प्रकल्पाचेनाव :- शते ामध्येलागवड करणे. 

वि द्यार्थ्यां चे नाव :- गौतम ढेबे 

साथीदाराचेनाव :- स्वप्नि ल सपकाळ 

मार्गदर्ग र्शकर्श :- भानदुास सर 

दि नांक :- 12/3/2023 

वि भागाचेनाव :- शते ी व पशपु ालन 

उद्देश :- 

● पीक लागवडीसाठी जागा सपाट करण्यास शि कणे. 

● कमी जागेत जास्त व वेगवेगळेउत्पन्न कसेघ्यावेतेशि कणे. 

● पि के कोणकोणत्या पद्धतीनेलावणेतेशि कणे. 

● त्या पि कांना कोणकोणत्या पद्धतीनेपाणी देण्यास शि कणे. 

● कोणत्याही पि काची लागवड करण्यास शि कणे. 

नि योजन :- 

● सर्वप्रर्व थम साहि त्य गोळा केले 

● उद्देश समजनू घेतला. 

● पीक लागवडीसाठी जागा नि श्चि त करून घेतली. 

● त्या पि काला पाणी कोणत्या पद्धतीनेदेण्याचेतेनि श्चि त केले. 

● त्यानतं र पीक आल्यावर तेबाजारात नेऊन वि कणेव नफा कमवणेहेनि योजन केले. ● प्रकल्पावर काम करणेसरूु केले. 

प्रस्तावना :- 

● सरांनी आम्हाला शते ामधी लागवड करणेहा प्रोजेक्ट दि ला. 72×30 च्या प्लॉटमध्येवेगवेगळी पि के घेण्यास सांगि तली व घेतली. त्यांचेनि रीक्षण करण्यास सांगि तले. 

● प्रोजेक्ट करताना खपू अडचणी आल्यात कसेकरायचेहेसमजत नसल्यानेआम्हाला सरांनी खपू मार्गदर्ग र्शनर्श केलेव समजावनू सांगि तले. 

● त्यामळु ेप्रोजेक्ट करताना खपू काही शि कायला भेटले. 

● शते ातील लागवड करताना काय काय महत्त्वाचेआहेहेसरांनी पहि लेसांगि तलेव समजावलेव कसे करायचेतेसांगि तलेहेमार्गदर्ग र्शनर्श सद्ुधा केलेसरांनी 

● शते ी सबं धिं धित वेगवेगळेप्रयोग करण्याची सधं ी या प्रोजेक्ट मार्फत भेटलेआम्हाला. ● शते ामध्येपि काची लागवड करताना सर्वा त महत्त्वाच्या त्या पि काचेनोंदी ठेवणेआवश्यक असत.े ● नोंदणी द्वारेआपण पि काला आवश्यक असणाऱ्या गोष्टी समजावनू घेऊ शकतो. ● शते ामधील लागवड करताना तथे ील मातीचेमाती परीक्षण करणेहेखपू आवश्यक असत.े ● त्यामधील त्या मातीमध्येकोणकोणतेघटक असतात तेबघणेसद्ुधा महत्त्वाचेव आवश्यक असते पि कासाठी बघणेगरजेचेआहे

● शते ी करताना दोन प्रकारची शते ी असतेअसेआम्हाला समजलेत्यामध्येएक रासायनि क खतांनी केलेली शते ी व एक खतेन वापरता केलेली शणे खत कोंबड खत कि ंवा आपण पालापाचोळा टाकून सडून केलेलेखत हेवापरून केलेली शते ी अशी शते ी असत.े 

● यामध्येआपण रासायनि क खतेन वापरता व फवारणी न करता जर शते ी केली तर त्यामध्येसहसह करता आपल्याला लॉस होऊ शकतो. 

● व रासायनि क खतेवापरून व फवारणी करून आपण जर शते ी केली तर त्या शते ीमध्येकि डेरोग येणारेआपल्याला थांबवता येतात ह्या औषधांद्वारे. 

साहि त्य :- पाणी , बि या. 

साधने :-खोरे, कोळपे, बादली, वाट्या. 

कृती:- 

● सर्व प्रथम जागा ठरवली 72×30 फुट 

● नतं र जागेची स्वच्छता केली. दगडी, गवत,प्लास्टि क उचलनू साफ केले. 

● व तेवाफेचेबेड कि ंवा साऱ्या व्यवस्थि त करून घेतल्या खोऱ्याने. 

● व त्या प्लॉटला नाव प्लॉट नबं र चार दि लेव प्लॉटला एक पाटी लावली. 

● मग जेपीक लावायचेहोतेतेबी आणलेव कोणकोणत्या ठि काणी कोणकोणत्या बि या. लावायचेते ठरवले. 

● तर एका ओळीत बीट लावली दोन ओळीत धना लावला दोन ओळीत मेथी लावली एका ओळीत शपे ू लावला व पर्णू र्णओळीत 60 ×20 सटें ीमीटर या अतं रावर एक एक मक्याची बी लावली. ● तर पहि ला धना मेथी शपे ूबीट पेरल्यावर आम्ही त्याच्यावर कोळप फि रवलेव एकसमान करून घेतले व बी बजु वले. पण नतं र मक्याचेबी लावले. 

● तर एरि या मोजनू कि ती बी लावलेतेबघि तले. 

● तेझाल्यावर मग पधं रा मि नि टेत्या प्लॉटला पाणी दि लेम्हणजेच 4500 लि टर पाणी दि लेपाटाने पाणी देणेया पद्धतीनेपाटा नेपाणी दि ले. 

नि रीक्षण :-

Kg/ gm पि काचेनाव Sq .feet
200 gm मका 2160 sq.feet
200 gm बीट 400 sq. feet
250 gm शपे ू 320 sq . feet
382 gm धना 720 sq.feet
1 kg मेथी 720 sq.feet

फायदे :- 

● समजा मका लावला असेल तर सगळ्या प्लॉटमध्येतर आपण त्यामध्येभाजीपाला करू शकतो हा फायदा आहेसऱ्या या पद्धतीमध्येया पद्धतीमध्येदोन पि के घेऊ शकतो. 

● ज्या लागवडीमध्येपाणी कमी लागतेपि काला. 

● या पद्धतीमध्येकुठलेपि के कुठल्या जागी लावलेआहेत तेसमजलेजातेजरी उगवनू नाय आले तरीही . 

● दि सताना प्लॉट आकर्षकर्ष दि सतो पि कांचा. 

● व यामध्येआपण कोणती पि के घेऊ शकतो. 

● पाणी द्यायला सोपेजातेव पटकन होत.े 

● साऱ्या पडताना बेड तयार होतात त्या बेडांमध्येसमजा रताळेबीट शेंगदाणेयासारखी पि के घेऊ शकतो.

तोटे:- 

● खरुपणी करताना लावल्यावर लावलेल्या पि कावर पाय पडला जातो व पीक मरत.े ● फवारणी करतानाही थोडेपि कावर पाय पडला जातो . 

● समजा एका पि काला रोग आहेव एका पि काला रोग नाही तर ती फवारणी करताना दसु ऱ्या पि कावरही वेस्ट फवारणी केली जात.े 

● समजा मक्याचेपीक मोठेझालेतर खालच्या भाजीपाल्याला सर्यू प्रर्य काश कमी मि ळतो या पद्धतीने अनभु व :- 

● यामध्येवेगवेगळेपीक वेगवेगळ्या पद्धतीनेकसेलावलेजातेहेअनभु वले.

● शते ामध्येफायदा होत आहेका तोटा होत आहेयाची व्यवहार करणेगणि तेकरणेहेअनभु वलेव काय प्रॉब्लेम आहेहेसमजणेहेअनभु वले. 

● या पि कांना कि ती पाणी दि लेपाहि जेहे समजले. ● व पाणी देण्याच्या पद्धती अनभु वल्या . 

● व त्यांच्यावरचेआलेलेरोग कि डी कोणत्या प्रकारचेअसतात व त्यांच्यावरची औषधेआणणेव त्यांच्यावर फवारणी करणेहेकसेकरावेहेअनभु वले. 

● पर्णू र्णकेलेल्या प्लॉटची मेहनत तोटा फायदा काढण्यासाठी रेकॉर्ड कसेठेवावेव त्यांचा चार्ट कसेबनवावे व नोंदी वेळच्यावेळी करावेहेअनभु वले. 

● दकु ानातनू बी चेपॅकेट आणल्यावर त्याचेवाचन करणेव व त्याच्यामध्येकि ती बि या उगवतील हे पाहणेकसेपाहि लेजातेतेअनभु वलेव तेशि कले. 

● 72 ×30 या प्लॉटमध्येमक्याच्या बि या कि ती लावल्यात हेकाढणे शि कलो . ● बि याणेकशी पेरली कि ंवा लावली जातात तेशि कलो. 

● शते ामध्येकोळपेकसेफि रवावेकि ंवा चालवावेहेशि कलो व सऱ्या बनवणेशि कलो. ● खरुपणी करणेशि कलो . 

● व या पद्धतीचे तोटेव फायदेशि कलो . ऑप

# Costing

दि नांक केलेले कामकामाचेतास पाणी  खर्च उत्पाद न
7/2/23 साफस फाई करणे15 मि नि ट8.43
7/2/23 साऱ्या ओढणे15 मि नि ट8.43
7/2/23 बि या लावणे1 तास 33.75
7/2/23 पाणी देणे15 मि नि ट4500 लि टर8.43
7/2/23 मका 200g m420
7/2/23 मेथी 1 kg180
7/2/23 धना 382 gm126
7/2/23 शपे ू 250 gm50
7/2/23बीट 200g m200
9/2/23पाणी देणे10मि निट5.62
13/2/2 3पाणी देणे12मि निट6.74
17/2/2 3पाणी देणे14मि निट7.95
21/2/2 3पाणी देणे12मि निट6.74
25/2/2 3पाणी देणे10मि निट5.62
1/3/23पाणी देणे15मि निट8.43
6/2/23 10/2/2 3पाणी देणे मेथी काढणी12मि निट6.74 12गड्ंुया
10/3/23मेथी काढली 12 गुंड्या 20 मिनिट
13/3/23पाणी देणे 10 मिनिट 3000 लीटर 5. ६२
१४/३/23मेथी काढणी ८८ गुंड्या ३८ kg १ तास 1000
१४/३/23फवारणी केली poletrin १० लीटर पाण्याला १५ ml poletrin १५ मिनिट
१८/३/२३ पाणी देणे १० मिनीट ३००० लीटर 5.62
21/3/23गवत काढणे ३० मिनिट ८.४३
२१/3/23फवारणी केली poletrin १० लीटर पाण्याला १५ ml poletrin 10 मिनिट