१] बोर्ड फिटिंग

१] साधने -वायर ,कटर ,पक्कड , टेस्टर , स्कु ड्रायव्हर

२] साहित्य- पिन, स्विच , बोर्ड ,प्लग

३] कृती –

बोर्ड फिटिंग करताना आपल्याला मेन वायर कोणती आहे ती माहिती पाहिजे [लाईव्ह वायर ] . बोर्ड फिटिंग मध्ये मेण सप्ल्याय स्विच च्या खालच्या भागात जोडावे
बोर्ड फिटिंग करत असताना सर्व स्विच व् प्लग एक सरळ रेषेत यावीत
आशा प्रकारे बोर्ड भरणे आवश्यक असते .

2) पर्जन्यमापक

साहित्य- बॉटल, पट्टी,

साधने -सिमेंट, पाणी, लोखंडी स्टॅन्ड, हेक्सो

कृती-1) एक प्लास्टिक बॉटल घ्यावी.

2) ती योग्य पद्धतीने कापून घ्यावे.

3) तिच्या तळ भागात सिमेंट टाकून घ्यावे.

4) सिमेंट पूर्णपणे वाळून द्यावे.

5) त्यानंतर बॉटल वरती नरसाळे व बाजूला पट्टी बसून घ्यावी.

6) मोटर व्यवस्थित स्टॅन्ड वर ठेवावी.

3) बायोगॅस

साहित्य- शेन, पाणी,

साधने – टप, बादली, फावडी

कृती-1) पंचवीस लिटर पाणी घ्यावे व 25 किलो शेण घ्यावे.

2) त्यांचे फावडीच्या साह्याने एकत्र मिश्रण करावे.

3) त्यानंतर बायोगॅस मध्ये टाकावे.

4) दांडकेच्या साह्याने हलवून स्लरी बाहेर काढावी.

SHAR

4) वायर छेलने

साहित्य- वायर

साधने – फक्कड, कटर,

कृती -1) वायर कट करताना आतील तार कट न होऊ देता कट करावी

2) जेवढी केबल छेला यची आहे तेवढीच चे छेलावी

3) वायर छेल नेहमी कट्टर नीट चे छेलावी

5) बॅटरी चे घनत्व मोजणे

साहित्य-बॅटरी, डिस्टिल वॉटर

साधने- थर्मामीटर, मल्टीमीटर

कृती -1) बॅटरी डिस्टिल्ड वॉटर वताना मधी हात घालू नये

2) थर्मामीटर च्या साह्याने डिस्टिल्ड वॉटर चेक करणे

3) मल्टीमीटर च्या साह्याने डीसी व्होल्टेज मोजावे

4) बॅटरी जेवढे डिस्टिल्ड वॉटर गरजेचे आहे तेवढे वातावे

6) मीटर रिडींग

साहित्य- मिटर

साधने – परिकलन नोटबुक, पेन्सिल आदि.

कृती-1) आपल्या घरातील सर्व वस्तूंचा एक चार्ट बनवावा.

,2) प्रत्येक रेडींग आपल्या वहीत लिहून घ्यावी.

3) फ्रिज ला एक तासाला किती युनिट गेले ते काढावे.

4) वॅट व तास किलोवॅट तासात बदलणे.

7) कृत्रिम श्वसन

साधने – चटई, स्वयंसेवक, टेबल

कृती-1) पहिल्यांदा त्या व्यक्तीला खाली पोटावर झोपवावे

2) आपले हात सरळ ठेवा त्याचे हात हळूहळू वर खाली करावे.

3) व त्याची छाती हळूहळू दाभावी.

4) त्या व्यक्तीचा चेहरा एका साईडला करावा.

8) मोटर वायडिंग

साहित्य- कटर, फक्कड, स्क्रू ड्रायव्हर, वायर

साधने – मोटर

कृती-1) मोटरच्या आत मधील पोल व्यवस्थित काढावे.

2) मोटर व्यवस्थित साफ करून घ्यावे.

3) मोटर मधील व्यवस्थित कागद घालावे.

4) मोटर मधील वायर व्यवस्थित भरावे पोल प्रमाणे.

5 मोटर वायर भरून झाल्यानंतर वरून काडी लावावी.

6) मोटरचे कनेक्शन नीट जोडावे

9) लेवल ट्यूब

साहित्य- पाणी

साधने – लेवल टूब

कृती -1) आपल्या घरासाठी एक भिंत. लाईनीत येण्यासाठी लेव्हल टू चा वापर करता येतो

2) लाईट फिटिंग साठी पट्ट्या बसवण्यासाठी लेवल टू चा वापर करता येतो

3) घराची उंची एकसारखी येण्यासाठी लेवल टू चा वापर करता येतो.

4) घरातील बोर्ड एक लाईनीत बसवण्यासाठी लेव्हल टू चा वापर करता येतो

10) सौर कुकर

साहित्य- भात,पाणी, मीठ,

साधने – सोलर डब्बा, सोलर कुकर

कृती-1) पहिला सोलर उन्हाच्या दिशेने ठेवावा

2) एका डब्यात भात पाणी मीठ घेऊन तो सोलर कुकर मध्ये ठेवावा.

3) सोलर कुकरला उन्हात ठेवावा.

4) पाच तासांनी भाग पूर्णपणे शिजतो

5) याचा फायदा असा आहे की त्याला ना गॅस रॉकेल कोळसा वीज प्रथम त्यांचा वापर न करता आपण हे सर्व करू शकतो

11) डिझेल इंजिन

साहित्य- डिझेल

साधने – डिझेल इंजिन, टेस्टर

कृती-1) रासायनिक ऊर्जा – उष्णता- दाब- गती

2) बाह्य ज्वलन इंजिन – इंधनाचे साधने भट्टीत करून मग आलेले उष्णता जीवनामध्ये वापरले जाते त्यामुळे

3) इंजिन म्हणजे इंधनाची रासायनिक ऊर्जेतून ज्वाला मार्गी यांत्रिक ऊर्जा उपलब्ध करणारे यंत्र यात प्रथम ज्वलन उष्णता निर्माण होते उष्णतेमुळे दाब तयार होतो व दाबामुळे गती मिळते

12) निर्दुर चूल

साहित्य- ज्वलनासाठी लाकूड, माचिस

साधने – निर्दुर चूल

कृती-1) सर्वप्रथम निर्दुर चूल निरीक्षण केले

2) त्याबद्दल माहिती घेतली

3) सुरस बद्दल माहिती घेतली

4) लाकूड लावून ते माचिस ने पेटवली

5) निरीक्षण केले

13)वायर्स आणि केबल्स

साहित्य- वेगवेगळ्या वायर

साधने – स्टीपर

कृती-1) कंडक्टर चे प्रकार -1) विजेच्या प्रवाहाला खूप कमी प्रमाणात विरोध उदा, चांदी तांबे इत्यादी

2) ब्याड कंडक्टर -1) विजेच्या प्रवाहाला मध्यम प्रमाणात विरोध उदा, बल्ब मधील टंगस्टन वायर

3) नॉन कंडक्टर -1) विजेच्या प्रवाहाला तीव्र स्वरूपात विरोध करतात उदा, रबर पीव्हीसी अद्रक बॅकलाईट

14) रेफ्रिजरेटर दुरुस्त करणे

साहित्य- फ्रिज

साधने – शोल्डर मशीन, कट्टर, टेस्टर, r600

कृती-1) रेफ्रिजरेटर मध्ये गॅस भरताना पहिली टाकी साफ करून घ्यावी

2) त्यानंतर शाम्पू च्या साह्याने पाईप कनेक्शन लिंक आहे का ते चेक करून घ्यावे

3) त्यानंतर लिंक आहे का आहे तिथे गरम करून कट करावे व त्या जागेत शोल्डर मशीनच्या साह्याने शोल्डरिंग करावी

4) रेफ्रिजरेटर मध्ये 90 ग्रॅम गॅस बसतो

5) एलपीजी गॅस च्या साह्याने आपल्याला कट करण्यासाठी मदत होते

15) फॅन नीट करणे

साहित्य-टेबल फॅन, फॅन

साधने – कटर, स्पॅनर, स्क्रू ड्रायव्हर

कृती-1) फॅन खोलताना स्पॅनर च्या साह्याने खोलावा पकडच्या साह्याने खोलला तर नटाचे आटे खराब होतात

2) फॅन खोलल्यानंतर मल्टीमीटरने चेक करावे की बॉडीला करंट लागतो का ते मल्टीमीटरने कळते

3) पंख्याची कॉइल जळाली आहे का ती चेक करावी

4) स्क्रू ड्रायव्हरच्या साह्याने पंखा खोलावा.

5) पंख्याच्या कॅपॅसिटर चेक करावा डाऊन झालाय का ते कळते.

6) पंखा चालू केल्यानंतर तो पहिला पहावा पंकज सरळ फिरतोय का उलटा फिरतोय हा चेक करावा

16) ये प्रेम कंटूर लाईन

साहित्य- ए फ्रेम

साधने – फक्की टिकाऊ फावडी

कृती-1) ए प्रेम वापरताना डोंगर साईडला किंवा डोंगरावर वापरावी

2) ए प्रेम वापरली तर आपले अंतर मापात येते कमी जास्त होत नाही

3) हे प्रेम चा वापर जास्तीत जास्त डोंगर साईडला होतो

4) टेपच्या साह्याने माफ करीत तोपर्यंत हे प्रेम वापरून आपले काम लवकर होते

5) हे प्रेम चा वापर सपाट पृष्ठभागावर पण करता येतो

17) इव्हीकल सायकल

साहित्य- सायकल

साधने – कटर,पकड,टेस्टर,स्क्रू ड्रायव्हर,वायर

कृती-1) वेहिकल सायकल मुळे आपल्याला वीज बिल कमी येतो

2) विकल सायकल तयार करण्यासाठी आपल्याला एक सायकल वायरची गरज असते

3) मल्टीमीटर च्या साह्याने आउटपुट आणि इनपुट चेक केले

4) सायकल चालवल्यानंतर बॅटरी किती इनपुट चार्ज होती ते कळते.

5) त्यानंतर बॅटरीची कॅपॅसिटी किती आहे ती चेक करावे

18) शोष खड्डा

साहित्य- विटांचे तुकडे जाड वाळू इत्यादी

साधने- फावडे टिकाऊ घमेले पहार मीटर टेप इत्यादी

कृती -1) जमिनीतील पिण्याचे पाण्यामध्ये दूषित पाण्याचे जिरवण्याचे प्रमाण कमी होते

2) शोष खड्ड्यापासून रोगराई प्रसारास आळा बसून आरोग्य राखले जाते

3) या खड्ड्यात प्रथम 20 सेमी जाडीचा वाळूचा थर घ्यावा

4) वाळूच्या थरावर वीस सेमी जाडीचा थर द्यावा

5) त्यावर पुन्हा वाळूचा 10 सेमी जाडीचा थर द्यावा

6) त्यानंतर सर्व सांडपाणी वाहून खड्ड्यात येईल अशी सोय करावी

19) एलईडी लाईट दुरुस्त करणे

साहित्य- एलईडी बल्ब, ट्यूबलाइट

साधने – मल्टीमीटर, सोल्डरिंग

कृती -1) उपकरण के लिए अपेक्षित ऊर्जा का परिकलन

2) उचित सौर पॅनल का चलन

3) उपयुक्त बॅटरी का चलन

4) उचित प्रकाशन उपकरण का चलन

5) कनेक्शन वर संस्थापना

6) ओल्ड मीटर का प्रयोग करके रीडिंग लेगा

20) बॅटरी का घनत्व मोजणे

साहित्य- बॅटरी

साधने – घनत्व माफी, आज सुजल, मल्टीमीटर

कृती-1) मल्टीमीटर की सहायता से बॅटरी की डीसी ओल्ड मापे

2) अपेक्षित गणत्व की जांच करने के लिए बॅटरी से सेल मे घनत्व मापे फ्रेंच के नोजल को डालेबल को दबाये और पश्चात उसे धीरे धीरे छोडे

3) सेल से प्राप्त मात्र मे इलेक्ट्रॉनिक प्राप्त करे जो स्वच्छचंद रूप से गणत्व माफी मे प्लवन कर सके

4) परीक्षण के पश्चात सदैव इलेक्ट्रोलाइट्स को असेल मे डाल देना चाहिए जहाँ से उसे निकाला गया है

21) प्लग पिन टॉप ला जोडणे.

साहित्य- प्लग पिन,

साधने – तीनशे मी मी स्टील का रुचर, इलेक्ट्रिशियन,,पेचकस, वायर छिलन,

कृती-1) क्लब पिन टॉप के संपर्क कव्हर को हटाना

2) सॉकेट पर लगे केबल को दिल करे

3) चिलका चाकू की सहायता के केबल को चोरो को अपेक्षित लंबाई तक चिले

4) नोज क्लास की सहायता से इन छोरो उपयुक्त रुपये से तयार करे जोश शॉकपूक सॉकेट के लिए उपयुक्त है

5) संपर्क कव्हर को पूर्ण अपने स्थान पर लगा दे

6) कपलिंग प्लग के संपर्क कव्हर को ले

22) तारमापन

साहित्य- सूक्ष्म मापी

साधने – तार,केबल, प्लस,सूक्ष्म,मापी, नोटबुक, पेन

कृती-1) केबल को जहा तक छिलना जाना है वहा तक छिलना चाहिये

2) अनावर किये जाने वाले विद्युतरोध इन्सुलेशन के चोरो की सिधा करे

3) अगं तथा ऋण चिन्ह के त्रुटी मूल्य को रिकार्ड करे

4) अन्य आकार की तारो व केबल ओके लिये प्रक्रिया को दोहराये

23) टूल्सचीओळख आणि उपयोग

साहित्य- हॅमर,, कोल्ड चीजल हातोडा, चुलारी

साधने – टेप,स्केल, वर्नियर, स्क्रू मापी, तुला रस्सी, स्पिरिट लेवल

कृती-1) हॅमर = ठोकणे टाव पीटने के लिए प्रयोग मिलाया जाता है

2) केबल उसी वस्तू पर हातोडा मारे जिसे ठोक ना हो

2) चुलारी=1) जोडो को काटने के लिए प्रयोग

2)

24) प्लीज फेज मोटर

साहित्य- मोटर

साधने – स्पॅनर सेट, इलेक्ट्रिशियन पेजकस, इलेक्ट्रिशियन प्लेस

कृती-1) टर्मिनल बॉक्स को खोलो

2) टर्मिनल से वायर को अलग करे

3) नवे कोणी काढले

4) नटको कसे

5) चित्रकम दर्शनी अनुसार वायडिंग चिडको टर्मिनस से जोडो

6) मोटार को विद्युत अपूर्ती से जोडो

25) प्लेन टेबल सर्वेक्षण

साहित्य- प्लेन टेबल,

साधने – प्लेन उपकरणदर्श रेख कुचर, पोलीस गार्ड अरेखन पेपर पिन, 30 मीटर टेप लेवल ट्यूब स्पिरिट लेवल इत्यादी

कृती-1) एक पी बिंदू का चलन कीजिए ताकी देखे जाने वाले सभी बीड वहा से अवलोणी हो

2) बिंदू पी वर टेबल को स्थापित कीजिए और उसे समतल करने केस पाश्चात वहा बोर्ड स्थापित कर लो

3 )सीट पर बिंदू पिका चलन कर लेता की वह भूमी पर संस्थान निर्धारित हो सके

4) मे गनेटिकक का प्रयोग करके हुए मानचित्र पर दिशा कोचिंग करे