1}Personal hygiene
What is personal hygiene?
1)Cleaning one’s body means personal cleanliness
2] What are the things that come in Vdyaryakta• Cleansing the stomach after waking up in the morning.
3) Do exercise or yoga.
4) Wear clean clothesApply oil to the hair and massage the hair
4) Brush your teeth in the morning and before going to bed at night.
5)Wash your hands with soap and water before eating and after doing any work, before washing dishes and after going to the toilet.
6) Hair should be shampooed twice a week with your own milk
7) Cutting of hair and top during Patra day.
8) Wash your hands and feet three times a day.
2) Hemoglobin
Hemoglobin
hemoglobin Kya Hota Hai
hemoglobin Hamare Red blood cell Mein paya jata hai
Hemoglobin ko karne Hamare Roop Ki Lal Rakt Aata Hai
Hemoglobin Hamare Sharir Mein mahatvpurn kam karta hai
Hemoglobin Kay karta hai
Hamare Sharir Mein sampurn Ang ko Sharir ko Har EK Bhag se carbon Hemoglobin ke pass Karte Hain
Hamare Sharir Mein hemoglobin ka Kitna ho rahi hai
Male 14 se 18 gram 100 ml blood Main 14 se 18 gram hemoglobin Hota Hai
female 12 se 14 gram 100 ml blood mein 12 se 14 gram hemoglobin Hota Hai
Chakkar Aane BP Lo hone
hemoglobin
carrot, tomato, dates, kismis , jaggery , hara daniya , apple , angir , kala angur , moringa , aalo , banana , brigal , strawberry , dragon fruit , aanar , ananas , dark chocolate , sugarcane , watermelon ,amrut
3}Pav

साहित्य | वजन | दर /kg | किंमत |
मैदा | 7kg | 40Rs | 280 |
ईस्ट | 150gm | 180Rs | 27 |
मिठ | 140gm | 20Rs | 2.8 |
तेल | 100gm | 150Rs | 15 |
साखर | 140gm | 40Rs | 5.6 |
ओव्हन चार्जेस | 1unit | 14Unit | 14 |
ब्रेड इम्प्रोअर | 14gm | 590Kg | 8.26 |
352.66 | |||
मजुरी 35% | 88.165 | ||
एकूण खर्च | 440.825 |
कृती :
1) सर्व साहित्य वजन करून घेतले.
2) पहिल्यांदा मैदा एक भांड्यामध्ये काढून घेतला.
3) त्याच्यामध्ये पाणी टाकून आणि मीठ घालून घेतले.
4) त्यानंतरहून ब्रेड इम्प्रोवर आणि ईस्ट एका भांड्यामध्ये 40 °c इतके पाणी होसपर्यंत त्यानंतरहून हे सर्व मिक्स करून घेतले.
5) त्यानंतरहून सर्व मिश्रण मिक्स करून घेतले आणि सर्व जसे पाणी लागत होतं त्याप्रमाणे पाणी टाकले.
6) त्यानंतरहून टेबल वरती पीठ घेऊन पुन्हा एकदा व्यवस्थित मळून घेतले.
7) त्यानंतर सर्व पीठ फर्मेंटेशन साठी ठेवून दिले.
8) एक तास झाल्यानंतर सर्व पीठ टेबल वरती काढून घेतल्या व त्याला गोल करून घेतले.
9) पाव बनवण्यासाठी पिठाचे गोळे घेतले व त्याला आकार गोल करून घेतला.
10) ट्रेलर तेल लावून घेतले व त्याचे मध्ये पावाचा गोळा ठेवून दिला.
11)280° तापमानाला पाव बेक होतात. त्याच्यासाठी बेक oven करून झाल्यानंतर त्याला बाहेर काढल्यावर आणि पावाला तेल लावून घेतले.
12) लादी थंड झाल्यानंतर तिला पलटी मारली.
4) O R S
Salt sugar lemon
Calories
calories is a unit of energy
1 KCAL is equal to 100 CAL
3 Main source
carbohydrates 4 gram\ Cal
Protein 4 gram\ CAl
Fats 9 gram / cal
Water 0 gram /cal
Alcohol 7 gram / cal
Vitamins 0 gram/cal
Minerals 0 gram / cal
Fibres 2 gram / cal
Fruits
Apple = 50 gram
water 30 gram
Carb weight 20 gram
Calories =20x4cal
=80 cal
Papaya 100 gram
water 700 gram
Carb weight 300 gram
Calories 300 x 40 cal
1200 cal
Potato 2000 gm
Water 800 gm
2000 – 800 = 1200 cal
1200 x 4 = 4800 cal
4.8 cal
rice = 500gram
500 x 4 cal
=
2000 cal
2cal
Ghee /clonfird butter ,= 50 gram
50 x 9 = 450cal
5) खारी बनवणे
साहित्य | वजन | दर | किंमत |
मैदा | 500gm | 40/kg | 20 |
कस्टर्ड पावडर | 14 gm | 100/kg | 1.40 |
साखर | 14gm | 40/kg | 0.56 |
मीठ | 14gm | 15/kg | 0.21 |
दूध | 20ml | 40/kg | 0.80 |
मार्गरिंग डालडा | 312gm | 170 /kg | 40.56 |
ओव्हन चार्ज | 1/2 unit 35 min | 14 /unit | 7.0 |
एकूण | 70.53 | ||
मजुरी 35% | 24.68 | ||
Total | 95.21 |
कृती:
1) पहिल्यांदा सर्व साहित्य मोजून घेतले त्याचे वजन करून घेतले.
2) नंतर मैदा घेतला व त्याला पाणी टाकून कालवून घेतले व फर्मेंटेशन साठी फ्रीजमध्ये एक तास ठेवले.
3) विठ्ठला चांगलं लाटून घेतले रुमाल पद्धतीने दोन वेळा आणि रोल पद्धतीने दोन वेळा करून घेतले. त्यावरती प्रत्येक लेयरला मार्गे रिंग डाल डाल लावून घेतला.
4) पेठ फर्मेंटेशन झाल्यानंतर चांगल्या पद्धतीने चौकोन आकारात लाटून घेतले.
5) खारी बनवण्यासाठी तिच्या मापाने कट करून घेतले.
6) ट्रे ला तेल लावून घेतले व नंतर त्याच्यामध्ये कट केलेल्या खारीचे तुकडे टाकले व त्याला दूध लावून घेतले.
7) त्यानंतरून ओवोन मध्ये ट्रे ठेवले आणि कलर यस पर्यंत 15 min ठेवले.
8) त्यानंतर थंड झाल्यावर ते पॅकिंग बॅगमध्ये भरून ठेवले.
6) चिंच सॉस बनवणे
साहित्य | वजन | दर | किंमत |
चिंच | 1 kg | 80rs/kg | 80 |
साखर | 240gm | 40rs/kg | 96 |
मीठ | 24gm | 15rs/kg | 0.36 |
काळ मीठ | 24gm | 40rs/kg | 0.96 |
लाल मिरची | 16gm | 200rs/kg | 3.20 |
खजूर | 1 kg | 160rs/kg | 160 |
गरम मसाला | 16gm | 350rs/kg | 5.60 |
सायट्रीक ऑसिड | 2 gm | 100rs/kg | 0.20 |
सोडियम बेन्सॉईल | 7 gm | 500rs/kg | 0.50 |
गॅस | 30gm | 900rs/kg | 0.50 |
खर्च | 359.82 | ||
मजुरी 35% | 125.93 | ||
एकूण खर्च | 485.75 rs |
कृती :
1) पहिल्यांदा चिंच घेतले त्यांना निवडून घेतले.
2) पाण्यात धुवून घेतल्यावर नीट चांगले साफ केले.
3) पाणी गरम केले त्यात चिंच टाकले व 15 मिनिटं शिजवून घेतले.
4) थंड झाल्यानंतर मिश्रण मध्ये 2.5-3 लिटर पाणी टाकले व मिक्सर मध्ये वाटून घेतले.
5) वाटलेले मिश्रण हे पूर्णपणे वाटायच्या चाळणीने घेऊन वरून वाटेने प्रेस करून गाळून घेतले.
6) तयार झालेल्या मिश्रण मध्ये मोजून घेतले व साखर आणि मसाला घालून उकळून घेतले.
7) उकळीत झाल्यानंतर एका वाटीमध्ये सोडियम बेनजॉइट साइटरिक ऑसिड घेतल्या आणि मिक्स करून घेतले.
8) तयार झालेले पेस्ट सॉस मध्ये घालून उकळून घेतले .
7) पपई कँडी बनवणे
साहित्य | वजन | दर | किंमत |
पपई | 2.355gm | 7 rs/ kg | 16.48 |
साखर | 1.750gm | 40 rs/kg | 70 |
हिरवा रंग | 29 gm | 300re/kg | 0.6 |
निळा रंग | 2 ml | 110rs/50ml | 4.4 |
गुलाबी रंग | 2 ml | 110rs/50ml | 4.4 |
पेन एप्पल फ्लेवर | 2ml | 42rs/20ml | 4.2 |
रोज प्लेवर | 2 ml | 42rs/20ml | 4.2 |
ऑरेंज फ्लेवर | 2 ml | 42rs/20ml | 4.2 |
गॅस चार्जेस | 30 gm | 870rs/ 14kg | 1.82 |
फ्रिज | 1/2 unit | 10 rs/unit | 5 rs |
खर्च | 115.36 | ||
मजुरी 35% | 40.37 | ||
एकूण खर्च | 153.73 |

Final:

कृती:
1) पहिल्यांदा एक पपई घेतली तिला धुवून घेतली व वजन करून घेतले.
2) वजन झाल्यानंतर त्याचे वरचे साल काढून घेतली व वेस्टीज पण वजन करून घेतले.
3) पूर्णपणे सोलून घेतलेले पपईला छोट्या कट केले व तिला लहान तुकडे करून घेतले
4) पूर्णपणे कापून झाल्यानंतर त्यांना दोन घेतले.
5) जेवढे पपईच्या छोट्या तुकड्यांचे वजन होते तेवढे वजन साखर घेतली.
6) साखर घेतल्यानंतर ती पूर्णपणे पाण्यात बुडवले एवढे पाणी घेतले.
7) साखर पाणी घेतल्यावर त्याला गरम करून पाक तयार करून घेतला.
8) आजच्या पाक तयार झाल्यानंतर त्याच्यामध्ये टाकली व 5 मिनिटानंतर नीट पाकात शिजवून घेतले.
9) कॅंडी थोडी वेळ थंड करून घेतले व त्यात 4 वेगवेगळया डब्यात घेऊन फ्लेवर आणि कलर मिक्स केला
10) कॅंडी मध्ये फ्लेवर आणि कलर टाकून व्यवस्थित मिक्स करून घेतले.
11) पार्क मधून साईडला काढले व 8 तास फॅन खाली ठेवले .
8)मोरिंगा चिक्की
साहित्य | वजन | दर | किंमत |
शेंगदाणा | 400gm | 120rs/kg | 48.0 |
जवस | 160 gm | 120rs/kg | 19.2 |
तीळ | 240gm | 220rs/kg | 52.8 |
मोरिंगा पावडर | 40 gm | 700rs/kg | 28.0 |
गुळ | 600 g. | 45rs/kg | 27.0 |
तूप | 50gm | 600rs/kg | 30.0 |
गॅस | 200gm | 870 rs/14kg | 12.4 |
पॅकिंग बॉक्स | 2 box | 5 rs/Box | 10.0 |
खर्च | 227.40 | ||
मजुरी 35% | 79.59 | ||
एकूण खर्च | 307.01 |

कृती :
1) पहिल्यांदा सर्व साहित्य वजन करून घेतले.
2) शेंगदाणे जवस तीळ असे वेगवेगळे घेऊन कडे मध्ये भाजून घेतले.
3) त्यांना चांगले येईपर्यंत भाजून घेतले.
4) सर्व साहित्य भाजल्यानंतर मिक्सरमध्ये किसून घेतले व थंड व्हायला ठेवून दिले.
5) मिश्रण तयार झाले होते ते मिक्सर करून घेतले .
6) गुळ घेतला व त्याला पाक बनवण्यासाठी गॅस वरती ठेवला.
7) पाक तयार झाल्यानंतर त्याच्या मध्ये मिश्रण टाकलेले व नंतर पार्क मध्ये चांगले मिक्स करून घेतले.
8) चिक्कीच्या ट्रेन घेतलं व त्याच्यामध्ये पाक आणि मिश्रण ट्रेमध्ये टाकले.
9) मिश्रण ट्रेनमध्ये पसरून घेतले व नंतरुन लाटण्याने लाटून घेतले.
10) चांगल्या प्रकारे लाटल्या नंतर कटरीना कट करून घेतले.
11) कट केलेले चिठ्ठी काढून घेतली व पॅकिंग बॉक्समध्ये पॅक करून ठेवले.
10)पिझ्झा
साहित्य
साहित्य | वजन | दर | किमत |
मैदा | 250 gm | 37rs/kg | 9.25 |
यीस्य | 3 gm | 16rs/kg | 0.48 |
मीठ | 3 gm | 15rs/kg | 0.45 |
बटर | 10 gm | 220rs/kg | 2.20 |
मिरची | 5 gm | 80rs/kg | 0.40 |
शिमला मिरची | 5 gm | 30rs/kg | 0.15 |
कांदा | 5 gm | 50rs/kg | 0.25 |
चीज | 40gm | 600rs/kg | 24.00 |
सॉस | 20 gm | 100rs/kg | 2 |
ओव्हन चार्जेस | 1/2 unit | 14rs/kg | 7 |
चाट मसाला | 5 gm | 700rs/kg | 3.50 |
orgino | 2 gm | 80rs/kg | 8 |
एकूण | 57.39 | ||
मजुरी | 20.08 | ||
Total | 77.47 Rs |

कृती
- सर्व साहित्य जवळ घेणे
- त्यानंतरहून 250 gm मैदा घेतला, त्यामध्ये मीठ तीन ग्रॅम आणि साखर 3 gm घेतली आणि त्याचं मिश्रण करून घेतले.
- 20 ml पाणी गरम ( कोमट ) करून होऊन त्यामध्ये 3 ग्रॅम (यीस्ट ) टाकणे व मिश्रण(mix )करणे.
- त्यानंतर चांगले पीठ मळून घेणे
- त्यानंतर पिझ्झाचा बेस चा आकार बनवणे
- ते फर्मेंटेशन साठी एक तास ठेवणे
- बेस फुलल्यानंतर त्यावरती हाताने छोटे छोटे गोल करावे
- आपण ज्या भांड्यामध्ये किंवा प्लेटमध्ये ठेवणार आहे त्याला पहिले बटर लावून घ्यावे.
- मग त्यामध्ये बेस्ट ठेवून द्यावे.
- त्यानंतर पिझ्झावरती टोमॅटो सॉस लावून घ्यावे.
- व त्यानंतरहून त्याच्यावर कांदा,शिमला मिरची,कोथिंबीर , टोमॅटो, व वेगवेगळे कोणते पण पदार्थ टाकू शकतो.
- त्यानंतर चाट मसाला टाकणे
- व ओव्हन मध्ये ठेवणे 180 टेंपरेचर
- दहा ते पंधरा मिनिटे ठेवणे
- त्यानंतर बेस काढल्यावर ते त्याच्यावरती चीज टाकणे.
11) कॅलरी( calories)
कॅलरीज म्हणजे काय?
कॅलरीज म्हणजे ऊर्जा मोजण्यासाठी चा एक उपाय आहे. ( calorie is a unit of energy )
पोषणा मध्ये किलो कॅलरीज ( Kcal ) हा शब्द वापरला जातो.
1 Kcal =1000cal
कॅलरीज का महत्वाचे आहे?
कॅलरी शरीराचे कार्यासाठी शारीरिक क्रियेसाठी आणि मेटाबोलिक प्रक्रियेच्या देखरेखी साठी आवश्यक आहे.
कॅलरीचा सेवन समल्यामुळे वजनाचे व्यवस्थापन आणि आरोग्यदा यी जीवनशैली कायम राखण्यास मदत करू शकते.
कॅलरीचे स्त्रोत्र (source)
1)Main source
.कार्बहैद्राट्स (carbohydrates)
4 cal/gm
. प्रोटीन्स (proteins )
4 cal/gm
. फॅट्स (fats )
9 cal/gm
*) water- 0 cal/gm
*)Alcohal -7 cal/gm
*)vitamins -0cal/gm
*)Minerals -0 cal/gm
*)fiber – ~2 cal/gm
Examples:
1)Apple -50 gm
Water= 30 gm
Carb weight = 20 gm
Carb weight = 20 gm = 20× 4 cal
calories = 80 cal
2) papaya = 1 kg ( 1000gm)
Water = 700 gm
Carb weight = 20 gm
calories= 300×4 cal
calories=1200gm
3) vegetables
potato = 2 kg ( 2000 gm)
water=800 gm
2000- 800 = 1200
calories= 1200× 4 cal
calories= 4800 gm cal
= 4.8 kcal
4) oil = 8 gm
8× 9cal= 72 cal
5)Rice = 500 gm
500 × 4 cal = 2000 cal
=2 kcal
5) Ghee / clarified Butter = 50 gm
50× 9 = 450 cal
(12)नानकटाई तयार करणे
साहित्य :-मैदा ,डाळदा ,पिठी साखर ,ट्रे ,तेल इ .कृती :-1)सर्वप्रथम 200 ग्रॅम डाळदा घेऊन तो वितळवला आणि त्यामध्ये पिठी साखर 200 ग्रॅम चालून टाकली .2)नंतर मग त्यात 250 ग्रॅम मैदा टाकला व फ्लेवरचा 1 थेंब टाकला .(लिंबू फ्लेवर )3)व ते मिश्रण मळून घेतले . आणि साच्याने वेगवेगळ्या आकाराच्या नानकटाई तयार केल्या .4)आणि ओव्हनमध्ये 150 c ते 180 c तापमानाला बेक केल्या .
