प्लेन टेबल सर्वेक्षण ही सर्वेक्षणाची सर्वात जलद पद्धत आहे. प्लेन टेबल हे ग्राफिकल पद्धतीने सर्वेक्षण करण्यासाठी वापरलेले साधन आहे ज्यामध्ये फील्ड वर्क आणि प्लॉटिंग एकाच वेळी केले जाते. प्लेन टेबल सर्वेक्षणाचा मुख्य फायदा म्हणजे मॅप करावयाची टोपोग्राफिक वैशिष्ट्ये पूर्ण दृश्यात आहेत. हे लहान आणि मध्यम स्केल-मॅपिंगसाठी (1:10000 ते 1:250000) सर्वात योग्य आहे.

प्लेन टेबल सर्वेक्षणाचे फायदे :

  • निरीक्षणे आणि प्लॉटिंग एकाच वेळी केले जातात, त्यामुळे आवश्यक तपशील वगळण्याचा धोका नाही.
  • प्लॉटिंगमधील चुका आणि चुका चेक रेषा काढून तपासल्या जाऊ शकतात.
  • जमिनीचा थर दिसत असल्याने अनियमित वस्तूंचे प्लॉट अचूकपणे करता येते.
  • तपशील भरण्यासाठी हे सर्वात जलद आणि उपयुक्त आहे.
  • कोणत्याही महान कौशल्याची आवश्यकता नाही.
  • थिओडोलाइट सर्वेक्षणापेक्षा प्लेन टेबल सर्वेक्षण कमी खर्चिक आहे.
  • हे चुंबकीय क्षेत्रांमध्ये फायदेशीर आहे जेथे होकायंत्र सर्वेक्षण विश्वसनीय नाही.

प्लेन टेबल सर्वेक्षणाचे तोटे :

  • ओल्या हवामानात आणि घनदाट वृक्षाच्छादित देशात काम करण्यासाठी प्लेन टेबल सर्वेक्षण योग्य नाही.
  • मोजमाप नसणे (फील्ड नोट्स) गैरसोयीचे आहेत, जर सर्वेक्षण काही वेगळ्या प्रमाणात पुनर्रचना करायचे असेल.
  • ते वाहून नेणे जड आणि अस्ताव्यस्त आहे आणि सामान हरवण्याची शक्यता आहे.
  • खूप अचूक परिणाम देत नसल्यास.

वापरणा जाणारे साधन :

1.प्लेन अलिडेड

एक साधा फॉर्म आणि सामान्य कामासाठी वापरला जातो. यात साधारणपणे धातू किंवा लाकडी नियम असतात ज्याच्या टोकाला दोन वेन्स असतात. अ‍ॅलिडेड वापरात नसताना नियमानुसार खाली दुमडण्यासाठी दोन वेन किंवा साईट्स बिजागर असतात. व्हेनपैकी एक अरुंद स्लीटसह प्रदान केला जातो तर दुसरा खुला असतो आणि केस किंवा पातळ वायर वाहक असतो. अशा प्रकारे दोन्ही स्लिट्स दृष्टीची एक निश्चित रेषा प्रदान करतात जी दिसण्यासाठी ऑब्जेक्टमधून जाऊ शकते. शीटवरील इन्स्ट्रुमेंट स्टेशनचे प्रतिनिधित्व करणार्‍या बिंदूभोवती अ‍ॅलिडेड फिरवले जाऊ शकते जेणेकरुन दृष्टीची रेषा दिसण्यासाठी ऑब्जेक्टमधून जाईल.

2. टेलिस्कोपिक अ‍ॅलिडेड

 एक सामान्य प्लंबिंग फोर्क दर्शविते. प्लंबिंग फोर्क ही U-आकाराची धातूची फ्रेम आहे ज्याचा वरचा आडवा हात आणि खालचा कललेला हात असतो. वरच्या हाताला शेवटी पॉइंटर दिलेला असतो तर खालच्या हाताला प्लंब बॉबला सस्पेंड करण्यासाठी हुक दिलेला असतो. जेव्हा प्लंबिंग काटा प्लेन टेबलवर ठेवला जातो तेव्हा उभी रेषा (प्लंब बॉबची रेषा) वरच्या हाताच्या टोकदार काठावरून जाते. प्लंब बॉब ग्राउंड पॉईंट ड्रॉइंग शीटमध्ये हस्तांतरित करण्यात मदत करतो आणि त्याउलट देखील.

3.आत्मा पातळी

सर्वेक्षणादरम्यान समतल टेबल समतल करण्यासाठी सपाट आधारित स्पिरिट लेव्हलचा वापर केला जातो. परिपूर्ण पातळी मिळविण्यासाठी, स्पिरिट लेव्हलने बबल ट्यूबची मध्यवर्ती स्थिती दर्शविली पाहिजे जेव्हा कोणत्याही दोन परस्पर लंब दिशेने त्याच्या स्थानांसह तपासले जाते.

4. कुंड कंपास

कुंड कंपास यात 80 ते 150 मिमी लांब आणि 30 मिमी रुंद बॉक्स असतो ज्यामध्ये त्याच्या मध्यभागी एक मुक्तपणे निलंबित सुई असते (संदर्भ. चित्र 6). मध्यभागी दोन्ही बाजूला शून्य ते पाच अंश दर्शविण्यासाठी सुई पदवीच्या शेवटी बॉक्सवर चिन्हांकित केले जातात. वाऱ्याद्वारे सुईचे दोलन टाळण्यासाठी बॉक्सला काचेच्या शीर्षासह प्रदान केले जाते. जेव्हा सुई मध्यभागी असते (0-0 वाचत असते), तेव्हा सुईची रेषा बॉक्सच्या काठाशी समांतर असते. म्हणून या अवस्थेतील कडांवर चिन्हांकित करणे चुंबकीय उत्तर-दक्षिण दिशा दर्शवते.

5. ड्रॉइंग शीट

ड्रॉइंग शीट विमान टेबल सर्वेक्षणासाठी चांगल्या दर्जाचे, अनुभवी ड्रॉइंग शीट वापरावे. ड्रॉइंग शीट वापरात नसताना गुंडाळली जाऊ शकते, परंतु ती कधीही दुमडली जाऊ नये. महत्त्वाच्या कामांसाठी फायबर ग्लास शीट्स किंवा पातळ अॅल्युमिनियम शीट्ससह कागदाचा वापर केला जातो. प्लेन टेबलवर ड्रॉइंग शीट फिक्स करण्यासाठी क्लिप क्लॅम्प्स, अॅडेसिव्ह टेप्सचा वापर केला जाऊ शकतो. तीक्ष्ण कडक पेन्सिल, चांगल्या दर्जाचे खोडरबर, पेन्सिल कटर आणि पेन्सिल पॉइंट शार्प ठेवण्यासाठी सँड पेपर हे ड्रॉइंगच्या कामासाठी आवश्यक असलेले इतर सामान आहेत. आवश्यक असल्यास, पाऊस आणि धूळ पासून ड्रॉइंग शीट झाकण्यासाठी प्लास्टिक शीट वाहून नेली पाहिजे.