आवळा कॅन्डी प्रकल्प

1) प्रस्तावना

आवळा हे भारतातील अत्यंत पौष्टिक आणि औषधी गुणधर्म असलेले फळ आहे. व्हिटॅमिन C, कॅल्शियम, अँटिऑक्सिडंट्स आणि खनिजे यांचा समृद्ध स्रोत असल्यामुळे आवळ्याचा वापर आरोग्यासाठी खूप फायदेशीर असतो. आवळ्याची कॅन्डी ही आवळा सेवन करण्याची चविष्ट, टिकाऊ आणि मुलांपासून मोठ्यांपर्यंत सर्वांना आवडणारी पद्धत आहे. साखरेत मुरवून तयार केलेली आवळा कॅन्डी भविष्यातही सहज साठवता येते. या प्रकल्पातून आवळा कॅन्डी बनवण्याची प्रक्रिया तसेच त्याचे निरीक्षण शिकता येते.

2) उद्देश

1. आवळा कॅन्डी तयार करण्याची सोपी प्रक्रिया शिकणे.
2. खाद्यपदार्थांमध्ये संरक्षण (preservation) कसे केले जाते हे समजून घेणे.
3. शाश्वत व स्वच्छ पद्धतीने पदार्थ तयार करणे.
4. साखर आणि मसाल्यांच्या प्रमाणानुसार चवीतील बदल समजून घेणे.
5. विद्यार्थ्यांमध्ये पाककला व सर्जनशीलता विकसित करणे.

3) साहित्य

• ताजे आवळे – ½ किलो
• साखर – 250 ते 300 ग्रॅम
• मीठ – ½ चमचा
• पाणी
• वेलदोडा पावडर – ½ चमचा
• हळद – 1 चिमूट (ऐच्छिक)
• बशी/भांडे
• कढई
• चमचा
• जाळी / थाळी (वाळवण्यासाठी)
• एअरटाइट डब्बा (साठवण्यासाठी)

4) कृती

1. आवळे धुणे व उकळणे:
   ताजे आवळे स्वच्छ धुऊन घ्या. त्यानंतर पाण्यात 5–7 मिनिटे हलके उकळा, जेणेकरून ते मऊ होतील.
2. बिया काढणे:
   उकडलेले आवळे थंड झाल्यावर त्यांचे पाकळ्यांप्रमाणे तुकडे करा आणि बिया काढा.
3. साखर मुरवणी:
   एका भांड्यात आवळ्याचे तुकडे व साखर मिसळा. हे मिश्रण 24 तास झाकून ठेवा.
   या वेळेत साखर विरघळून सिरप तयार होते.
4. मिश्रण गरम करणे:
   दुसऱ्या दिवशी हे मिश्रण एका कढईत हलक्या आचेवर 3–4 मिनिटे गरम करा.
   साखरेचा पाक आवळ्यात मुरतो.
5. वाळवणे:
   आता हे तुकडे जाळीवर/थाळीत पसरून 1–2 दिवस उन्हात किंवा घरात वाळू द्या.
6. मसाला लावणे:
   वाळलेले तुकडे वेलदोडा पावडर आणि थोडे मीठ घालून हलकेच मिसळा.
7. साठवण:
   तयार आवळा कॅन्डी एअरटाइट डब्यात भरा.

5) निरीक्षण

• साखरेमध्ये मुरवल्यानंतर आवळ्याचा आंबटपणा कमी होऊन गोडवा वाढतो.
• वाळवल्यानंतर तुकडे चिकट न राहता कोरडे व पारदर्शक दिसतात.
• रंग हलका पिवळा किंवा तपकिरी दिसतो.
• चव आंबट-गोड, सुगंध वेलदोड्यामुळे आकर्षक.
• साखरेचे प्रमाण वाढवले तर कॅन्डी अधिक गोड; कमी केल्यास नैसर्गिक आंबटपणा टिकतो.

6) निष्कर्ष

या प्रकल्पातून आपण पाहिले की आवळा कॅन्डी तयार करणे सोपे, स्वच्छ आणि पौष्टिक आहे. साखरेच्या मुरवणीमुळे आवळा जास्त काळ टिकतो आणि खाण्यास रुचकर बनतो. व्हिटॅमिन C टिकून राहिल्यामुळे आरोग्यासही फायदेशीर ठरते. विद्यार्थ्यांना खाद्यसंरक्षणाची पद्धत, चवसंतुलन, आणि स्वतः बनवण्याचा आनंद या प्रकल्पातून मिळतो.

मटेरियल	वजन	दर /kg	किमत
आवळा	14kg	60 rs	840
साखर	12kg	40rs	480
गॅसक चार्जेस	180gm	870rs14 kg	10.80
पॅकिंग पाऊंच	50पाउचं	1rs	50.00
लेबल चार्जेस	50 स्टिकर्स	1rs	50.oo
मजुरी 35%			एकूण 1931.30