बोर्ड भरणे.

आवश्यक

सामग्री:स्विच, वायर, सॉकेट, इंडिकेटर, फ्युझ इ

.१) स्विच :इलेक्ट्रिक स्विच हे एक उपकरण आहे जे सर्किटमधील इलेक्ट्रॉन प्रवाहात व्यत्यय आणते. स्विचेस ही प्रामुख्याने चायनरी उपकरणे असतात: एकतर पूर्णपणे चालू किंवा बंद आणि लाईट स्विचची रचना साधी असते. स्विच बंद केल्यावर सर्किट तुटते.थ्री वे सर्किट्समध्ये दोन स्वतंत्र स्विच असतात जे समान उपकरण नियंत्रित करतात, तर मंद सर्किट फक्त विजेचे प्रमाण नियंत्रित करते

.२) वायर :वायरिंगसाठी, आम्ही मुख्यतः लाल, काळ्या, निळ्या आणि हिरव्या अशा चार प्रकारच्या तारांचा वापर करतो1. लाल वायर आम्ही ही वायर ज्या टप्प्यात विद्युत प्रवाह वाहतो त्यासाठी वापरतो आणि जर तुम्ही त्या इलेक्ट्रिक टेस्टरने स्पर्श केला तर टेस्टर जळला पाहिजे.2. काळी वायर – ही रंगाची वायर तटस्थ म्हणून वापरली जाते किंवा कुठेतरी त्याला कोल्ड वायर म्हणूनही ओळखले जाते आणि जेव्हा आम्हाला 5 पिन सॉकेट बसवायचे असते तेव्हाच ही वायर बोर्डला जोडते

.3. हिरव्या – वायर या वायर दिले आहे जमिनीवर किंवा पृथ्वी, या वायर क्वचितच घरे वापरले जाते.4. ब्लू वायर या वायर आपण देखील इन्व्हर्टर कनेक्ट होत आहात तर तर वायरिंग, नंतर आपण इन्व्हर्टर हा रंग वायर निवडू शकता(३) सॉकेट :हा पाच पिनचा असतो, ज्यामध्ये आम्ही आमचा मोबाईल चार्ज करतो आणि तो साधारण 6 amps असतो पण जर तुम्ही एखादे उपकरण जास्त लोडसह चालवत असाल तर, स्वीच प्रमाणे, 16 amps मध्ये वापरा कारण जास्त लोड मिळत आहे

.४) इंडिकेटरइंडिकेटर चा वापर बोर्डात इलेक्ट्रिक सप्लाय चालू आहे का ते कळते.

५) फ्यूजटाळण्यासाठी शॉटिंग करून बोर्डवर येण्यासाठी वापरले जाते आणि त्याचे कनेक्शन जेव्हा कोणीतरी प्रथम इलेक्ट्रिक उपकरण वायर असते तेव्हा आम्ही बोर्ड करतो तेव्हा फाइंड जोडतो म्हणून ते नेहमी फेज फक्त त्या शॉटिंगमध्ये जोडा कोसिस त्यात फेज कनेक्शन कट केले जावे आणि कोणालाही कोणत्याही संधीचा सामना करावा लाग नये विजेचा धक्का लागल्याने.

वायरचे प्रकार

उद्दीष्ट: – वायरच्या प्रकारांबद्दल खेळातआवश्यकता.:

– सर्व प्रकारचे तार

1) सिंगल कोर वायर: – तीन कोर, दोन कोर, चार कोर, मल्टी स्टँडर्ड वायर

.2) दोन मूल तार: – ते फ्यूज आणि तटस्थ जोडणीसाठी वापरली जाते जे ते अॅल्युमिनियमपासून बनलेले असते तसेच मल्टि मानक

.3) तीन मूळ तार: – ते फेज आणि तटस्थ जोडणीसाठी वापरली जाते जे ते अॅल्युमिनियमपासून बनलेले असते जे मशीन कनेक्ट करण्यासाठी वापरलेले असते.

4) चार मूळ वायर: – या तार्याचा वापर अवस्था, तटस्थ किंवा तीन अवस्थेच्या एक तटस्थ म्हणून केला जाऊ शकतो.

इलेक्ट्रिक सुरक्षा

1) चाचणी दिवाच्या मदतीने विद्युत पुरवठा तपासा.

2) पुरवठा मुख्य स्विच आणि फ्यूज काम चालू करण्यापूर्वी.

3) वाळलेल्या वाळू फेकून आग बुडवा.

4) अग्निशामक यंत्र वापरण्याआधी हे कालबाह्य झाले नाही आणि ते कार्बन डाय ऑक्साईड प्रकारचे असल्याचे सुनिश्चित करा.

5) मुख्य ओळ थेट असेल तर आग बुडविणे पाणी वापरू नका.

6) नोकरी दुरुस्त करण्यासाठी नेहमी पीव्हीसी किंवा लाकडी टेबल आणि मल वापर.

7) पर्यवेक्षकांच्या उपस्थितीत कोणतेही साधन / उपकरणे कनेक्ट करा.

8) वर्कशॉप फ्लोर स्वच्छ आणि साधने चांगल्या स्थितीत ठेवा.

9) स्विच बंद होईपर्यंत फुलांचे फ्यूज नूतनीकरण करू नका.

10) थेट कनेक्शन किंवा सर्किट्सवर काम करताना नेहमी रबरी दस्ताने आणि रबरी चटई / इन्सुलेट साधने.

11) सर्किट स्विचच्या बाहेर सर्किट बंद केल्यानंतर केवळ फ्यूज बदला.

12) नेहमी 3 पिन प्लग सॉकेट, उपकरणाच्या शीर्ष 3 देखभाल तार्यांचा वापर करा.

13) चांगल्या स्थितीत उपकरणे वापरा.

14) पुरवठा करण्यासाठी उपकरणे जोडण्यासाठी नेहमी वापरलेले प्लग पिन टॉप.

15) नेहमीच पुरवठा बंद करणे, प्लग टॉप काळजीपूर्वक पकडणे आणि ते ओढणे.

16) विद्युत यंत्रणेतील कनेक्शन घट्ट असले पाहिजेत.

बायोगॅस म्हणजे गॅस :

बायोगॅस हा ज्वलनशील असल्याने त्याचा इंधन म्हणून चांगलाच वापर करता येतो. सांडपाणी प्रकल्पातील गाळ बंद टाकित कुजू दिल्यास त्यातून मोठ्या प्रमाणावर बायोगॅसची निर्मिती होते. व या गॅसला साठवून त्याचा इंधन म्हणून वापर करतात. बायोगॅसचा वापर अधिक व्यापक होण्यामागे पर्यावरणाची चिंता हे एक प्रमुख कारण आहे

.बायोगॅस चे फायदे :स्वछ इंधन धूर विरहित अवशेष रहित पकाने के लिए सीधे प्रयोग बिजली का उत्पादनघरगुती वापरकरता योग्य बायोगॅस ची निर्मिती

प्रक्रिया :उद्देश :घरगुती उपयोग बियोगास बनवणे आवश्यक सामग्री :1 लिटरच्या दोन टाकी , ताजा गोबर , २ pvp पाइप , कॉक होल्डर , शेण , पाणी इ. प्रक्रिया :

1) एक लिटर टाकी आहे. मला ते भंगारातून मिळाले

.2) कोणत्याही pvp पाइप आउटलेट चिकटवा.

3)गॅस होल्डर टाकी बनवण्यासाठी 20 लीटर रंगाची बादली घेणे .

४ ) त्या टकीस पाठीमागुण कॉक होल्डर बसवावे .

५) शेण मिसळा (5 किलो 50 लिटर) आणि पाणी घालून बारीक स्लरी बनवा. आता डायजेस्टर टाकीमध्ये स्लरी टाका

.६) टाकी उलटून ठेवी . १० – १५ दिवसात गॅस तयार होईल

. Capacity of Biogas Required Dung Water (LTR)1 M3 25 Kg 252 M3 50 Kg 503 M3 75 Kg 754 M3 100 Kg 1006 M3 150 Kg. 150बायोगॅसमधले रसायने : १) (CH4=60% )२)( CO2= 40% )३) हायड्रोजन सल्फेट 4) इतर गॅससेस घरगुती बायोग्यास….

उद्देश : कृत्रिम श्वसन की शेफियर पदूधतो को सीखना

आवश्यक सामग्री

:चटई, स्वयंसेवकप्रक्रिया :१) पीडित व्यक्ती को पेट के बल लेटा है। उसके एक हाथ को सामने की और औरे सीधा कर ले दूसरे हाथ को कोहलीसे मोडले तथा चेहरे की एक ओर घूमा ले और उसे हाथ या हथेली पर रख ले

.२) पीडित के पास घुटनों के बल इस प्रकार बैठ जाए ताकि उनकी जांघे अपने घुटनों के बीच में आ जाए तथा अपनी उंगलियों व अंगूठों को इस प्रकार रखें

।३ ) हाथों को सीधा रखते हुए धारे- धीरे आगे को झुके | जिसमें कि आपके शरीर का भार पीडित की निचली पसलियों पर पड़े और पीछित के फेफडों में वायू बाहर निकल सके जैसा कि नीचे चित्र में दर्शाया गया है।

४) दो सेंकद के पश्चात पुन: आगे को सुके और एक मिनीट में 12 से 13 बार इस प्रक्रिया को दोहराए |केबल विद्युत रोधक को हातानं ( सवचलित छिलन )

वायर छिलण

उदद्वेष
सोवान्चलित छीलन ( Auto stripper) का प्रयोग करने केबल विधुतारोधन को छिलने की विधिको सीखना


आवश्यक सामग्री
केबल स्वचालित छीलकर मकर्र


प्रक्रिया
१ विद्युतरोधन को जहा तक चीला जाना है वह चिन्ह लगाए
२ केवल के चोरों को सीधा करे
३ चील के उचित सेट का चयन कीजिये
४ छलकर के दाँतोको स्थिक रूप से चिन्ह को ऊपर संयोजित करे
५ स्वचालित छीलकर को दबाये
६ अधिक दबाने से विधूतरोधन केवल के उस छोस से काट जायेगा जिसे केवल से हटाया जाना हे
७ जाँच कर लेनहे की केबल का कोई चालक तर कटी तो नही है

धूर विरहित चुलहा

धुर विरहित कार्य:- 

१) नेहमीच्या चुलीत जाळाच्या उष्णतेचा जेवढा वापर होतो त्याच्या सुमारे दुप्पट अधिक उष्णता मिळले.

 २) पहिल्या टप्यात शिल्लक राहिलेला कार्बन दुसऱ्या टप्प्यात पूर्णपणे जळतो व या टप्यात देखील य वापर करता येतो.

धुर विरहित चुलीचे फायदे –

१) इंधनाची (लाकडाची) बचत होते.

२) जंगल तोड कमी व पर्यावरणाचे संवर्धन.

३) वापरलेल्या इंधनाचा पुरेपूर व पूर्ण उपयोग होतो.

४) चुलीतील जाळापासून सुरक्षितता.

५) एकाच वेळी चुलीचा दुहेरी उपयोग,

६) स्वयंपाक करणे सुरक्षित,

७) कमीत कमी वायू प्रदूषण.

इंधन म्हणजे काय :- 

जे पदार्थ कमी तापमानास (ज्वलनांक) पेट घेतात; जळाल्यानंतर भरपूर उष्णता देतात असे पदार्थ आपण इंधने म्हणून वापरतो. केरोसिन (रॉकेल), गोबर गॅस (मिथेल), एल.पी.जी. (ब्यूटेन) ही सर्व इंधने ही कार्बन व हायड्रोजनपासून बनलेली असतात, यात कार्बनची साखळी असते. जेवढी साखळी लांब तेवढे ते इंधन जळण्यास कठीण. घरगुती वापराच्या सिलेंडरमध्ये दाबाखाली द्रवरुप ब्युटेन वायू साठवलेला असतो. सिलेंडरमधून बाहेर आल्यावर दाब कमी होतो. व द्रवाचा वायू बनतो.

खाली तीन वेगवेगळ्या इंधनांचा वापर करून वेळ खालीलप्रमाणे आहे.

प्रजन्यमापक फायदे :

१) आपल्या ठिकाणी किती मिमी पाऊस पडला ते कळते.

२) आपल्या ठिकाणी पाऊस कमी व जास्त पाऊस पडला ते कळते.

३) आपल्या ठिकाणी दुष्काळ पडल्यास तर सहकार पुरावा दाखवता येतो.

आवश्यक साम्रगी :- बॉटल , मोजपटी , सिमेंट , नरसल इ.

प्रक्रिया :- 

पद्धत १ :- 

१) प्लास्टिक बॉटल चित्रा दिल्या नुसार कापावी.

२) त्याच्या खाली सिमेंट सपाट करावे.

३) प्लास्टिकच्या बॉटला सिमेंट इथून मोजपटी

चिटकावी.

४) त्याच्या वरून नरासाल मधी ठेवावं. बाटलीच खालीची बाजू आणि नेसालचा व्यास सारखा पाहिजे.

५) पर्जन्यमापक मोकळ्या जागेत ठेवावे.

६) पर्जन्यमापकला बाजूने विटा लावावे ते पडू नये.

पद्धत २ :- 

मोजपती नाही लावता आल्यास.

तर , 

      मिळालेले पाणी

  ———————-   X  १०

         क्षेत्रफळ

उदा ,

समजा नरसालच त्रिज्या = २ सेमी

मिळालेले पाणी = ५५२ मिली

  वर्तुळाचे क्षेत्रफळ = π r२

                                 = ३.१४ x २2

                    = ३.१४ x १८2

                    = १२.५६ cm2

  १ मिलीटर पाणी = १ cm3

 ५५२ मिलीटर पाणी = ५५२ cm3

पाऊस =         मिळालेले पाणी

               ———————-   X  १०

                       क्षेत्रफळ

        =             ५५२ cm3

               ———————-   X  १०

                       ११३.०४ cm2

           =         ४७.१६ मिमी

सावधानी :

१) प्लास्टिकच्या बॉटलीच्या बाजूस आधार लावावे कारण ते पडू नये.

२) पर्जन्यमापकला सपाट जागेवर ठेवणे.झाडं , भिंत यांच्या खाली ठेवू नये.

३) पाऊस प्रतिदिन एकदा रोज मोजणे.

४) प्रतिदिनाची नोंद ठेवावी. त्याचे आलेख का.

इलेक्ट्रिकल वायर रंग कोडींग काय आहे?

इलेक्ट्रिकल वायर सर्किट प्रत्येक वायरचा कार्य वर्गीकरण करण्यास मदत करतो, रंग कोडींग पालन करा. भारतात वायर RGB मोड मध्ये म्हणतात लाल- हिरवा – निळा आहेत. या RGB वायरचे विविध कार्ये आहेत.

लाल – लाल वायर फेज (phase) ला प्रतिसाद आहे, इलेक्ट्रिक सर्किट मध्ये. हि वायर लाईव्ह (Live) वायर आहे जी कोठल्या हि दुसरया लाल किव्हा निळ्या वायरला जोडता येणार नाही. लाल wire हि कुठल्या तरी switch leg मधी वापर करतात. Switch leg हि वायर आहे जी खालच्या टर्मिनल मधून येते आणि जेव्हा Switch चालू करतो तेव्हा गरम होते. हीच तो leg आहे जो लोड बंद चालू करतो.

निळा– निळी वायर इलेक्ट्रिकल सर्किट ची neutral वायरआहे . हि neutral वायर neutral bus bar ला कनेक्ट करतात इलेक्ट्रिकल पॅनल मधे. निळी वायर हि निळी वायरलाच जोडावी लागती आणि दुसऱ्या कुठल्या वायरला जोडता येत नाही. निळी वायर हि neutral वायर असल्या मुले त्यात करंट नसते. ती जास्त करून असुंतुलित लोड घेते. तयामुळे त्याला आपण return current म्हणतो. रिटर्न करंट हे इलेक्ट्रिसिटी/करंट इलेक्ट्रिकल बोर्ड/पॅनल मधे परत जातो.

हिरवा – हिरवी वायर हि जमिनीत असते अर्थिंग इलेक्ट्रिक सर्किट साठी. हिरवी वायर हि हिरव्या वायर लाच लावायची असते ( दुसऱ्या कुठल्याही वायर ला नाही). जमिनीत अर्थिंग (Earthing) साठी वायर हि करंट किव्हा लाईट साठी नाही असत. हिरवी वायर हि सॉकेट साठी असते. सॉकेट हे AC ,geyser ,टीव्ही ,micorwave ईत्यादी. जास्त करून बटनांन २ वायर असतात. Neutral आणि Phase.

रूम / अपार्टमेंट मधे भरपूर सॉकेट वापरण्य्त येतात. अर्थिंग ची वायर या सगळया सॉकेट्स मधून अपार्टमेंट मधे जमिनीवर / पॉईंट एकाच वेळी कनेक्ट करा. या जमिनीवर टर्मिनल बाजू एक डीबी (DB-Distribution Box) (वितरण बॉक्स) जोडलेले आहे ती एक तांब्याचा काठी / स्क्रू आहे. पासून डीबी, वायर नंतर जमिनीवर बस बार कडे नेहता सोसायटी मीटर बॉक्स जवळ. जमिनीवर बस बार खोल खाली जमिनीत आत पुरला जातो. याला सोप्या भाषेत अर्थिंग (Earthing) म्हणता.

लेव्हल टुब

उद्देश्य – लेव्हल टूब मध्ये पाणी भरा आणि लेव्हल टूब चा वापर करणे

साहित्य पाणी चौक

लक्ष पूर्ण लेवल ट्युब मध्ये पाणी भरा बुडबुडे किंवा हेअर काढून घ्यावी लेव्हल टू घ्या आणि खिडकीला एका कोपऱ्यात ती लेवल धरा आणि दुसरे टोक त्या दुसर्‍य टोकाला धरा आणि ती लेवल आहे का नाही ते पहा कुठे आहे , आणि पाणी लेवल करा

आपल्या अवतीभवती एखादी स्त

असेल तर त्याच्याकडे जाऊन ती कशी वापरायची त्याची माहिती नीट समजून घ्या

लेव्हल टुमणे आपण कोणतेही लेवल घेऊ शकतो तुझ्या आईच्या पुच्चित फर

सिल्वेस्टर पद्धत

पीडितेला त्याच्या पाठीवर झोपायला वा त्याच्या खांद्याखाली डोक्याजवळ त्याचे दोन्ही हात कोपऱ्या खाली तरा पीडित व्यक्तीला डोक्याजवळ गुडघे टेकून त्याचे दोन्ही हात कोपऱ्या खाली नीट धरा तो आडवा येईपर्यंत त्याचे हा त्या डोक्याजवळ हलवा आणि दोन्ही दोन सेकंद त्या स्थितीला रहा पीडिता चे दोन्ही हात छातीच्या दत्तकाला खाली आणि त्यांच्या हातावर थोडासा दाब द्या पीडित व्यक्तीने श्वास घेतल्या सुरुवात केली तर ती प्रक्रिया श्वास पूर्ण घेण्यास तयार सुरू करा

वायर गेज मापक

घरगुती वायरिंग साठी मल्टी स्टॅंडर्ड वायर वापरली जाते घरगुती आणि लघुउद्योगाच्या वायरिंग साठी गुंडाळलेल्या तारांचा वापर केला जातो घरगुती वायरिंग साठी घन साईड वायर चा वापर सामान्य केला जातो

माफ तार गेज मापक वायर गेज हे वायर आणि केबल च्या कंडक्टर आकार चा व्यास निर्माण करण्यासाठी वापरले जाणारे एक साधन आहे हेच तेल ची पातळ गोलाकार फ्लॅट असून तिच्या परिघामध्ये अनेक स्पोर्ट्स बनवलेल्या असतात प्रत्येक पोटचा गेज दर्शविण्यासाठी विशिष्ट संख्या चीन किती केली जाते प्रत्येक पोस्टच्या टोकाला छिद्रे असतात जेणेकरून वायर सहज काढता येतात

शोष खड्डा

उद्देश्य – खड्डा बांधण्याची पद्धत शिकणे

महत्त्वाचे साहित्य – विटा दगडी रेती खड्डा खोदण्याचे साहित्य

प्रक्रिया – वापरलेले पाणी ज्या ठिकाणी जमा होते ते शोधा

एक मी एक मी एक मी मोजमाप एक खड्ड्यात करा. एक बाई तीन भाग नारका च्या आकाराचा दगडांनी मधला एक बाई तीन व भाग दगडांच्या आकाराच्या विटांनी भरा वरचा भाग लिंबाच्या आकाराच्या कांड्या युव

्विटा भरून घ्यावा

निष्कर्ष 25 सेमी 25 सेमी गाळा सारखा भिजवणे खड्ड्यात खड्डे च काळजी दोन ते तीन वर्षानंतर घ्यावी खड्ड्यात फक्त पाणी जावे याची काळजी घ्यावी खड्ड्यात जास्त केरकचरा जाऊ नये व भाताचे शीत जाऊ नये याची काळजी घ्यावी शोष खड्डा हा गरजेचं आहे की सिमेंटच्या टाकीत होतो प्लास्टिकच्या टाकीचा पण बनवू शकतो