलवणे व सरळ ठेवणे कठीण गेले.
निरिक्षण :
सर्व ग्रील मजबूत व योग्य मापात तयार झाल्या. L-angle व स्क्वेअर बारच्या वापरामुळे ग्रीलची मजबुती खूप वाढली. पेंटिंगमुळे ग्रीलला आकर्षक मिळाले. संपूर्ण प्रक्रियेत मोजमाप अचूक ठेवणे सर्वात महत्त्वाचा भाग असल्याचे जाणवले.
निष्कर्ष :
प्रकल्पातून आम्हाला ग्रील फॅब्रिकेशनचे प्रत्यक्ष अनुभव मिळाले. वेल्डिंग, ग्राइंडिंग, फ्रेम तयार करणे, प्राइमिंग आणि पेंटिंग या सर्व कामांचे चांगले ज्ञान झाले. गेस्ट हाऊससाठी आवश्यक असलेल्या सर्व ग्रील्स यशस्वीरीत्या तयार करण्यात आल्या आणि कमी खर्चात उच्च गुणवत्ता मिळवली.
भविष्यातील उपयोग :
पुढील काळात अशाच प्रकारचे ग्रील, दरवाजे, फेन्सिंग किंवा खिडकी संरचना तयार करता येतील. या कौशल्याचा वापर करून स्वतंत्र काम किंवा व्यवसाय सुरू करता येईल.
